ABD ve AB Arasında Kritik Ticaret Anlaşması: İşte Bilinmesi Gerekenler
Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Donald Trump ve Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, transatlantik ticarette yeni bir dönemi başlatan kapsamlı bir anlaşma duyurdu. Bu anlaşma, Trump’ın 1 Ağustos’a kadar anlaşma sağlanamaması durumunda uygulamaya koyacağını belirttiği %30’luk gümrük vergisi tehdidini ortadan kaldırarak, çoğu Avrupa malına %15’lik bir gümrük vergisi getiriyor. Bu vergiler, ABD’li tüketiciler için fiyat artışlarına neden olabilirken, Avrupalı şirketlerin ve ithalatçı ortaklarının kâr marjlarını olumsuz etkileme potansiyeli taşıyor.
Anlaşmanın Henüz Netleşmeyen Detayları
Trump ve von der Leyen tarafından yapılan duyuru, birçok önemli detayın hala müzakereye açık olduğunu gösteriyor. Anlaşmanın ana hatları şu şekilde özetlenebilir:
- Otomobiller, bilgisayar çipleri ve ilaçlar gibi ürünleri kapsayan ve Avrupa’dan ABD’ye ithal edilen malların yaklaşık %70’i için %15’lik bir gümrük vergisi uygulanacak. Bu oran, Trump’ın daha önceki %20’lik teklifinden ve %30’luk tehdidinden daha düşük bir seviyede.
- Geriye kalan %30’luk mal grubu için kararlar ve müzakereler devam edecek.
Stratejik Ürünler ve Enerji Yatırımları
Von der Leyen, iki tarafın bazı “stratejik” mallar için sıfır gümrük tarifesi üzerinde anlaştığını belirtti. Bu ürünler arasında uçaklar ve parçaları, bazı kimyasallar, yarı iletken ekipmanlar, tarım ürünleri ve kritik ham maddeler bulunuyor. Ancak bu ürünlerin tam listesi henüz açıklanmadı. Ek olarak, Avrupa Birliği’nin üç yıl içinde 750 milyar dolar değerinde ABD’den doğal gaz, petrol ve nükleer yakıt alımı yapacağı ve Avrupalı şirketlerin ABD’ye 600 milyar dolarlık ek yatırım yapacağı taahhüt edildi.
Çelik Tarifeleri ve Tarım Ürünleri Konusu
Anlaşmaya rağmen Trump, ithal çeliğe uygulanan %50’lik gümrük vergisinin devam edeceğini açıkladı. Von der Leyen ise küresel çelik arz fazlasıyla mücadele etmek, vergileri düşürmek ve ithalat kotaları oluşturmak için müzakerelerin süreceğini ifade etti. Öte yandan, ilaçların anlaşma dışında tutulduğu, tarım ürünlerinde ise AB tarafının “düşürülemeyecek tarifeler” olduğunu net bir şekilde belirttiği vurgulandı.
Ekonomik Etkiler ve Gelen Tepkiler
Capital Economics’in Euro Bölgesi baş ekonomisti Jack Allen-Reynolds, anlaşmanın olası etkilerini şöyle değerlendirdi:
“AB mallarına uygulanan gümrük vergisinin geçen yılki %1,2’den %17’ye yükselmesi, 27 ülkeli bloğun gayrisafi yurtiçi hasılasını (GSYH) %0,5 oranında azaltacaktır.”
Von der Leyen ise %15’lik oranın “yapabileceğimizin en iyisi” olduğunu belirterek, anlaşmanın ABD pazarına erişimi koruduğunu ve şirketler için istikrar sağladığını savundu.
Liderlerden Karışık Yorumlar
Almanya Başbakanı Friedrich Merz, anlaşmanın “gereksiz bir tırmanmayı” önlediğini söyleyerek memnuniyetini dile getirdi. Ancak Fransız Strateji Komiseri Clement Beaune, anlaşmayı “eşit olmayan ve dengesiz” olarak nitelendirerek eleştirdi. ING bankasının küresel makro şefi Carsten Brzeski ise “Bugünkü anlaşmanın en büyük uyarısı, henüz kağıt üzerinde hiçbir şey olmamasıdır” diyerek belirsizliğe dikkat çekti.
Otomotiv Sektörüne Etkisi
Avrupalı otomobil üreticileri için %15’lik vergi, mevcut %27,5’lik birleşik orandan (Trump’ın %25’lik ek vergisi ve mevcut %2,5’lik vergi) daha düşük olsa da, Volkswagen gibi şirketler için maliyet artışı anlamına geliyor. Mercedes-Benz ise ABD’de sattığı araçların bir kısmını yerel olarak ürettiği için kısmi bir korumaya sahip olmasına rağmen gelecekte fiyat artışları beklediğini açıkladı. Anlaşma kapsamında AB de ABD’den ithal edilen otomobillere uyguladığı vergiyi %10’dan %2,5’e düşürmeyi kabul etti.