Bilim İnsanları Açıkladı: Dondurma Yerken Yaşanan Diş Ağrısının Nedeni Bulundu

Diş Sızlamasının Bilimsel Açıklaması: Soğuk Gıdalar Neden Ağrı Yapar?

Dondurma veya soğuk bir içecek tükettiğinizde dişlerinizde keskin bir sızı hissediyorsanız, yalnız değilsiniz. Bilim insanları, hassas dişlerde bu ani sıcaklık düşüşünü algılayarak ağrıyı tetikleyen özel hücreleri ve sinyal yollarını keşfetti. Bu buluş, diş ağrısına yönelik yeni tedavi yöntemlerinin kapısını aralıyor.

Ağrının Kaynağı: TRPC5 Molekülü ve Odontoblast Hücreleri

Science Advances dergisinde yayımlanan araştırmaya göre, ağrının sorumlusu TRPC5 olarak adlandırılan bir molekül. Araştırmanın lideri Prof. Katharina Zimmermann ve Almanya’daki Erlangen-Nürnberg Friedrich-Alexander Üniversitesi’ndeki ekibi, bu molekülün odontoblast adı verilen özel bir hücre türünde bulunduğunu saptadı.

Odontoblast hücreleri, dişin yumuşak iç kısmı olan pulpa ile dentin ve mine gibi sert dış katmanları arasında bir köprü görevi görür. Dişin en dış katmanı olan mine, hissizdir. Ancak mine aşındığında veya diş etleri çekildiğinde, altındaki dentin tabakası açığa çıkar. Dentin, sinir hücrelerinin bulunduğu pulpaya bağlı olduğu için sıcaklık gibi dış uyaranlar burada ağrıya neden olur.

Araştırma Süreci ve Bulgular

Araştırmacılar, ağrı mekanizmasını tam olarak anlamak için hem fareler hem de insanlar üzerinde detaylı çalışmalar yürüttü. Bu süreçte hücrelerde ve sinirlerde meydana gelen değişiklikleri kaydettiler.

BBC’ye konuşan Dr. Zimmermann, “Çürük bulunan insan dişlerinde çok daha fazla sayıda TRPC5 kanalı tespit ettik. Bu nedenle, dişlere şerit veya sakız gibi lokal olarak uygulanabilecek TRPC5 engelleyicilerinin geliştirilmesinin, diş ağrısı veya dentin hassasiyeti tedavisinde etkili olacağına inanıyoruz” dedi.

İlginç bir şekilde, halk arasında diş ağrısı için yaygın olarak kullanılan karanfil yağının da TRPC5 yolunu bloke eden öjenol adlı bir kimyasal içerdiği biliniyor. Ancak bilim insanları, bu tür evde tedavi yöntemleri yerine profesyonel diş hekimi muayenesinin önemini vurguluyor.

Uzman Görüşü: Ağrıyı Değil, Nedeni Tedavi Edin

İngiliz Diş Hekimleri Birliği’nden (BDA) Prof. Damien Walmsley, ağrıyı bloke etmenin geçici bir çözüm olduğunu, asıl önemli olanın altta yatan nedeni tedavi etmek ve gelecekteki sorunları önlemek olduğunu belirtiyor. Düzenli fırçalamanın diş ve diş eti hastalıklarını önlemede hayati rol oynadığını ekliyor.

Walmsley, “Bu araştırma oldukça ilgi çekici. Diş hekimleri, çürüğü temizleyerek sorunun kaynağını tedavi edebilir ve hassas dişler için özel diş macunları önerebilir” dedi. Gelecekte, hassasiyet ağrısını önlemek için TRPC5 bloke edici maddelerin diş macunlarına ve diğer ağız bakım ürünlerine eklenebileceğini de sözlerine ekledi.

Diş Çürüğü ve Önleme Yöntemleri

İngiliz Diş Hekimleri Birliği’ne göre diş çürümesi, şekerli gıdaların tüketimi sonrası oluşan asit saldırılarıyla diş minesi ve dentinin yumuşaması sonucu meydana gelir. Bu süreç şu şekilde işler:

  • Şekerli veya asitli yiyecek ve içecekler tüketilir.
  • Ağızdaki bakteriler şekeri aside dönüştürür.
  • Bu asitler, diş minesini ve dentini aşındırır.
  • Zamanla bu aşınma, dişte bir boşluk (çürük) oluşturur.

Diş çürüğü riskini azaltmak için şekerli ve asitli gıdaların tüketimini ana öğünlerle sınırlamak en etkili yöntemlerden biridir.