Tarihi Keşif Van Müzesi’nde: Urartulu Kadının Ayak İzi İlk Kez Görücüye Çıktı
Van Kalesi’nin kuzeyinde yer alan höyükte gerçekleştirilen arkeolojik kazılar sırasında bulunan ve bir Urartu kadınına ait olduğu tespit edilen ayak izi, 100+2 Süreli Müze Sergileri Projesi çerçevesinde Van Müzesi’nde ilk defa ziyaretçilerle buluştu.
Kazı Çalışmaları ve Eserin Kimliği
2018 yılında, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Erkan Konyar liderliğindeki ekip tarafından yürütülen kazı çalışmalarında gün yüzüne çıkarılan bu eşsiz eser, dönemin yaşamına dair önemli ipuçları taşıyor. Kalıbı alındıktan sonra bulunduğu yerden özenle kesilerek koruma altına alınan ayak izi üzerinde antropologlar tarafından detaylı incelemeler yapıldı. İncelemeler sonucunda, izin milattan önce 6. ila 9. yüzyıllar arasına tarihlendiği, 36 numara büyüklüğünde olduğu ve bir Urartu kadınına ait olduğu belirlendi.
“Urartu’dan Günümüze Kadın” Temalı Özel Sergi
Uzun bir süredir koruma altında tutulan bu anlamlı eser, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın 2025 yılını “Aile Yılı” ilan etmesi ve Cumhuriyet’in 102. yılına özel olarak hazırlanan “Urartu’dan günümüze kadın” temalı sergi kapsamında sanatseverlerin beğenisine sunuldu. Ayak izi, 12 Temmuz – 31 Ağustos tarihleri arasında sergilenerek ziyaretçilerden yoğun ilgi görüyor.
Müze Müdürü: “Geçmişin Sessiz Tanıklığını Sunuyoruz”
Van Müze Müdürü Bülent Demir, “ailenin temeli kadındır” ilkesinden hareketle, bu özel sergide kadın temasını ve Urartulu kadının ayak izini ön plana çıkardıklarını belirtti. Demir, şu ifadeleri kullandı:
“Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan’ın tensipleriyle 2025, ‘Aile Yılı’ ilan edilmiştir. Bu kapsamda, Bakanlığımız tarafından Cumhuriyet’imizin 102. yılına özel ‘100+2 Süreli Müze Sergileri’ projesi hayata geçirilmiştir. Bu sergiler, Anadolu’nun benzersiz kültürel zenginliğini ziyaretçilerle buluşturarak kültürel mirasımızı yarınlara taşıma adına önemli bir projedir.”
Demir, kerpiç üzerine basılı kadın ayak izinin serginin en dikkat çekici eseri olduğunu vurguladı.
Kadının Emeğine ve Tarihteki Rolüne Vurgu
Ayak izinin kerpiç bir blok üzerinde bulunmasının, o dönemde kadınların kerpiç üretimi ve döşeme gibi işlerde aktif rol aldığını gösterdiğini belirten Demir, “Yapılan etnografik çalışmalar, geçmişte de kerpiç yapımının çoğunlukla ev halkı, özellikle kadınlar tarafından gerçekleştirildiğini ortaya koymaktadır. Bu ayak izi yalnızca teknik bir veri değil, aynı zamanda binlerce yıl öncesine ait gündelik yaşamın, emeğin ve kadının varlığının izlerini taşıyan sessiz bir tanıktır. Bu eserle kadının emeğine ve yaşamına dikkat çekiyoruz” dedi.
Ziyaretçiler Eserden Derin Etkilendi
Sergiyi ziyaret edenlerden Müjde Şen Ünal, Samsun’dan ailesiyle çıktığı Doğu turu kapsamında müzeyi gezdiğini belirterek, “Kadın dokunduğu her yeri güzelleştiriyor. Birçok müze gezdim fakat ilk defa böyle bir şey görüyorum. Bir kadının ayak izinin bulunması ve müzede sergilenmesi mükemmel. Bu gezinin unutulmaz bir parçası oldu” diye konuştu.
Tokat’tan gelen Murat Öz ise, “Müze çok güzel olmuş. Urartu dönemi çok iyi yansıtılmış. Ayak izi eseri de muhteşem. Kadın ayağı olduğu gayet belli. Eser çok etkileyici” ifadelerini kullandı.