Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonu (TESK) Genel Başkanı Bendevi Palandöken, aylarca devam eden ve denetimsiz bir şekilde düzenlenen panayır ile yardım sergilerinin ticari dengeyi altüst ettiğine dikkat çekti. Palandöken, bu tür etkinliklerin yerel esnafın en büyük sorunlarından biri haline geldiğini ve kayıt dışı ekonomiyi beslediğini vurguladı.
Kayıt Dışı Ticaret ve Haksız Rekabet Sorunu
Bölge esnafının bu tür organizasyonlardan olumsuz etkilendiğini belirten Palandöken, özellikle farklı şehirlerden gelerek kısa süreli satış yapan kişilerin kayıt dışı ticareti teşvik ettiğini ifade etti. Bu durumun yerel esnaf için ciddi bir haksız rekabet ortamı yarattığını söyledi.
“Bu tür faaliyetler başlamadan önce, o bölgedeki esnaf ve zanaatkârların meslek odalarından mutlaka izin alınmalı. Vergi levhası olmayan satıcılara kesinlikle alan açılmamalıdır.”
Denetimsizlik ve Satış Sonrası Hizmet Eksikliği
Panayır ve sergilerde satılan korsan ürünlerin veya elektronik aletlerin büyük bir sorun teşkil ettiğini dile getiren Palandöken, bu ürünlerin bakım ve servis gerektirdiğini ancak satış sonrası bir muhatap bulunamadığını belirtti. Dışarıdan gelen satıcıların bu sistem üzerinden haksız kazanç elde ettiğini ve yerel esnafı mağdur ettiğini vurguladı.
“Yöresel Ürün Değil, Taşımalı Ticaret”
Palandöken, panayırların asıl amacından saptığını ve yöresel bir tanıtım etkinliği olmaktan çıktığını ifade etti. Mevcut durumu şu sözlerle özetledi:
“Panayır artık yöresel bir tanıtım değil, kamyona yükle götür, sat, topla ve geri dön şeklinde işleyen bir sisteme dönüştü. Kısa vadeli kazançlar uğruna, o şehirde kalıcı bir değer bırakmadan ayrılanlar geleneksel ticaret kültürünü bozuyor.”
Bu durumun, el emeği ve ustalık gerektiren meslekleri haksız rekabetle karşı karşıya bıraktığının altını çizdi.
Hijyen ve Fiyat Kontrolü İhmal Ediliyor
Palandöken, gıda dışındaki ürünlerin dahi açık alanlarda ve çadırlarda satılmasının hem görsel kirlilik yarattığını hem de sağlık açısından riskler barındırdığını belirtti.
“Hijyen şartları sağlanmadan, herhangi bir izin ya da süre kısıtı olmadan kurulan bu tezgâhlar yerel esnafın işini baltalıyor” diyen Palandöken, bu etkinliklerde fiyat kontrolü yapılmadığını ve satılan ürünlerin bölgenin yapısına uygun olup olmadığının dikkate alınmadığını ekledi.
Çözüm Çağrısı: Bakanlıklar Devreye Girmeli
TESK Başkanı, panayır ve yardım sergilerinin acilen belirli kurallara bağlanması gerektiğini vurguladı. Bu konuda atılması gereken adımları şöyle sıraladı:
- Sağlık ve hijyen koşulları mutlaka sağlanmalı.
- Vergi düzeni oluşturulmalı ve denetlenmeli.
- Satıcıların esnaf olduklarını kanıtlayan belgeleri olmalı.
- Ticaretin hangi amaçla yapıldığı net bir şekilde tanımlanmalı.
Palandöken, bu düzenlemeler için sadece yerel yönetimlerin değil, Maliye ve İçişleri Bakanlıkları‘nın da sorumluluk alması gerektiğini belirterek, “Geleneksel esnafın ekmeğine mani olunmamalı. Aksi takdirde bu uygulamalar, şehirlerin ticaret düzenini bozmaktan başka bir işe yaramaz” diyerek sözlerini noktaladı.