YKS Tercih Dönemi Başlarken Dikkat Edilmesi Gerekenler
Yükseköğretim Kurumları Sınavı (YKS) sonuçlarının açıklanmasıyla birlikte adaylar için heyecanlı tercih maratonu başlıyor. 2025-YKS tercih işlemleri 30 Temmuz – 11 Ağustos tarihleri arasında ÖSYM’nin resmi internet adresi olan https://ais.osym.gov.tr üzerinden gerçekleştirilecek. Bu kritik süreçte, bir akademisyen olarak hem akademik hem de yaşamsal tecrübelerime dayanarak hazırladığım önerileri sizlerle paylaşıyorum.
Sınav Sonrası Karar Anı: Tamam mı, Devam mı?
Sınava ilk veya ikinci kez giren ve hedeflediği bölüm için yeterli puanı alan adayların, gelecek yılı beklemeden tercihlerini yapmaları en doğru adım olacaktır. Puanı istediği bölüm için yeterli olmayanlar ise hedefleri doğrultusunda bir yıl daha hazırlanmayı düşünebilirler. Ancak, sınava ikinci kez girdiği halde puanında belirgin bir artış olmayan adayların, beklentilerini gözden geçirerek mevcut puanlarına uygun bir tercih yapmaları mantıklı bir seçenektir. Sınava üçüncü kez giren adayların ise bu denemeden sonra üniversite hedeflerini yeniden değerlendirmeleri gerekebilir.
Doğru Tercihin Formülü: Hangi Kriterler Önemli?
Üniversite tercihi yaparken kullanılacak ölçütler, adayın kişisel durumuna ve hedeflerine göre farklılık gösterir. İdealist veya salt realist bir yaklaşımdan ziyade, optimal bir tercih yapılması en sağlıklısıdır. Unutmayın ki bu süreç, gelecekte icra etmek istediğiniz mesleği belirleme sürecidir.
Hayatın gerçekleri, yüksek tutulan hayallere (gerçekleşmesi özlenen şey) her zaman galip gelmektedir.
Tercihlerinizi şekillendirirken üç ana ekseni göz önünde bulundurmalısınız: (a) kendinizin, ailenizin ve ülkenin gerçekleri, (b) üniversitenin sunduğu imkanlar ve özellikleri, (c) eğitim süresince ihtiyaç duyulacak lojistik hizmetler.
Gerçekçi Bir Yaklaşım İçin Dört Temel Ölçüt
Öğrenci ve velilerin gerçekçi bir tercih yapabilmesi için aşağıdaki dört alt başlığı dikkatle değerlendirmesi gerekir. Bu faktörlerin kesişim noktası, ideal tercihinizi oluşturacaktır.
- İstihdam Olanakları: Tercih yaparken öncelikli kriteriniz iş bulma potansiyeli olmalıdır. Özellikle sosyo-ekonomik durumu kısıtlı ailelerden gelen öğrenciler için istihdam garantisi yüksek bölümler daha büyük önem taşır.
- Yetenek, İlgi ve Beceri: Adayların kendilerini iyi tanımaları, yetenek ve ilgi alanlarına uygun bölümleri seçmeleri, hem üniversite hayatında hem de meslek yaşamında başarı ve mutluluk getirecektir.
- Geleceğin Meslekleri: Tercih yaparken gelecek 10 yıl içinde iş gücü piyasasında hangi alanların öne çıkacağını dikkate almak stratejik bir avantaj sağlar. Sağlık, mimari, yazılım mühendisliği, matematik, helal gıda, yaşlı bakımı ve bilgisayar bilimleri gibi alanlar gelecekte popülerliğini artıracak meslekler arasında öngörülmektedir.
- Maliyet: Özellikle mevcut ekonomik koşullarda, üniversite hayatının getireceği ulaşım, barınma ve yaşam giderleri gibi maliyetler mutlaka hesaba katılmalıdır.
Üniversiteyi Değerlendirirken Bunları Es Geçmeyin
İkinci ana ölçütünüz, tercih etmeyi düşündüğünüz üniversitenin nitelikleridir. YÖK’ün internet sitesinde yer alan ‘Yükseköğretim Program Atlası’ bu konuda önemli bir kaynaktır. Bu platformdan, ilgilendiğiniz bölümün akademik kadrosunu ve ‘Mezun Başarı Atlası’ kısmından da o üniversite mezunlarının kariyer başarılarını inceleyebilirsiniz.
Adaylar, sadece popüler bir üniversitede okumak adına yeteneklerine uymayan veya istihdam olanağı düşük bölümleri tercih etmekten kaçınmalıdır. Öncelik, yeteneğe uygun bölümü bulmak, ardından bu bölümün bulunduğu en iyi fakülte ve üniversiteyi seçmektir.
Ayrıca, uygulama ve staj ağırlıklı eğitim veren, intörn mühendislik gibi programlar sunan ve uluslararası diploma denkliği bulunan üniversiteler öncelikleriniz arasında yer almalıdır.
Bu vesileyle tüm adaylara dikkatli ve hayırlı tercihler yapmalarını dilerim.
Son söz: Tercihleriniz, gelecekte kurmak istediğiniz hayatın yol taşlarıdır.