Meta’dan Kritik Hamle: AB’de Siyasi Reklamlar Durduruldu
ABD merkezli teknoloji devi Meta, Avrupa Birliği’nin yeni siyasi reklam düzenlemeleri nedeniyle platformlarında önemli bir değişikliğe gidiyor. Şirket, Ekim ayından itibaren Facebook, Instagram, Threads ve WhatsApp üzerinde siyasi, seçimlere yönelik ve toplumsal içerikli tüm reklamları durdurma kararı aldığını duyurdu.
Yeni Tüzük ve Getirdiği Zorluklar
Meta’nın bu kararının arkasında, Nisan 2024’te yürürlüğe giren ancak tam uygulaması 10 Ekim 2025’te başlayacak olan AB’nin “Siyasi Reklamların Şeffaflığı ve Hedeflenmesi Tüzüğü” (TTPA) yatıyor. Şirkete göre bu tüzük, “önemli operasyonel zorluklar ve hukuki belirsizlikler” yaratıyor ve yeni yükümlülükler “uygulanamaz düzeyde karmaşık” bir yapıya sahip.
TTPA’nın temel amacı, siyasi reklamlardaki manipülasyonu ve dış müdahaleyi engellemek. Tüzük kapsamında siyasi reklamların şu bilgileri taşıması zorunlu kılınıyor:
- Şeffaflık etiketi
- Sponsor bilgileri ve bağlı oldukları seçim
- Reklam için ödenen miktar
- Kullanılan hedefleme teknikleri
Meta’nın Savunması: “Hukuki Belirsizlik Kabul Edilemez”
Meta, 2018’den bu yana siyasi reklamlarda şeffaflık araçları kullandığını ve reklam verenler için kimlik doğrulaması şartı getirdiğini belirtti. Bu veriler, kamuya açık bir reklam kütüphanesinde arşivleniyordu. Ancak şirket, yeni AB düzenlemelerinin getirdiği karmaşıklığın altını çizdi.
Meta, yeni düzenlemelerin hem reklam verenler hem de platformlar için “katlanılamayacak düzeyde bir karmaşıklık ve hukuki belirsizlik” yarattığını savundu.
Şirket, bu kısıtlamalar sonucunda kullanıcıların “platformlarda daha az alakalı reklamlar göreceğini” ifade ederken, kullanıcıların ve adayların siyasi konularda paylaşım yapmaya ve tartışmaya devam edebileceğini de ekledi. Bu adım, Google’ın geçen yıl benzer gerekçelerle AB’de siyasi reklamları yasaklama kararını takip ediyor. Yapılan değişiklikler yalnızca Avrupa kıtasını kapsayacak.
DSA Soruşturmaları ve Dezenformasyonla Mücadele
Avrupa Komisyonu, seçimlerde dezenformasyon ve dış müdahale ile mücadele kapsamında Dijital Hizmetler Yasası (DSA) çerçevesinde önemli adımlar atıyor. Bu yasa, platformlara yasadışı içerik ve dezenformasyona karşı önlem alma sorumluluğu yüklüyor.
Nisan 2024’te, Meta’nın Facebook ve Instagram platformları hakkında yanıltıcı reklam politikaları ve siyasi içerikler nedeniyle resmi bir soruşturma başlatılmıştı ve bu soruşturma halen devam etmektedir. Dezenformasyonun etkileri Avrupa’da somut olarak görülmüştü; 6 Aralık 2024’te Romanya, TikTok üzerinden yayılan bilgi manipülasyonu sebebiyle bir seçimi iptal eden ilk AB ülkesi olarak tarihe geçmişti.