Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’na bağlı Toplu Konut İdaresi Başkanlığı (TOKİ) ve Emlak Konut GYO işbirliğiyle geliştirilen “Gayrimenkul Sertifikası” uygulaması, küçük yatırımcıların gayrimenkul projelerine düşük bütçelerle ortak olmasını sağlayan yenilikçi bir yatırım aracı olarak sunuluyor. Bu yeni sisteme dair merak edilen tüm detayları 10 soruda sizler için derledik.
1. Yeni Sistemin Amacı Nedir?
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, peşinat ödeme veya kredi çekme gibi finansal zorluklar yaşayan vatandaşların konut sahibi olabilmesi için yeni bir model geliştirdi. “Damlaya damlaya ev olur” felsefesiyle tasarlanan bu sistem, en küçük birikimlerle bile gayrimenkul piyasasına giriş yapma olanağı tanıyor. Modelin temel hedefleri arasında vatandaşların konuta erişimini kolaylaştırmak ve artan kira fiyatlarını dengelemek bulunuyor. Peşinat veya kredi zorunluluğu olmaksızın yatırım imkanı sunması, sistemi toplumun geniş kesimleri için cazip kılıyor.
2. Uygulama Nasıl İşleyecek?
TOKİ ve Emlak Konut güvencesiyle hayata geçirilen bu sistemde, yatırımcılar Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) denetimindeki gayrimenkul sertifikalarını kendi bütçelerine göre satın alabilecekler. Bu sertifikalar, Borsa İstanbul‘da işlem görecek. Herhangi bir alt veya üst yatırım limiti olmaksızın, dileyen herkes bu modele dahil olabilecek.
3. Sertifikalar Ne Zaman ve Nasıl Satışa Sunulacak?
Sertifikaların halka arzı, 7 lira 59 kuruş birim fiyatla 4-8 Ağustos tarihleri arasında talep toplama yöntemiyle gerçekleştirilecek. Talep toplama sürecinin ardından sertifikalar, 11 Ağustos‘tan itibaren Borsa İstanbul’da serbestçe alınıp satılabilecek.
4. Hangi Projeye Yatırım Yapılacak?
Sistemin ilk uygulaması, İstanbul’un Başakşehir ilçesinde inşa edilecek olan Damla Kent Evleri projesiyle başlayacak. Toplamda 5 bin 325 konutun yer alacağı projenin ilk etabında 1540 konut için sertifika satışı yapılacak. Projenin inşaatına 1 Ekim‘de başlanması ve 4 Şubat 2029‘da tamamlanması planlanıyor.
5. Sertifikalar Nasıl Değerlendirilecek?
Gayrimenkul Sertifikası yatırımcılarına üç farklı kazanç seçeneği sunulmaktadır:
- Asli Edim (Konut Sahipliği): Yeterli sayıda sertifika biriktiren yatırımcılar, bu sertifikaları kullanarak doğrudan bir konutun sahibi olabilir. Bu hak, 5 Şubat 2026 ile 4 Ağustos 2028 tarihleri arasında kullanılabilecektir.
- Tali Edim (Gelir Ortaklığı): Proje sonunda yeterli sertifikaya ulaşamayan yatırımcılar, satılan konutlardan elde edilen gelirden sertifika oranları kadar pay alacaklardır. Satılamayan konutlar ise TOKİ tarafından ekspertiz değerinin %80’i üzerinden satın alınacak ve ödemeler 8 Ağustos 2029‘da nakit olarak yapılacaktır.
- Borsa Alım-Satım: Yatırımcılar, sahip oldukları sertifikaları Borsa İstanbul’da diledikleri zaman alıp satarak hisse senedi gibi değerlendirebilir ve potansiyel fiyat artışlarından kazanç sağlayabilirler.
6. Birden Fazla Kişi Bir Konuta Ortak Olabilir mi?
Evet, sistem paylı mülkiyet esasına dayanmaktadır. Bu sayede birden fazla yatırımcı, bir konutun toplam değerine karşılık gelen sertifikayı bir araya getirerek o konuta ortak olabilir. Gerekli sertifika adedine ulaşıldığında, yatırımcıların hisse oranlarına göre tapu devri gerçekleştirilir.
7. Yalnızca İstanbul’da Yaşayanlar mı Başvurabilecek?
Hayır, Gayrimenkul Sertifikası alımında herhangi bir ikametgah şartı bulunmamaktadır. Türkiye’nin dört bir yanından yatırımcılar, yetkili aracı kurumlar aracılığıyla bir yatırım hesabı açarak İstanbul’daki bu projeye yatırım yapabilirler.
8. Her Daire Aynı Fiyatta mı?
Hayır, dairelerin fiyatları ve dolayısıyla sahip olunması gereken sertifika adetleri, “şerefiye” farkına göre değişiklik gösterecektir. Konutun bulunduğu kat, cephe ve manzarası gibi özellikler fiyatlandırmada etkili olacaktır.
9. Proje Tamamlanmadan Önce Konutumu Seçebilir miyim?
Evet, bir konutun toplam değerine denk gelen sayıda sertifikaya ulaşan yatırımcılar, projenin 6. ayından itibaren başlayacak olan asli edim talep sürecinde başvuru yaparak diledikleri konutu seçme hakkına sahip olacaklar.
10. Gayrimenkul Sertifikası Uygulaması Yalnızca Bu Projeye mi Özel?
Damla Kent Evleri, bu sistemin ilk pilot projesidir. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ile TOKİ ve Emlak Konut GYO’nun açıklamalarına göre, bu modelin başarılı olması durumunda ilerleyen dönemlerde Türkiye’nin farklı illerindeki yeni projelerde de yaygınlaştırılması hedeflenmektedir.