Çankırı-Yapraklı kara yolu üzerinde, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Antropoloji Bölüm Başkanı Prof. Dr. Ayla Sevim Erol liderliğinde yürütülen kazı çalışmaları, 15 kişilik bir ekiple bu yıl da devam ediyor. Bölge, Türkiye’nin paleontoloji haritasında önemli bir yere sahip olmaya devam ediyor.
Çorakyerler’de Binlerce Fosil Gün Yüzüne Çıkarıldı
Bugüne kadar yapılan çalışmalarda, bölgede yaşamış olan 43 farklı türe ait 4 bin 300’ün üzerinde bütüne yakın fosil ve çok sayıda küçük parça fosile ulaşıldı. Bu türler arasında dikkat çekenler ise şunlar:
- Atların atalarına ait üç tür
- Fillerin atalarına ait iki tür
- Zürafaların atalarına ait dört tür
- Kılıç dişli kedigiller
- Su samurları ve oklu kirpiler
- Ayılar, domuzgiller ve gergedangiller
Bu sezonki kazılarda ise özellikle küçük bir alanda yoğunlaşan bulgular dikkat çekti. Sadece 2 metrekarelik bir alanda, yaklaşık 7-8 farklı file, gergedana ve zürafaya ait 20’den fazla kemik bir arada bulundu.
“Nadir Rastlanan Bir Durum”
Kazı Başkan Yardımcısı Dr. Gülşah Güler, Çorakyerler’in Türkiye’deki referans lokalitelerden biri olduğunu vurguladı. Güler, bu seneki bulguların önemini şu sözlerle açıkladı:
“Önceki senelerde yapılan kazılarda daha tekil fosiller ele geçirilirken, bu sene özellikle büyük memelilere ait eklemli kemikler gelmekte. Özellikle kazdığımız alanda birçok farklı hayvan cinsine ait oldukça karışmış ancak iyi korunmuş artiküle (eklemli) kemikler bulmaktayız.”
Bulunan fosillerin 7-8 farklı hayvana ait olabileceğini belirten Güler, “Örneğin burada fil kol kemiği, onun altında iki farklı gergedan cinsine ait tarak kemikleri bulundu. Üst kısımda bir zürafaya ait üst çene, yine onun yanında gergedanın kol ve bacak kemikleriyle birlikte oldukça karışık ancak iyi korunmuş ve sistematik açıdan önemli bilgiler verecek buluntular mevcut.” dedi.
Toplu Ölümün Nedeni: Çamur Akması
Bu tür çoğul ve iyi korunmuş buluntuların nadir olduğunu belirten Güler, bu durumun nedenini de açıkladı. Fosillerin günümüzden yaklaşık 7 ila 9 milyon yıl öncesine tarihlendirildiğini söyleyen Güler, şunları kaydetti:
“Bu hayvanların bu şekilde karışık çıkmasının nedenlerinden biri, toplu ölüm. Bir çamur akması bu hayvanları önüne katıp buraya yığmış. Dolayısıyla çamur akması hayvanların hepsini karıştırarak buraya yığmış. O yüzden de biz bunları bu şekilde buluyoruz. Korunma durumu oldukça iyi, herhangi bir ezilme veya bozulma olmadan hepsi birebir şekilde korunmuş durumda. Bu da bizim için çok önemli.”
