Yapay Zeka Tarafından Üretilen Hiper-Gerçekçi Haber Spikerleri Yayılıyor
TikTok’tan X’e kadar sosyal medyanın dört bir yanında, sarışın bir Amerikalı haber spikerinin “Kanada, ABD’ye savaş ilan etti” dediği videolar hızla yayılıyor. Spikerin doğrudan kameraya bakarak “Sınırda canlı yayında olan Joe Braxton’a bağlanalım” demesiyle devam eden bu klipler, ilk bakışta oldukça inandırıcı görünüyor. Ancak videonun sadece birkaç saniyesi, izleyicileri gerçeğe bir adım daha yaklaştırıyor.
Muhabir olarak bağlanan kişi, “Şu anda sınırdayım ama savaş falan yok,” diyerek durumu açıklığa kavuşturuyor ve ekliyor: “Anne, baba, biliyorum bu gerçek gibi görünebilir ama hepsi yapay zeka.” Bu spikerler, gerçek meslektaşlarıyla aynı enerji ve diksiyona sahip gibi görünseler de, tamamen yapay zeka tarafından üretilmiş karakterlerdir. Bu videoların büyük bir kısmı, kullanıcıların ses ve görüntüyü senkronize ederek gelişmiş videolar oluşturmasını sağlayan Google’ın yapay zeka video oluşturma yazılımı Veo 3 ile hazırlanıyor.
Sahte Haber Videoları Nasıl Anlaşılır?
Çevrimiçi kullanıcıların, meşru görünen bir TV sunucusunun yer aldığı videonun gerçek olup olmadığını anlamasına yardımcı olabilecek birkaç önemli ipucu bulunmaktadır. Bu ipuçlarına dikkat ederek dezenformasyonun önüne geçmek mümkündür.
- Genel Mikrofon Logoları: Bu videolardaki “muhabirlerin” çoğu, üzerinde yalnızca genel bir terim olan “HABERLER” yazan aynı mikrofonu tutar. Gerçekte, BBC News veya Fox News gibi birçok kanalın adında “haber” kelimesi geçse de, hiçbir büyük yayın organı sadece “Haber” adını kullanmaz.
- Anlamsız Metin ve Logolar: Sunucuların mikrofonlarında, kıyafetlerinde veya arka planda görünen logolar genellikle anlamsız ve okunaksızdır. Yapay zeka, metnin anlamından çok görsel kalıplara odaklandığı için harfleri okunaklı kılan yapıyı ayırt etmekte zorlanır ve sıklıkla anlamsız metinler üretir.
Bu durumun temel nedeni, yapay zekanın komut istemiyle çalışmasıdır. Eğer kullanıcı, oluşturduğu videoda hangi metnin yer alacağını özel olarak belirtmezse, makine kendi anlamsız metnini oluşturacaktır.
Devletler ve Medya Kuruluşları Yapay Zekayı Nasıl Kullanıyor?
Son yıllarda, hem medya kuruluşları hem de devlet aktörleri, yapay zeka haber sunucularıyla çeşitli denemeler yapmaktadır. Bu denemeler, bazen tartışmalara yol açarken bazen de sansürü aşmak için bir araç olarak kullanılmaktadır.
Devlet Propagandası ve Ticari Denemeler
Ekim ayında Polonya’da bir radyo istasyonu, gazetecilerini işten çıkarıp yerlerine yapay zeka “sunucular” koyarak tartışmalara neden olmuştu. Bununla birlikte, Çin gibi devlet aktörlerinin de yapay zeka sunucularını propaganda yaymak amacıyla kullandığı bilinmektedir.
Baskıcı Rejimlerde Sansürü Aşmak
Yapay zeka sunucuları dezenformasyonu artırma potansiyeline sahip olsa da, baskıcı rejimlerde yaşayan gazetecileri korumak için de bir kalkan görevi görebilir. Örneğin, Temmuz 2024‘te Venezuela’da Devlet Başkanı Nicolas Maduro’nun kazandığı tartışmalı seçimlerin ardından basın üzerindeki baskılar arttı. Bu baskıya yanıt olarak gazeteciler, Ağustos 2024’te Operación Retuit (ReTweet Operasyonu) projesini başlattı. Bu proje kapsamında “Bestie” ve “Buddy” adlı yapay zeka sunucuları, Venezuela’nın siyasi durumu hakkında gerçeklere dayalı haberler sunarak sansürü delmeyi amaçladı.