Türkiye’nin Ormanları Tehlike Altında: Cezalar Artırılmalı mı?
Türkiye genelinde art arda yaşanan orman yangınları, mevcut yasal cezaların ve infaz süreçlerinin etkinliğini yeniden gündeme getirdi. Hukuk uzmanları, caydırıcılığın artırılması için hem cezaların ağırlaştırılması hem de infaz uygulamalarının gözden geçirilmesi gerektiğini vurguluyor. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın açıklamasına göre, yılbaşından bu yana mücadele edilen 4 bin 247 yangının yüzde 96’sı insan kaynaklı. Söndürülmemiş sigara izmaritleri, doğaya atılan cam parçaları, piknik ateşleri ve anız yakma gibi ihmallerin yanı sıra kasıtlı eylemler de ormanlarımızı küle çeviriyor.
Hukukçulardan Acil Yasal Düzenleme Çağrısı
Konuyla ilgili görüşlerini paylaşan uzmanlar, mevcut durumun endişe verici olduğunu ve acil adımlar atılması gerektiğini belirtiyor.
Avukat Doğan Erkan: ‘Anayasa’ya Karşı Suç Sayılmalı’
Avukat Doğan Erkan, ihmal sonucu çıkan yangınlara verilen cezaların ağırlaştırılması gerektiğini savunuyor. Erkan, “Kasten orman yakanlar ise Türk Ceza Kanunu’nun Anayasa’ya Karşı Suçlar bölümünde özel bir düzenleme ile ağır ceza öngörecek şekilde düzenlenmeli, zira ormanlar Anayasa’nın koruması altında,” diyerek konunun anayasal boyutuna dikkat çekiyor. Ayrıca, yanan alanların imara açılmasının istisnasız bir şekilde yasaklanması için Orman Kanunu’nda değişiklik yapılması gerektiğini ekliyor.
Prof. Dr. Osman Devrim Elvan: ‘İnfaz Yasaları Yetersiz’
Çevre ve Orman Hukukçusu Prof. Dr. Osman Devrim Elvan, Türkiye’deki yaptırımların Avrupa’nın en ağırları arasında olmasına rağmen yangınların önlenemediğini belirtiyor. Elvan’a göre temel sorunlar; bilinçsizlik, orman arazisini sahiplenme amacı güden kanun değişiklikleri, denetim yetersizliği ve infaz yasalarındaki uygulamalar. Prof. Dr. Elvan, “Önemli olan yangını söndürmedeki mücadele değil önlenmesi konusunda mücadeledir. Devletin yangınlar için kullandığı bütçeyi önleme noktasında da etkili şekilde kullanması hedeflenmelidir,” ifadelerini kullanıyor.
Çevre Hukukçusu Cömert Uygar Erdem: ‘Etkin Mücadele Yürütülemiyor’
Çevre Hukukçusu Cömert Uygar Erdem ise sorunun sadece cezaların düşüklüğü olmadığını vurguluyor. Erdem, “Burada, cezai anlamda etkin ve yeterli mücadele yürütülemediğini gösteren emareler var. Örneğin faili meçhul kalan ya da sebebi belirlenemeyen orman yangınlarının sayısı, sebebi belirlenebilen yangınlardan daha fazla,” diyerek ormancılık politikalarındaki yanlışlıklara ve koruma eksikliklerine işaret ediyor.
Mevcut Orman Yangını Suç ve Cezaları
Orman Genel Müdürlüğü verilerine göre, orman yangınlarına ilişkin suçlar ve karşılığındaki cezalar şu şekildedir:
- Dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırı olarak orman yangınına sebebiyet vermek: 3 yıldan 10 yıla kadar hapis ve para cezası.
- Kasten orman yakmak: 10 yıldan az olmamak üzere hapis ve para cezası.
- Devletin güvenliğine karşı örgüt faaliyeti kapsamında orman yakmak: Müebbet hapis ve para cezası.
- İzin verilen yerler dışında ateş yakmak: 1 yıldan 3 yıla kadar hapis ve para cezası.
- Yaktığı ateşi söndürmeden terk etmek: 1 yıldan 3 yıla kadar hapis ve para cezası.
- Ormana sönmemiş izmarit veya yangına yol açabilecek madde atmak: 1 yıldan 3 yıla kadar hapis ve para cezası.
- Ormana 4 km mesafede anız yakmak: 1 yıldan 3 yıla kadar hapis ve para cezası.