TBMM Dijital Mecralar Komisyonu Başkanı ve AK Parti Giresun Milletvekili Nazım Elmas, Türkiye’de dijital yayıncılık için devrim niteliğinde bir düzenlemenin yolda olduğunu duyurdu. Milliyet’e özel açıklamalarda bulunan Elmas, Google ve Meta gibi teknoloji devlerinin, kullandıkları haber içerikleri için telif ödemesini zorunlu kılacak Dijital Telif Yasası taslağı hakkında önemli bilgiler paylaştı.
Elmas, komisyonun yeni yasama yılındaki en öncelikli gündem maddesinin bu yasa olacağını vurguladı. Hedeflerinin, taslağı ekim ayına kadar tamamlayarak Meclis’e sunmak olduğunu belirtti.
Neden Dijital Telif Yasası Gerekiyor?
Günümüzde dijital platformlar, yerel ve ulusal basının ürettiği haber içeriklerini kullanarak büyük reklam gelirleri elde ediyor. Ancak bu gelirden, içeriğin asıl sahibi olan basın kuruluşları ve gazeteciler pay alamıyor. Yeni yasa, bu dengesizliği ortadan kaldırmayı amaçlıyor.
Nazım Elmas, konuya ilişkin olarak, “Madem ki bu sosyal medya platformları yüksek oranda kâr ediyor, önemli bir kazanç sağlıyor; bu kâr ve kazançtan haber içerik üreticisine hem kurumsal hem de haber içeriğini üreten gazeteci, emekçi olmak üzere ücret ödemeli. Yasal düzenleme yapıldığında, dijital içerikleri yayınlayarak reklam alan ve yüksek oranda kâr eden sosyal medya platformları Türkiye’de de haber içerik üreticisine ücret ödemek durumunda olacak,” dedi.
Yapay Zeka Destekli Telif Sistemi Nasıl Çalışacak?
Hazırlanan yasa, dijital telif hakkı takibini üç temel aşamada ele alıyor: içerik takibi, değerlendirme ve ücretlendirme. Bu sistemin sorunsuz işlemesi için teknik altyapı ve yapay zekâ desteği kullanılacak. Elmas’ın aktardığına göre, bir haberin orijinal kaynağını ve sahibini otomatik olarak tespit edebilecek özel bir yazılım üzerinde çalışmalar sürüyor. Bu teknoloji sayesinde, telif hakkı ihlallerinin önüne geçilmesi hedefleniyor.
Uluslararası Örnekler İnceleniyor
Türkiye, bu düzenlemeyi hayata geçirirken dünyadaki başarılı örnekleri de mercek altına alıyor. Benzer telif ödeme zorunluluklarının uygulandığı ülkeler arasında şunlar bulunuyor:
- Almanya
- Fransa
- ABD
- Avustralya
- Kanada
Elmas, bu ülkelerdeki modellerin incelendiğini ve Türkiye’ye özgü yasal düzenlemede bu tecrübelerden faydalanılacağını kaydetti.
Şeffaflık ve Sektörle İşbirliği Ön Planda
Ödenecek telif oranlarının belirlenmesinde şeffaflığı sağlamak amacıyla Rekabet Kurumu‘nun da sürece dahil edilebileceğini belirten Nazım Elmas, taslak hazırlanırken medya meslek örgütleriyle yakın istişare içinde olacaklarını söyledi.
Elmas, “Bu gelirlerin haber içerik üreticilerine, gazetecilere geri dönüşünün olması, emekçilerin ortaya koydukları ürünün karşılığını alması lazım. Önemli olan gazetecilerin, emekçilerin haklarını alabilmesi. Eminim bu düzenleme habercilikte rekabeti de kaliteyi de artıracaktır,” ifadelerini kullandı.
Komisyonun Gündemindeki Diğer Başlıklar
Dijital Telif Yasası’nın yanı sıra, komisyonun yeni yasama döneminde 16 yaş altına sosyal medya kullanımına sınırlama getirilmesi, sanal bahis ve ailelerin dijital okuryazarlık konusunda bilinçlendirilmesi gibi konuları da ele alacağı öğrenildi.