Kene ile Mücadelede Bilimsel Bir Adım: Kınalı Keklikler Gözlem Altında
Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi (KSÜ), Erciyes Üniversitesi (ERÜ) ve Iğdır Üniversitesi‘nden beş akademisyenin ortaklaşa yürüttüğü “Kınalı Keklik Popülasyonlarının Halkalama Yöntemiyle İzlenmesi ve Korunması Projesi” hayata geçirildi. Projenin ilk adımı olarak, Doğa Koruma ve Milli Parklar Müdürlüğü Kapıçam Kınalı Keklik Üretim Merkezi’nde yetiştirilen 200 kınalı keklik, ayaklarına seri numaralı halkalar takılarak Kahramanmaraş’ın Afşin ilçesi kırsalında doğaya bırakıldı.
Uzman ekip, kene ile mücadeledeki rollerini bilimsel olarak saptamak amacıyla bu keklikleri dron, fotokapan ve dürbünler gibi modern teknolojilerle yakından takip etmeye başladı.
Hedef İki Yılda 10 Bin Keklik Doğaya Salmak
ERÜ Veteriner Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Çağrı Çağlar Sinmez, projenin iki yıllık bir süreyi kapsadığını ve bu süreçte toplam 10 bin kekliğin doğaya salınmasının hedeflendiğini belirtti. Sinmez, ilerleyen dönemlerde Göksu ve Elbistan ilçeleri kırsalına da keklik bırakılacağını ve hayvanların sürekli izleneceğini ifade etti.
Son yıllarda Türkiye’de artış gösteren ve ölümlere yol açan Kırım Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA) hastalığına dikkat çeken Sinmez, kene ile mücadelede doğal yöntemlerin önemini vurguladı.
“Keklikler, doğal yaşamda kenelerle mücadelede hem konakçı yani vektör hem de kenelerle beslenen bir canlıdır. Proje çerçevesinde keneyle mücadelede kekliklerin önemi nedir, gerçekten etkili midir, bunu test edeceğiz, gözlemleyeceğiz. Her zaman teorimiz şudur: Doğada ne kadar canlı hayvan varsa, insanlara kenelerin tutunma olasılığı o kadar azalır. Bu çalışmayla keklikler gerçekten keneleri yer mi, yemez mi, yeme oranları nelerdir, bunları tespit etmiş olacağız.”
Kekliklerin Adaptasyonu İki Yıl Boyunca İzlenecek
Iğdır Üniversitesi Ziraat Fakültesi Zootekni Bölümü Başkanı Doç. Dr. Ali İhsan Atalay, projenin ilk etabında 200 kekliğin Afşin kırsalına bırakıldığını yineledi.
Atalay, proje kapsamında yetiştirilecek 10 bin kekliğin 5 bininin bu yıl, kalanının ise gelecek yıl doğaya salınacağını paylaştı.
“Avcılarımızla ve bölgedeki köy halkıyla yapacağımız görüşmelerde, doğaya bırakılan kekliklerin ne kadarının bölgede kaldığını, ne kadarıyla karşılaşıldığını tespit edeceğiz. Elde ettiğimiz bu verileri teknolojik takip yöntemleriyle karşılaştırarak, kekliklerin bölgeye ne derece adapte olduğunu iki yılın sonunda belirlemiş olacağız.”
Projenin Bilimsel Amacı Nedir?
KSÜ Göksun Meslek Yüksekokulu Bitkisel ve Hayvansal Üretim Bölümü Başkanı Prof. Dr. Çağrı Özgür Özkan ise projenin temel amacını, kekliklerin takibi, doğaya adaptasyon süreçleri, popülasyonlarının sürdürülebilirliği ve en önemlisi “keklik kene yer mi?” sorusuna bilimsel bir yanıt bulmak olarak özetledi.