ABD Yaptırımları Etkisiz mi Kalıyor? Çin’e 1 Milyar Dolarlık Nvidia Çip Akışı
Amerika Birleşik Devletleri’nin gelişmiş yapay zeka çipleri üzerindeki ihracat kısıtlamalarına rağmen, Çin’in sadece üç aylık bir sürede yaklaşık 1 milyar dolar değerinde Nvidia çipi temin ettiği ortaya çıktı. Financial Times tarafından yapılan bir analiz, Washington yönetiminin Pekin’in teknolojik ilerlemesini yavaşlatma çabalarının ne kadar zorlu bir süreçle karşı karşıya olduğunu gösteriyor.
Özellikle OpenAI, Google ve Meta gibi ABD merkezli teknoloji devlerinin kullandığı ve Çin’e satışı yasaklanan Nvidia B200 çipleri, ülkede oluşan devasa kara borsanın en gözde ürünü haline geldi. Resmi belgelere göre, Çin’in Guangdong, Zhejiang ve Anhui gibi eyaletlerindeki distribütörler, B200’ün yanı sıra H100 ve H200 gibi diğer yasaklı çipleri de yerel veri merkezi tedarikçilerine ulaştırıyor.
Yeni Bir Kara Borsa Ekonomisi Oluştu
Satışlar genellikle, sekiz adet B200 çipinin yanı sıra gerekli yazılım ve bağlantı donanımlarını içeren komple sistemler halinde gerçekleştiriliyor. Yaklaşık 150 kilogram ağırlığındaki bu paketlerin her biri için 500 bin dolara varan fiyatlar talep ediliyor. “Gate of the Era” (Çağın Kapısı) isimli Çinli bir şirketin, B200 çiplerini büyük partiler halinde tedarik ederek sattığı ve sadece Mayıs ayından bu yana yaklaşık 400 milyon dolarlık satış yaptığı tahmin ediliyor.
Yasal Boşluklar ve Denetim Zafiyeti
İlginç bir şekilde, bu çiplerin Çin sınırları içinde satışı, ithalat vergileri ödendiği sürece yasal kabul ediliyor. Ancak asıl yasa ihlali, bu ürünleri Çin’e ihraç eden tarafların ABD ihracat kontrol yasalarını çiğnemesiyle gerçekleşiyor. Nvidia ise konuyla ilgili yaptığı açıklamada, bu kaçakçılık faaliyetleriyle doğrudan bir ilişkileri olmadığını vurguladı.
“Kaçak yollarla kurulan veri merkezleri teknik ve ekonomik açıdan sürdürülebilir değildir. Biz yalnızca yetkili ürünlerimize destek sağlıyoruz.”
Sosyal Medya Platformları Çip Pazarına Dönüştü
Çin’in popüler sosyal medya platformları Douyin ve Xiaohongshu üzerinden yapılan satış ilanlarında, Supermicro, Dell ve Asus gibi büyük markaların logolarını taşıyan paketler dikkat çekiyor. Adı geçen şirketler ise ürünlerinin bu şekilde pazarlandığından habersiz olduklarını ve tüm ihracat kurallarına titizlikle uyduklarını belirtiyor. Bir distribütörün durumu, “Piyasa adeta bir balık pazarı gibi, aradığınız hiçbir şey eksik değil,” sözleriyle özetlediği iddia ediliyor. ABD’nin daha az güçlü bir model olan H20 çiplerine yönelik yasağı kaldırmasıyla yasadışı B200 satışlarında bir miktar düşüş yaşansa da, en ileri teknolojiye olan talep canlılığını koruyor. Hatta bazı satıcıların, henüz piyasaya sürülmemiş olan B300 çipleri için ön sipariş toplamaya başladığı belirtiliyor.
Yeni Rota: Güneydoğu Asya
Uzmanlar, Çinli alıcıların yasaklı Nvidia çiplerini temin etmek için Tayland ve Malezya gibi Güneydoğu Asya ülkelerini birer transit merkez olarak kullandığını belirtiyor. ABD Ticaret Bakanlığı, bu ülkelere yönelik yeni ihracat kontrolleri getirmeyi değerlendiriyor. Ancak Financial Times’a konuşan sektör kaynakları, bu rotaların kapanması durumunda dahi Avrupa üzerinden yeni tedarik zincirlerinin çoktan kurulmaya başlandığını ifade ediyor.