Otomotiv Sektöründe Yeni ÖTV Düzenlemesi ve Piyasa Beklentileri
Otomotiv piyasası, yeni ÖTV oranları ve matrah güncellemeleriyle birlikte bir ‘bekle-gör’ dönemine giriyor. Yılın ilk yarısında satış rekorları kıran sektörün, tüketicilerin temkinli yaklaşımıyla bir yavaşlama sürecine girmesi bekleniyor. Sektör temsilcileri, talebin daha çok küçük sınıf otomobillere yöneleceğini belirtirken, C segmenti SUV’lar, Pikaplar ve Premium araçlarda ise fiyat artışları nedeniyle talep düşüşü öngörüyor. Elektrikli otomobil pazarında ise Ağustos ayında bir daralma yaşanabileceği, ancak genel olarak yüzde 25 ÖTV avantajının talebi canlı tutacağı düşünülüyor.
Sektör Temsilcileri Yeni Dönemi Değerlendirdi
Mercedes-Benz: ‘Son Çeyrekte Yavaşlama Bekliyoruz’
Mercedes-Benz Otomotiv İcra Kurulu Başkanı Şükrü Bekdikhan, düzenlemeyle ilgili olarak, “Tüketiciler bazı araçlarda vergi oranları düşse de özellikle ara dilimlerde kalan modellerde beklenmedik fiyat artışlarıyla karşılaşabilecekler. Yılın ilk yarısındaki ivmenin ardından, yeni düzenlemeyle tüketici davranışlarında bir duraksama olacağını söyleyebiliriz. Vergi artışı beklentisiyle öne çekilen satışların bitmesi, artan fiyatlar ve mevcut kredi koşullarıyla birlikte yılın son çeyreğinde bir yavaşlama getirecektir. Satışların geçen yılın aynı dönemine göre yaklaşık yüzde 10 altında kalacağını tahmin ediyoruz.” dedi. Bekdikhan ayrıca, müşterileri ÖTV düzenlemesinden minimum düzeyde etkilemek için Temmuz sonuna kadar özel kampanyalar sunacaklarını da ekledi.
Hyundai: ‘Elektrikli Araç Talebi Ertelenebilir’
Hyundai Motor Türkiye Satış, Pazarlama ve Satış Sonrası Genel Müdürü Murat Berkel ise, “Matrahlardaki değişiklik, A ve B segmentindeki araçların yüzde 70 ve 75’lik ÖTV dilimlerinde kalmasını sağladı. Bu da fiyatlarda yüzde 5 ile 10 arasında bir gerileme yarattı. Bu avantajlı dilimdeki araçlara talebin artacağını öngörüyoruz. Ancak C-SUV segmentinin orta ve üst donanımlarında fiyat artışları yaşandı. Bu nedenle tüketiciler alt ÖTV dilimlerine yönelecektir. Elektrikli araç pazarında ÖTV baremlerindeki artış trendi olumsuz etkileyebilir. Fiyatı 2 milyon TL’nin üzerine çıkan birçok elektrikli model sonrası tüketiciler alımlarını kısa süreli erteleyebilir.” şeklinde konuştu.
Skoda: ‘Kısa Vadede Durağanlık Yaşanabilir’
Yüce Auto – Skoda Genel Müdürü Zafer Başar, durumu şöyle özetledi: “0-1400 cc aralığındaki modellerde matrah güncellemeleriyle yüzde 5.5’e varan fiyat düşüşleri görülebilir. Diğer yandan, 1.600 cc’ye kadar motor hacmine sahip yüksek matrahlı araçlarda ÖTV’nin yüzde 80’den yüzde 100’e çıkması, fiyatları yüzde 11 artırdı. Bu durum üst segment araçlarda talebi yavaşlatacaktır. Krediye erişim zorluklarıyla birlikte kısa vadede satışlarda bir durağanlık yaşanabilir. Elektrikli araçlarda ise ÖTV artışının fiyatlara etkisi yüzde 13.6 civarında olsa da, içten yanmalı motorlara kıyasla ÖTV avantajı sürüyor ve talebin güçlü kalmasını bekliyoruz.”
Yeni ÖTV Sisteminin Detayları ve Riskleri
En Yaygın ÖTV Dilimi Yüzde 90 Olabilir
Resmi Gazete’de yayımlanan yeni düzenleme, sıfır araçlardaki vergi yapısını temelden değiştirdi. Yeni sistem, en çok küçük sınıf ve bazı elektrikli otomobillere yaradı. Ancak en önemli risklerden biri, 1 milyon 100 bin TL’lik matrah eşiği. Motor hacmi ne olursa olsun, bir otomobilin vergisiz fiyatı bu eşiği 1 TL bile aşarsa ÖTV oranı doğrudan yüzde 90‘a çıkıyor. Eğer matrahlar düzenli olarak güncellenmezse, kur artışıyla birlikte piyasadaki çoğu aracın bu dilime girmesi ve yüzde 90 ÖTV’nin yeni normal haline gelmesi kaçınılmaz görünüyor.
ÖTV Düzenlemesinden En Çok Etkilenen Araçlar
- Pikap’lar: 4×4 Pikap araçlarda ÖTV oranı yüzde 4’ten yüzde 50’ye yükseltildi. Bu durum, fiyatlarda yüzde 50’nin üzerinde bir artışa neden olarak zaten sınırlı olan pazarın daha da daralmasına yol açacak.
- Küçük Elektrikliler: En düşük elektrikli araç ÖTV’sinin yüzde 10’dan yüzde 25’e çıkarılması, küçük modellerin fiyatlarını 1.5 milyon TL bandına ve üzerine taşıyarak rekabet güçlerini önemli ölçüde azalttı.
- Donanımlı C-SUV’lar: Türkiye’de popüler olan bu segmentte birçok modelin matrahı 1.1 milyon TL’yi aştığı için ÖTV’leri yüzde 80’den yüzde 90’a çıktı. Bu artış, C-SUV fiyatlarını 2.8 milyon TL gibi seviyelere yükseltti.
Yüzde 45 ve 50’lik Dilimler Tarih Oldu
Yeni düzenleme ile önceki sistemde yüzde 45, 50 ve 60’lık dilimlere girebilen, özellikle yerli üretim modeller için avantajlı olan oranlar ortadan kalktı. Matrahların güncellenmemesiyle oluşan gizli vergi artışını resmileştiren bu adım, artık Türkiye’de üretilen bir otomobilden bile en az yüzde 70 ÖTV alınacağı gerçeğini ortaya koydu.