Bir Mektupla Başlayan Büyük Bir Sorgulama: Üstün Dökmen’in “Mektup” Romanı
Üstün Dökmen‘in Remzi Kitabevi tarafından 2024 yılında yayımlanan yeni romanı “Mektup”, adeta bir zarfın içinden dökülen kelimelerden çok daha fazlasını, yılların biriktirdiği hayallerin ağırlığını sunuyor. Roman, genç bir öğretmen adayı olan kahramanı üzerinden okuru hayatla, sistemle, inançla ve kişinin kendi iç sesiyle derin bir hesaplaşmaya davet ediyor. Bu çağrı, okuru pasif bir gözlemci olmaktan çıkarıp kendi hayatına bir ayna tutmaya teşvik ediyor.
Romanın Kalbindeki Karakter: Mirza Emir
Romanın başkahramanı Mirza Emir, sıradan bir hayat kurma çabasındaki bir genç olarak karşımıza çıkıyor. Ancak onun asıl mücadelesi dış dünyayla değil, kendi içindeki yankılarla şekilleniyor. “Büyük adam” olmak isteyen bir çocuğun, büyüme sürecinde küçültülen hayallerine ve bu süreçte artan yalnızlığına tanıklık ediyoruz. Dökmen’in usta anlatımı, bu bireysel serüveni aşarak Türkiye’de sınavdan sınava koşan, din, devlet ve aile üçgeninde sınanan binlerce gencin ortak hikayesine dönüştürüyor.
Kurgusal Coğrafyada Gerçekliğin İzleri
“Mektup” romanının en güçlü yanlarından biri, kurgusal bir coğrafyada geçmesine rağmen her köşesinin son derece tanıdık olmasıdır. “Gardenbahçe” kasabasının Arpalı köyü, okura kendi çocukluğunun geçtiği sokakları, annesinin dualarını ve babasının sessiz fedakarlıklarını hatırlatıyor. Bir çocuğun “büyük adam” olma hayali evrensel bir temayken, roman bu hayalin üzerine çöken toplumsal ve kolektif boğulmuşluğu etkileyici bir şekilde işliyor.
Anlatım Tekniği ve Samimi Üslup
Dökmen, bu eserinde sadece bir hikâye anlatmakla kalmıyor, aynı zamanda anlatma biçimini de sorguluyor. Metin boyunca editöre yapılan hitaplar, açıklayıcı dipnotlar ve karakterin parantez içindeki iç sesleri, anlatıya samimi, yer yer ironik ve daima sıcak bir ton kazandırıyor. Yazar, “Küçük Şeyler” eserlerinde olduğu gibi, basit görünenin ardındaki derin anlamları gözler önüne seriyor.
Sistematik Hayal Kırıklıkları ve Varoluş Sorusu
Mirza Emir’in yaşadığı hayal kırıklıkları bireysel tesadüfler değil, sistematik bir sürecin sonuçlarıdır. Roman, devletin ve toplumun dayattığı başarı ölçütlerini sert bir dille eleştiriyor.
“Bir sınavı geçemezsen hiçbir şey olamazsın” diyen bir devlet diliyle, yalnızca bir memuriyet kıstasından değil; insanın içini çürüten, sessiz bir karanlıktan söz ediyoruz.
Eser, bu karanlığın içinden bir ışık arayışını sorgularken, en temel soruyu yöneltiyor: Gerçekten “büyük adam” olmak ne demektir?
Türkiye Panoramasından Bir Kesit
“Mektup”, günümüz Türkiye’sinin bir panoramasını çiziyor. Bürokrasinin şekillendirdiği sınav sistemi, eğitimdeki derin çıkmazlar, içselleştirilemeyen dini öğretiler ve geçmişin tortularıyla geleceği inşa etmeye çalışan yorgun bir kuşağın yükü, romanın temel direklerini oluşturuyor.
Dökmen’in psikoloji bilgisini insanı anlayan ve seven bir yürekle birleştirdiği bu roman, içinde hem mizahı hem de hüznü barındırıyor. “Ben de çobanlık yapıyorum, büyük adam olabilirim” diyen bir çocuğun umudundan, sistemin kıyısında silinen hayallerin gölgesine kadar geniş bir duygu yelpazesi sunuyor. Eser, okura hazır yanıtlar vermek yerine, onu derin sorularla baş başa bırakıyor. Belki de gücü tam olarak burada yatıyor: Çünkü bazen bir roman bir hayatı değil, ortak bir hissi anlatır.