Türkiye Orman Yangınlarıyla Mücadelede Neden Zorlanıyor?
Türkiye, son dönemde art arda çıkan orman yangınlarıyla mücadele ediyor. Bursa’nın Orhaneli ile Harmancık ilçeleri arasında 26 Temmuz’da başlayan ve üçüncü gününde dahi kontrol altına alınamayan yangın, endişeleri artırıyor. Yoğun duman nedeniyle görüş mesafesinin sıfıra indiği bölgede, hava ve kara ekiplerinin müdahalesi aralıksız sürüyor. Benzer şekilde Kocaeli, Uşak, Karabük ve Kahramanmaraş gibi illerde toplam 76 farklı yangına müdahale edilirken, yetersizlik iddiaları sosyal medyada geniş yankı buluyor. Peki, bu yangınlar neden bu kadar zor söndürülüyor?
2025 Yazının Acı Bilançosu: Hangi Bölgeler Etkilendi?
Tarım ve Orman Bakanlığı verileri, 2025 yazının ne denli zorlu geçtiğini gözler önüne seriyor. Özellikle Ege ve Akdeniz bölgeleri başta olmak üzere, Türkiye genelinde yüzlerce orman yangını yaşandı. Orman Genel Müdürlüğü (OGM) rakamlarına göre, 2025’in ilk altı ayında çıkan 1.089 orman yangını sonucunda yaklaşık 1.823 hektar ormanlık alan, yani 2.600 futbol sahası büyüklüğünde bir yeşil örtü yok oldu. Temmuz ayının başlarında ise sadece birkaç gün içinde 10.000 hektarlık ek bir alanın küle döndüğü belirtiliyor.
Müdahaledeki Yetersizlikler: Yangınlar Neden Büyüyor?
Yangın bölgelerinden gelen bilgiler ve uzman görüşleri, müdahalelerde ciddi aksaklıklar yaşandığını gösteriyor. Başlıca sorunlar şunlardır:
- Sınırlı Hava Filosu: Yangın söndürme filosunun, artan risklere oranla yetersiz kalması.
- Koordinasyon Eksikliği: Ekipler arası koordinasyonda yaşanan problemlerin müdahaleyi geciktirmesi.
- Teknik Donanım ve Personel: Teknik ekipman ve personel dağılımının güncel ihtiyaçları karşılayamaması.
- İhale Süreçleri: Hava aracı kiralama gibi ihalelerde yaşanan gecikmelerin operasyonel kapasiteyi düşürmesi.
Uzmanlar, yangına hazırlık süreçlerinin dönemsel çözümlerle değil, uzun vadeli ve planlı stratejilerle yönetilmesi gerektiğini vurguluyor.
Tartışmaların Odağındaki Soru: Yanan Alanlar İmara mı Açılıyor?
Yasalar, yanan ormanlık alanların yeniden ağaçlandırılmasını zorunlu kılsa da, geçmişteki bazı uygulamalar bu kuralın ihlal edildiği yönündeki endişeleri canlı tutuyor. Bazı yanan arazilerde yapılan imar planı değişiklikleri, “yanan yerler ranta mı açılıyor?” sorusunu gündeme getiriyor. Çevresel denetim raporlarına göre, yangın sonrası zarar gören alanların yaklaşık %10 ila %20’sinin imara açıldığı veya turizm gibi ticari projelere tahsis edildiği belgelenmiştir. Bu durum, yangınların sadece bir doğal afet olup olmadığı, aynı zamanda planlı bir arazi dönüşüm aracına dönüşüp dönüşmediği tartışmalarını alevlendiriyor.
Kader mi, İhmal mi? Yangınların Ardındaki Gerçekler
Türkiye’de her yaz tekrarlanan orman yangınları, artık yalnızca “iklim krizi” veya “doğal afet” olarak açıklanamayacak bir boyuta ulaşmış durumda. Uzmanlara göre son 20 yılda orman alanlarını korumasız bırakan yasal düzenlemeler, enerji ve madencilik projelerine tanınan ayrıcalıklar ve turizm yatırımları için alınan “acele kamulaştırma” kararları, ormanları yangınlara karşı daha savunmasız hale getiriyor. Bağımsız çevre kuruluşları, “yangın sonrası yeniden ağaçlandırma” vaatlerinin çoğu zaman kamuoyunu yatıştırma amacı taşıdığını ve sınırlı kaldığını belirtiyor. Orman vasfını yitiren alanların ticari ranta kurban edilmesi, doğal kaynakların korunması konusundaki endişeleri derinleştiriyor.