Türkiye’nin Yeni Sosyal Medya Platformu Next Sosyal ve Mastodon Krizi
TEKNOFEST öncesinde, 28 Temmuz’da tanıtılan ve Türkiye’nin “ilk yerli sosyal medya ağı” olarak lanse edilen Next Sosyal, kısa sürede büyük bir ilgiyle karşılaştı. “Reklamsız ve tacizsiz” bir deneyim vaadiyle yola çıkan platform, 500 bin kullanıcıya ulaşarak önemli bir başlangıç yapsa da, ‘yerlilik’ iddiası ciddi bir tartışmanın fitilini ateşledi.
Tartışmaların odağında, platformun sıfırdan geliştirilmek yerine açık kaynak kodlu popüler sosyal medya ağı Mastodon üzerine inşa edildiğinin ortaya çıkması yer alıyor. Sitenin kendisi de bu durumu, “sosyal.teknofest.app, TEKNOFEST girişimcileri tarafından geliştirilen açık kaynak Mastodon tabanlı bir platformdur” ifadeleriyle doğruladı.
Bakanlık ve Baykar’dan Destek Mesajları
Platformun lansmanı sonrası Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Teknoloji Genel Müdürü Sadullah Uzun, sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda projeyi överek, “Next Sosyal’in farkı burada! İnsanlar merak ediyor, parçası olmak istiyor ve platforma akın ediyor” dedi. Uzun, bu yoğun ilginin arkasındaki isim olarak TEKNOFEST’in yüzü ve Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın damadı olan Selçuk Bayraktar‘ı işaret etti. Bayraktar da platformun açılış gününde kişisel X hesabından projeyi duyurmuştu.
Mastodon’dan Müdahale: Lisans Kurallarımız İhlal Edildi
Ancak tanıtımdan kısa bir süre sonra, Mastodon’un resmi hesabı Selçuk Bayraktar’ın paylaşımına yanıt vererek lisans ihlali iddiasını gündeme taşıdı. Mastodon İletişim Direktörü Andy Piper, Global Voices’a yaptığı açıklamada, proje sahipleriyle 8 Temmuz’dan beri iletişime geçmeye çalıştıklarını ancak e-postalarının yanıtsız kaldığını belirtti.
hello, please contact us via direct message.
— Mastodon (@Mastodon@mastodon.social) (@joinmastodon) July 29, 2025
Mastodon’un kurucusu Eugen Rochko ise 30 Temmuz’da yaptığı açıklamada, Next Sosyal’in Mastodon kodlarını lisans şartlarına uymadan kullandığını ve bu konuda gerekli temasların başlatıldığını duyurdu.
Lisans Şartı Net: Kaynak Kodu Paylaşılmalı
Mastodon yazılımı, GNU Affero General Public License (AGPL) ile lisanslanmıştır. Bu lisansın en temel şartı, açık kaynak kodlu bir yazılımı değiştirip internet üzerinden hizmete sunmanız durumunda, değiştirilmiş sürümün kaynak kodunu da kamuya açık bir şekilde paylaşma zorunluluğudur. Piper, Next Sosyal’in arayüzünden Mastodon’a ait referansları kaldırdığını ve mobil uygulamaların da yine Mastodon kodlarına dayandığını ifade etti.
‘Yerli ve Milli’ Tartışmaları Yeniden Alevlendi
Bu olay, Türkiye’de daha önce ‘yerli ve milli’ olarak sunulan ancak yabancı açık kaynak altyapılar kullanan projeleri tekrar gündeme getirdi. Gazeteci Füsun Nebil, konuya ilişkin şu değerlendirmeyi yaptı:
“Özetle, ismi ‘Next’ olsa da, TEKNOFEST markasıyla duyurulsa da, bu platform ne yerli üretimdir ne de milli yazılımdır.”
Nebil, Turkcell’in YAANİ arama motoru ve PTT Messenger gibi projelerin de benzer şekilde hazır altyapılarla geliştirildiğini hatırlattı. Öte yandan, Selçuk Bayraktar’ın 4 Temmuz’daki bir paylaşımında uygulamanın Mastodon temelli olduğunu belirtmiş olması, projenin neden ‘sıfırdan geliştirilen yerli uygulama’ gibi lanse edildiği sorusunu akıllara getirdi.
Son gelişme olarak Andy Piper, Next Sosyal yöneticileriyle iletişim kurduklarını ve platformun lisans yükümlülüklerine uyacağına dair söz aldıklarını açıkladı. Sorunun birkaç gün içinde kodların paylaşılmasıyla çözülmesi bekleniyor.