Yaş Çay Hasadında Kriz: Üreticiler ve Yönetim Karşı Karşıya
Çay İşletmeleri (Çaykur) Genel Müdürü Yusuf Ziya Alim tarafından yapılan açıklamalar, Karadeniz bölgesindeki yaş çay hasadında yaşanan ciddi sorunları göz ardı ettiği ve üreticilerin yaşadığı sıkıntıları küçümsediği yönünde yoğun eleştirilere neden oldu. 10 Temmuz’da başlayan ikinci sürgün döneminde, üreticilerin şarjlı çay motorları ile hızlı toplama yapması fabrikalarda büyük bir yığılmaya yol açarken, Çaykur yönetiminin bu duruma karşı yetersiz kalması tepki çekiyor.
Genel Müdür Alim’den Tepki Çeken Sözler
Üreticilerin yaşadığı mağduriyetler artarken, bazı özel sektör firmalarının bu durumu fırsata çevirerek çayı düşük fiyatla aldığı belirtiliyor. Genel Müdür Alim ise üreticilere acele etmemeleri yönünde bir çağrı yaparak durumu şu sözlerle değerlendirdi:
“Biz Karadenizliler, Karadeniz gibi hırçın ve dalgalıyız. Bir günde, iki günde çayımızı bitirip ‘tamam ben bitirdim’ deyip yan tarafa çekilmeyi hesaplıyoruz ama bu şekliyle bu işin olmayacağı kesin.”
Hasat Kampanyası Kaosa Sürüklendi
Normal şartlarda 40-45 gün sürmesi planlanan ikinci sürgün yaş çay kampanyası, üreticilerin toplama işlemini hızlandırmasıyla 10-15 günlük bir süreye sıkıştı. Bu durum, fabrikaların kapasitesini aşarak ciddi bir izdihama sebep oldu. Ancak Çaykur yönetimi, süreci planlamak yerine sorumluluğu üreticilere yüklemeyi tercih ediyor.
Makineleşmeye Karşı Anlaşılmaz Tavır
Yusuf Ziya Alim, makineyle günlük toplanması gereken miktarın üzerinde çay getirilmesini eleştirerek adeta makineleşmenin yaygınlaşmasını engellemeye çalışıyor. Oysa modern tarım teknikleri ve makine kullanımı, üreticinin iş yükünü hafifletip verimliliği artırması gereken önemli bir adımdır. Yönetimin bu tutumu, hem modernleşmenin önünü tıkamakta hem de üreticiyi daha zor koşullara mahkum etmektedir.
Üretici Ekonomik Olarak Köşeye Sıkıştı
Fabrikalardaki aşırı yoğunluk ve plansızlık, üreticilerin ürünlerini zamanında ve değerinde satmasının önüne geçiyor. Bu durumun sonuçları ise üreticiler için oldukça ağır:
- Özel sektörün düşük fiyat politikaları ve peşin ödemeleri azaltması.
- Ürününü zamanında satamayan üreticinin ekonomik olarak sıkıntıya düşmesi.
- Çaykur’un piyasayı düzenleyici rolünü etkin bir şekilde oynamaması.
Yevmiye İşçileri de Mağduriyet Yaşıyor
Çay motorlarının hasat süresini kısaltması, sadece üreticileri değil, aynı zamanda geçimini bu işten sağlayan yevmiye işçilerini de olumsuz etkiliyor. Çalışma günleri önemli ölçüde azalan işçiler, yönetimin plansızlığı nedeniyle işsizlik tehlikesiyle karşı karşıya kalıyor. Yeni fabrika açılmasına yönelik beklentiler ise yönetimin bu talepleri dikkate almadığını gösteriyor.