İngiltere Ulusal Denetim Ofisi tarafından yayınlanan bir rapor, F-35 savaş uçağı filosunun yedek parça ve nitelikli mühendis yetersizliği nedeniyle planlanan seviyede görevlere iştirak edemediğini ortaya koydu. Mevcut eksikliklerden ötürü jetlerin, hedeflenen misyonların yalnızca üçte birini yerine getirebildiği belirtildi. The Times gazetesinin aktardığı habere göre, kurumun raporu, gecikmeler, altyapıdaki noksanlıklar ve uzman personel kıtlığı gibi problemlerin “silahlı kuvvetlerin savaş kabiliyetini zayıflattığını” açıkça gösteriyor. Denetçilerin bulgularına göre, F-35 savaş uçakları 2024 yılı içinde İngiltere Savunma Bakanlığı’nın belirlediği görevlerin ancak yaklaşık üçte birini icra edebildi. Raporda, dünya çapında yaşanan yedek parça sıkıntısının ve İngiltere’ye özgü F-35 mühendis açığının bu duruma sebep olduğu, bunun da doğrudan “pilotlar için daha az uçuş saati” manasına geldiği vurgulandı.
**PROGRAMDAKİ GECİKMELER VE TEDARİK SÜRECİ**
İngiltere Savunma Bakanlığı, ABD’nin liderliğindeki küresel bir program çerçevesinde, savunma devi Lockheed Martin tarafından imal edilen bu uçakları 2012 senesinden itibaren envanterine katmaya başlamıştı. İngiltere, toplamda 138 adet F-35 savaş uçağı tedarik etme niyetini beyan etmiş ve bugüne kadar bu uçaklardan 38 adedini teslim almıştı. İlave 10 uçak için sipariş verilmiş olmasına rağmen, geriye kalan filonun alımına dair henüz onaylanmış bir zaman çizelgesi bulunmamaktadır. Savunma Bakanlığı, F-35 filosunun 2069 yılına dek hizmette kalmasını öngörmektedir. Ancak Ulusal Denetim Ofisi’nin programa dair yaptığı değerlendirme, ciddi gecikmelerin yaşandığını ortaya koymaktadır. Bu kapsamda, F-35’lerin İngiltere’de geliştirilmiş füzelerle donatılması gibi silah entegrasyonu planlarının ancak 2030’lu yıllarda hayata geçirilmesi bekleniyor. Rapora göre, 48 uçaktan teşkil edilmesi gereken ilk parti teslimatının, finansal baskılar ve küresel tedarik zincirindeki sorunlar sebebiyle planlanandan daha yavaş ilerlediği kaydedildi. Mevcut diğer problemler arasında, özellikle mühendislik pozisyonları başta olmak üzere pek çok alanda yaşanan personel açığı öne çıkıyor.
**ARTAN MALİYETLER VE KAÇIRILAN HEDEFLER**
Rapora yansıyan bilgilere göre, İngiltere Savunma Bakanlığı’nın, pilotlar için zorunlu uçuş saatlerini aylık 10 saatten 7,5 saate düşürmesine rağmen, geçtiğimiz yılın mart ayı itibarıyla bu revize edilmiş hedeflere bile ulaşılamadı. İngiltere hükümeti, şu ana kadar F-35 programına 11 milyar sterlin harcamış durumda ve bu miktar, daha önce kamuoyuna açıklanan rakamın üzerinde bir harcama yapıldığını gösteriyor. Rapor, F-35 programının İngiltere’ye olan toplam maliyetinin 71 milyar sterlini bulacağını öngörüyor. Savunma Bakanlığı, daha önceki bir beyanında bu maliyetin 18,76 milyar sterlinden daha fazla olacağını bildirmişti.