Eskişehir’in Seyitgazi ilçesine bağlı Yenikent köyü civarındaki Küllüoba Höyüğü’nde, 1996 yılından beri devam eden kazı çalışmalarında çığır açan bir bulguya rastlandı. Erken Tunç Çağı’na (MÖ 3 bin 200) tarihlenen höyükte görevli arkeoloji ekibi, bir evin girişinde 5 bin yıllık bir ekmek keşfetti. Bu buluntu, Anadolu’nun bilinen en eski yerleşim bölgelerinden birinde ortaya çıkarılan en eski ekmek numunesi olarak tarihe geçti. Bu tarihi ekmek, Eskişehir Büyükşehir Belediye Başkanı Ayşe Ünlüce’nin girişimiyle Halk Ekmek AŞ tarafından geliştirilen özgün bir reçete ile tekrar üretildi.
Kazı çalışmaları, Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Arkeoloji Bölümü’nden Prof. Dr. Murat Türkteki’nin başkanlığında, Eskişehir Büyükşehir Belediyesi’ne bağlı Halk Ekmek A.Ş.’nin de katkılarıyla sürdürülmektedir. Kazı ekibi, Erken Tunç Çağı katmanlarında bir konutun oda eşiğinde bu önemli bulguyu ortaya çıkardı. Yaklaşık 2.5 santimetre kalınlığa ve 12.5 santimetre genişliğe sahip olan ve fırınlandığı tespit edilen bulgunun, piştikten sonra bir parçasının koparılıp bereket getirmesi inancıyla yakılarak evin eşiğine gömüldüğü düşünülüyor. Küllüoba’da bulunan ekmek, hem bilim çevrelerinde hem de halk arasında büyük bir ilgi uyandırdı. Yapılan detaylı testler ve analizler sonucunda, ekmeğin içeriğinde iri taneli öğütülmüş gernik buğdayı ile mercimek bulunduğu saptandı. Ayrıca, mayalanarak yapıldığı anlaşılan ekmeğin gluten oranının ve glisemik indeksinin düşük, besleyiciliğinin yüksek ve lutein gibi antioksidanlar bakımından zengin olduğu belirlendi.
**ANADOLU’DA BULUNAN EN ESKİ EKMEK ÖRNEĞİ**
Eskişehir Müze Müdürlüğü tarafından envantere kaydedilerek koruma altına alınan 5 bin yıllık ekmeğin yeniden canlandırılması için Eskişehir Büyükşehir Belediyesi tarafından yeni bir girişim başlatıldı. Anadolu’da keşfedilen en eski ekmek olma unvanını taşıyan bu tarihi miras, Başkan Ayşe Ünlüce’nin talebi doğrultusunda Halk Ekmek AŞ tarafından özel bir tarifle yeniden imal edildi. 5 bin yıllık ekmeğin modern versiyonu, Uluslararası Müzeler Haftası kapsamında ETİ Arkeoloji Müzesi’nde gerçekleştirilen bir lansmanla kamuoyuna tanıtıldı. Çok sayıda bilim insanının ve davetlinin katıldığı etkinlikte, konuklar tarihi buluntuyu büyük bir hayranlıkla inceledi. Başkan Ünlüce, törende yaptığı konuşmada, koruyucu madde içermeyen doğal ekmeğin orijinaline sadık kalınarak yeniden üretildiği haberini vererek katılımcılara hoş bir sürpriz yaptı. Üretilen ekmekler, etkinlik sonunda konuklara ikram edildi. Bilim ve tarih tutkunları, kazıda bulunan orijinal Küllüoba Ekmeği’ni ETİ Arkeoloji Müzesi’nde görebilirler.
**”KADER AĞLARINI ÖRMÜŞ”**
Küllüoba ekmeğini 5 bin yıl aradan sonra tekrar üretmenin getirdiği eşsiz mutluluğu dile getiren Başkan Ayşe Ünlüce, şunları söyledi: “Beş yıl önce kazı çalışmalarına büyükşehir olarak nasıl bir sponsorluk desteği verebileceğimizi değerlendiriyorduk. Belediyemizin sekiz farklı şirketi var ve bu şirketler kültür, sanat, spor gibi çeşitli alanlarda hizmet veriyor. O şirketler arasından nedense içimden bir ses Halk Ekmek’i seçmemi söyledi. Bunun bir nedeni olduğunu, 2024 yılındaki kazılarda ekmek bulununca anladık. Sanırım buna kader ağlarını örmüş demek en doğrusu. Biz de bu durumu bir vazife olarak kabul ettik. Laboratuvar verilerine dayanarak ne kadar gernik buğdayı, maya ve mercimek kullanılması gerektiğini tespit ettik. Bu oranlar temel alınarak Halk Ekmek tesislerimizde Küllüoba ekmeğimizi üretmeyi başardık.”
ANKARA/Cumhuriyet