Süveyda’da Etnik Gerilim: Bedevi Aileler Tahliye Ediliyor
Suriye’nin güneyindeki Süveyda kentinde, Dürzi azınlık ile Bedevi savaşçılar arasında bir hafta süren şiddetli çatışmaların ardından sağlanan kırılgan ateşkes devam ederken, Suriye yönetimi bölgedeki Bedevi aileleri tahliye etmeye başladı. Pazartesi günü başlayan tahliye operasyonu, yüzlerce kişinin hayatını kaybettiği ve ülkenin savaş sonrası hassas dengelerini tehdit eden çatışmaların bir sonucu olarak gerçekleşiyor.
Çatışmaların Bilançosu ve Uluslararası Yankıları
Dürzi milisler ve Sünni Müslüman aşiretler arasındaki çatışmalar, Dürzi toplumuna yönelik hedefli saldırılarla tırmanmış ve ardından Bedevilere karşı intikam eylemlerine yol açmıştı. BM Uluslararası Göç Örgütü (IOM), bir hafta önce başlayan şiddet olayları nedeniyle yaklaşık 128 bin 571 kişinin yerinden edildiğini duyurdu. Çatışmalara İsrail de müdahil olmuş, Dürzilerin çoğunlukta olduğu Süveyda vilayetine düzenlediği onlarca hava saldırısıyla fiilen Bedevilerin yanında konumlanan geçici hükümet güçlerini hedef almıştı.
Hükümetin Tahliye ve Güvenlik Adımları
Suriye devlet medyası, pazar günü hükümetin Süveyda’daki yerel yetkililerle koordinasyon içinde yaklaşık 1500 Bedeviyi şehirden çıkarmak üzere otobüsler gönderdiğini bildirdi. Suriye geçici İçişleri Bakanı Ahmad al-Dalati, devlete ait SANA haber ajansına yaptığı açıklamada, bu girişimin çatışmaların durmasıyla birlikte yerinden edilmiş diğer sivillerin de evlerine dönmesine olanak tanıyacağını belirtti.
El Dalati, “Süveyda’yı güvende tutmak ve çatışmaları durdurmak için civarda bir güvenlik kordonu oluşturduk. Bu, vilayette uzlaşma ve istikrara giden yolu koruyacaktır,” dedi.
Tahliye edilen Bedevi ailelere Suriye Arap Kızılayı araçları ve ambulanslar eşlik ederken, bazı aileler eşyalarını kamyonlarla taşıdı. Yetkililer, cumartesi günü başarısızlıkla sonuçlanan rehine takası görüşmelerinin ardından tahliyenin detayları hakkında ek bilgi vermedi.
Uluslararası Tepkiler ve Müzakere Süreci
İngiltere merkezli Suriye İnsan Hakları Gözlemevi, anlaşma kapsamında Bedevi savaşçıların esir tuttukları Dürzi kadınları serbest bırakarak vilayeti terk etmeleri gerektiğini belirtti. Müzakerelerde aktif rol alan ABD’nin Türkiye Büyükelçisi ve Suriye Özel Temsilcisi Tom Barrack, faillerden hesap sorulması gerektiğini vurguladı.
Pazartesi günü Beyrut’ta konuşan Barrack, “Yaşananlar korkunç. Bu düşünülemez. Onlar (Suriyeli yetkililer) sorumlu tutulmalı ama aynı zamanda düzeni sağlamak için onlara da sorumluluk verilmeli,” ifadelerini kullandı.
Bölgedeki Son Durum ve Dürzilerin Endişeleri
Bedevi savaşçılar pazar günü Süveyda’dan çekilerek dış mahallelerde beklemeye başladı. Bölgeye yaklaşık 32 araçlık bir Kızılay yardım konvoyu giriş yaparken, bir hükümet heyeti ise geri çevrildi. Pazar gecesi rehine takası görüşmelerinin çökmesinin ardından, bölgede İsrail hava saldırıları ve helikopter sesleri duyulduğu rapor edildi. İsrail ordusu ise Suriye’de herhangi bir saldırıdan “haberdar olmadığını” açıkladı.
Dürzi Toplumunda Artan Şüphe
Suriye’nin geçiş hükümetinin lideri Ahmed El-Şara, çatışmalara karışan ruhani lider Şeyh Hikmet al-Hijri’ye bağlı grupları eleştirerek Dürzi toplumunun güvenini kazanmaya çalıştı. Ancak Dürzi sivillerin öldürülmesi ve dini sembollere yönelik saldırılar, toplumun El-Şara’ya karşı daha şüpheci yaklaşmasına neden oldu. Suriye, dünya genelindeki yaklaşık 1 milyon Dürzi nüfusunun yarısından fazlasına ev sahipliği yapıyor. Diğer önemli Dürzi toplulukları ise Lübnan ve İsrail işgali altındaki Golan Tepeleri’nde yaşıyor.