İran’dan Nükleer ve Bölgesel Mesajlar: Yeni Protokol Yolda
İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü İsmail Bekayi, başkent Tahran’da gerçekleştirdiği basın toplantısında ülkesinin dış politika gündemine dair önemli açıklamalarda bulundu. Bekayi, Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) ile yeni bir işbirliği protokolü belirleneceğini duyurdu.
Gazze’deki Durum ve Diplomatik Çabalar
Konuşmasının başında İsrail’in Gazze’deki eylemlerini “soykırım” olarak niteleyen Bekayi, bunun en önemli uluslararası mesele olduğunu vurguladı. Bekayi, “Siyonist rejimin, Filistin’in ezilen halkını bombalayarak, açlık ve susuzluk silahını kullanarak Filistin’i bir kimlik, ulus ve toprak olarak yok etme planını ilerletmek suretiyle işlediği suçların devam ettiğine tanık oluyoruz.” şeklinde konuştu.
İran’ın, Gazze’deki soykırımın durdurulması için İslam İşbirliği Teşkilatı’nın (İİT) acil toplanması yönünde diplomatik girişimlerde bulunduğunu belirten Bekayi, şu ifadeleri kullandı: “İslam İşbirliği Teşkilatı Dönem Başkanlığını yürüten Türkiye, bu zirveyi en kısa sürede gerçekleştirmek için çalışıyor. Teşkilatın merkez ülkesi Suudi Arabistan ve dönem başkanı Türkiye ile temaslarımız devam ediyor.”
Bekayi, İsrail’in gıdayı silah olarak kullanmasını ve Gazze’de kasıtlı kıtlık oluşturmasını “Bu, tüm uluslararası hukuku ihlal eden bir savaş suçudur. 21. yüzyılda bu soykırım tamamen benzeri görülmemiş bir durumdur.” sözleriyle kınadı.
Nükleer Müzakereler ve Yaptırım Gerilimi
İstanbul’da Avrupalı ülkelerle yapılan nükleer görüşmelere de değinen Sözcü, toplantıda yalnızca nükleer mesele ve yaptırımların kaldırılmasının ele alındığını belirtti. Bekayi, “Avrupa ülkelerinin nükleer anlaşmadaki taahhütlerini açıkça ihlal etmesi göz önüne alındığında, bu ülkelerin kendilerini anlaşmaya bağlı taraflar olarak görüp görmeyecekleri şüphelidir. Avrupalı tarafların tetik mekanizmasını kullanma yetkisi yoktur.” diyerek net bir mesaj verdi.
ABD’nin müzakerelere yeniden başlama çağrılarına ilişkin ise “İran’ın şu anda ABD ile müzakere planı yok. Ulusal çıkarlarla örtüştüğünde bu konuda bir karar alıp açıklayacağız.” dedi.
UAEA ile Yeni İşbirliği Protokolü
Meclis tarafından çıkarılan ve UAEA ile işbirliğini askıya alan yasanın bağlayıcı olduğunu hatırlatan Bekayi, İran’ın Ajans ile güvenlik denetimi anlaşmalarına ise bağlı kaldığını söyledi. İranlı sözcü, “Meclisin bağlayıcı kararı ışığında, işbirliğimizi nasıl sürdürebileceğimizi görmek için Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı ile yeni bir protokol belirleyeceğiz. Muhtemelen önümüzdeki 2 hafta içinde bir UAEA yetkilisi İran’ı ziyaret edecek ve bu görüşmede bu teknik konuları görüşeceğiz.” diye ekledi.
NPT ve Bölgesel Konular
Bekayi, Avrupa’nın BM yaptırımlarını devreye sokması halinde İran’ın Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Anlaşması’ndan (NPT) çekilme ihtimaliyle ilgili olarak, “İran, NPT’ye üye olarak kalacaksa, bu üyeliğin hak ve faydalarından yararlanmalıdır. Bu anlaşmaya üye olup haklarından mahrum kalmayı beklemek mümkün değildir.” dedi. Ayrıca, Zengezur Koridoru iddialarını da reddederek, Kafkasya’daki gelişmelerin bölge ülkeleri tarafından çözülmesi gerektiğini vurguladı.