6 Şubat Depremi ve Google’ın Başarısız Erken Uyarı Sistemi
Türkiye, 6 Şubat 2023 sabahı saat 04.17’de meydana gelen 7,8 büyüklüğündeki depremle sarsıldı. Bu büyük felaket, on binlerce insanın hayatını kaybetmesine ve binlerce binanın yıkılmasına neden olurken, dijital alanda da büyük bir güven krizini tetikledi. Krizin merkezinde ise teknoloji devi Google’ın Android Deprem Erken Uyarı Sistemi‘nin vaadini yerine getirememesi yer alıyordu.
Google’dan Gelen İtiraf: Milyonlarca Kişi Uyarılabilirdi
Google, milyonlarca Android cihazın ivmeölçer sensörlerinden gelen verileri analiz ederek depremleri saniyeler öncesinden haber vermeyi amaçlayan sisteminin, 6 Şubat’taki büyük depremde düzgün çalışmadığını resmen kabul etti. Şirketin açıklamasına göre, sistem beklendiği gibi çalışsaydı, depremin merkez üssünü çevreleyen 157 kilometrelik bir çap içindeki yaklaşık 10 milyon kişi, en yüksek seviye olan “Harekete Geç” uyarısını alacaktı. Bu uyarı, telefonları uyku modundan çıkarıp yüksek sesli bir alarm çalarak kullanıcıları sarsıntıdan önce güvende olmaları için uyarıyor.
Deprem sonrası yapılan güncellenmiş simülasyonlarda ise Google, aynı senaryoda algoritmanın 10 milyon cihaza “Harekete Geç” ve 67 milyon cihaza daha hafif bir uyarı olan “Dikkatli Ol” bildirimini başarıyla gönderebildiğini belirtti. Bu durum, sistemin teknik potansiyelinin var olduğunu ancak kritik anda algoritmanın yetersiz kaldığını gözler önüne serdi.
Uzmanlardan Gecikme ve Şeffaflık Eleştirisi
Google sözcüsü,
“Her depremden sonra öğrendiklerimizle sistemimizi geliştirmeye devam ediyoruz. Bu sistem, ulusal erken uyarı sistemlerinin yerine geçmeyi değil, onları tamamlamayı hedefliyor”
şeklinde bir açıklama yaptı. Ancak bu açıklamanın felaketten yaklaşık iki yıl sonra gelmesi, uzmanların tepkisini çekti. ABD’deki Colorado School of Mines Üniversitesi’nden mühendislik uzmanı Elizabeth Reddy, Google’ın analiz sonuçlarını bu kadar geç paylaşmasını “kabul edilemez bir gecikme” olarak nitelendirdi ve ekledi:
“Bu bir laboratuvar deneyi değil, on binlerce canın kaybedildiği bir afet. Şeffaflık ve zamanında bilgilendirme hayati öneme sahip.”
Sistemin Geleceği ve Önemi
Deprem uyarı sistemleri, özellikle sismik olarak aktif bölgelerde hayat kurtarıcı bir potansiyele sahip. Ancak bu teknolojilerin yalnızca başarılarıyla değil, test süreçleri ve başarısızlıklarıyla da şeffaf bir şekilde tartışılması gerektiği vurgulanıyor. Google, benzer bir hatanın tekrarlanmaması için çalıştıklarını ve sistemi şu anda 98 ülkede aktif olarak kullandıklarını belirterek, sistemi geliştirmeye devam edeceklerini ifade ediyor.