Pandeminin Beyin Sağlığı Üzerindeki Etkileri Yapay Zeka ile Ortaya Kondu
Nottingham Üniversitesi‘nden bilim insanları, UK Biobank veritabanında kayıtlı 15 binden fazla yetişkinin verilerini kullanarak sağlıklı beyin yaşlanmasını analiz eden bir yapay zekâ modeli geliştirdi. Bu model, pandemi öncesinde taranan bireyler ile hem pandemi öncesi hem de pandemi sırasında taranan iki ayrı grubun beyin yaşlarını karşılaştırdı. Elde edilen bulgular, pandemi sürecinin beyin sağlığı üzerinde beklenmedik etkilere yol açtığını gösterdi.
Araştırma Sonucu: Beyin Yaşlanması 5,5 Ay Hızlandı
Yapılan karşılaştırmalı analize göre, pandemi döneminde insan beyninin yaşlanma hızı ortalama 5,5 ay öne çekildi. Çalışmayı yürüten nörolog Ali-Reza Mohammadi-Nejad, bu durumun sadece virüse yakalananlarla sınırlı olmadığını belirtti.
“Kovid geçirmeyen bireylerde bile beyin yaşlanmasında belirgin bir artış gözlemledik. Pandemi dönemindeki izolasyon, belirsizlik ve stres gibi faktörler beyin sağlığını doğrudan etkiledi.”
Bilişsel Gerileme Herkeste Görülmedi
Çalışmada dikkat çeken bir diğer nokta ise, beyin yaşındaki bu artışın bilişsel performansı her zaman olumsuz etkilemediği oldu. Bilişsel fonksiyonlarda gerileme, yalnızca virüsle enfekte olan katılımcılarda tespit edildi. Araştırma ekibinden nörolog Dorothee Auer, verilerin iki farklı zaman dilimine ait olduğunu hatırlatarak, “Gördüğümüz bu değişikliklerin geri döndürülebilir olma ihtimali var, bu da oldukça cesaret verici bir durum” değerlendirmesinde bulundu.
Sosyal İzolasyon ve Demografik Faktörler Öne Çıktı
Araştırma, hızlanmış beyin yaşlanmasının belirli gruplarda daha belirgin olduğunu ortaya koydu:
- Erkeklerde, beyindeki gri ve beyaz maddede meydana gelen değişimlerin daha belirgin olduğu raporlandı.
- Yaşlılar ile sosyal ve ekonomik açıdan dezavantajlı gruplarda hızlanmış yaşlanma belirtileri daha sık görüldü.
Daha önceki bilimsel çalışmalar, sosyal izolasyon ve yoksulluk gibi çevresel faktörlerin beyin yapısını etkileyebileceğini göstermişti. Araştırmacılar, bu tür geniş ölçekli beyin görüntüleme çalışmalarının önemli ipuçları sunduğunu ancak bu değişimlerin nedenlerini ve davranış üzerindeki net etkilerini anlamak için daha fazla kanıta ihtiyaç duyulduğunu vurguladı. Auer, “Beyin sağlığını yalnızca hastalıklar değil, aynı zamanda gündelik çevremiz ve yaşam koşullarımız da şekillendiriyor” dedi.