Yüksek Kolesterolün Erken Fiziksel Belirtileri
Tıp dilinde hiperkolesterolemi olarak bilinen yüksek kolesterol, genellikle herhangi bir belirti vermeden ilerleyen sinsi bir durumdur. Ancak uzmanlar, vücudun bazı fiziksel işaretlerle kolesterol seviyelerindeki artışı erken dönemde haber verebileceğini belirtiyor. Britanya Kalp Vakfı’na (BHF) göre, bu belirtiler özellikle ailesel kolesterol yüksekliği olan kişilerde ayak bileği, el ve göz çevresinde ortaya çıkabilir.
Ayak Bilekleri ve Ellerdeki Sarımsı Yumrular
Kolesterol birikiminin en belirgin fiziksel işaretlerinden biri “tendon ksantomları” adı verilen yapılardır. Bu sarımsı yumrular, özellikle aşil tendonunda, yani ayak bileğinin arka kısmında oluşur. Kolesterolle dolu bu birikintiler, aynı zamanda el parmak boğumları ve dizlerde de görülebilir. Tendon ksantomları genellikle yüksek kolesterolün bir göstergesi olsa da, nadiren serebrotendinöz ksantomatozis gibi bazı kalıtsal hastalıkların da habercisi olabilir.
Göz Çevresindeki Kolesterol İşaretleri
Yüksek kolesterolün bir diğer önemli belirtisi gözlerde fark edilebilir. Bu belirtiler iki farklı şekilde kendini gösterebilir:
- Kornea Arkusu: Gözün renkli kısmı olan irisin etrafında oluşan soluk beyaz bir halkadır. Bu durum ileri yaşlarda doğal olarak gelişebilse de, genç bireylerde görülmesi yüksek kolesterol için önemli bir uyarıdır.
- Ksantelazma: Göz kapaklarının iç köşelerinde veya çevresinde beliren küçük, sarı renkli lekelerdir. Bu lezyonlar da doğrudan kandaki kolesterol seviyesinin yüksek olduğuna işaret edebilir.
“Sinsi Tehlike” İçin Düzenli Kontrol Şart
Yüksek kolesterol çoğunlukla belirti vermediği için kesin teşhis sadece kan testiyle konulabilir. Bu nedenle uzmanlar, özellikle ailesinde kalp hastalığı veya yüksek kolesterol öyküsü bulunan kişilerin düzenli olarak kan testi yaptırmasını şiddetle tavsiye ediyor.
Britanya Kalp Vakfı’ndan yapılan açıklamada, “Bu sinsi ve sessiz risk faktörü, çoğu zaman fark edilmeden kalp krizi ve felç gibi ciddi sonuçlara yol açabilir. Bu yüzden kontrol yaptırmak hayati önem taşır” ifadelerine yer verildi.
Tedavi ve Yaşam Tarzı Değişiklikleri
Yüksek kolesterol, yönetilebilir ve tedavi edilebilir bir sağlık sorunudur. Tedavide ilk adım genellikle yaşam tarzı alışkanlıklarını iyileştirmektir.
- Dengeli ve doymuş yağ oranı düşük bir beslenme planı benimsemek.
- Haftalık fiziksel aktivite miktarını artırmak.
- Alkol tüketimini sınırlandırmak.
- Sigara kullanımını tamamen bırakmak.
Bu değişikliklerin kolesterol seviyelerini düşürmede yetersiz kaldığı durumlarda, doktor kontrolünde statin gibi kolesterol düşürücü ilaçlar reçete edilebilir. Özellikle ailesel hiperkolesterolemi tanısı alan bireylerde ilaç tedavisine daha erken yaşlarda başlanması gerekebilir.