Güncellenen BOP ve Yeni Hedefler
Önceki yazılarımızda dikkat çektiğimiz, Donald Trump dönemiyle güncellenen Büyük Ortadoğu Projesi (BOP), önemli farklılıklar içeriyor. Eski BOP, ABD tarafından belirlenen geniş bir coğrafyada “sınır ve rejim” değişikliğini ve “yeni ulus inşasını” hedefliyordu. Trump’ın revize ettiği BOP’ta ise doğrudan bir “ulus inşası” programı bulunmuyor. Bunun yerine federasyonlar, konfederasyonlar, Büyük İsrail projesi ve ABD’nin “esas düşmanları” olarak gördüğü güçlere karşı bölgesel ittifaklar ön plana çıkıyor. Bu yeni yapılar, dolaylı yoldan yeni ulus inşası süreçlerini de beraberinde getiriyor.
ABD’nin Asıl Hedefi: Çin-Rusya-İran Ekseni
ABD Büyükelçisi Tom Barrack’ın belirttiği ülkeler listesi, projenin kapsamını netleştiriyor: İsrail, Türkiye, Irak, Suriye, Ürdün, Lübnan, Körfez ülkeleri, Azerbaycan ve Ermenistan. Bu listede İran ve Mısır‘ın yer almaması, İran’ın doğrudan hedef alındığını gösteriyor. Coğrafi konum itibarıyla bu listenin aynı zamanda Rusya‘yı da hedef aldığı açıkça görülmektedir.
ABD’nin çeşitli strateji belgelerinde vurguladığı üzere, Washington’un “büyük stratejisi” Çin-Rusya-İran işbirliğini kırmayı amaçlamaktadır. Meselenin özü şu şekilde özetlenebilir:
- Trump’ın BOP’u, Çin-Rusya-İran ittifakını hedef almaktadır.
- Bu proje, Çin’in öncülük ettiği Kuşak ve Yol Girişimi’ni (KYG) ve bu girişimin doğal bir sonucu olarak görülen Büyük Avrasya Ortaklığı’nı engelleme amacı taşımaktadır.
- Trump’ın BOP’u, KYG’nin Büyük Ortadoğu coğrafyasındaki ilerleyişini durdurmayı hedeflemektedir.
Enerji ve Jeopolitik Tablo
ABD’nin bu stratejiyi hayata geçirmek için attığı adımlar, enerji ve ticaret koridorları üzerinde yoğunlaşmaktadır:
- ABD, KYG’ye alternatif olarak Hindistan-Ortadoğu-Avrupa Koridoru’nu (IMEC) geliştirmek istedi. Aksa Tufanı bu projeyi geçici olarak durdursa da, Trump’ın “Gazze Planı” ile yeniden canlandırılmaya çalışılıyor.
- İsrail, doğusunda Hindistan-Körfez, batısında ise Kıbrıs-Avrupa hatlarının merkez üssü haline getirilmek isteniyor.
- Katar doğal gazının hem Suriye’ye hem de İsrail’e taşınmasını öngören bir proje üzerinde çalışılıyor.
- ABD, Irak Kürdistanı Bölgesel Yönetimi ile 110 milyar dolarlık bir enerji anlaşması imzaladı, ancak Bağdat yönetimi bu anlaşmaya karşı çıktı. Washington, Suriye’nin kuzeydoğusundaki petrol sahaları için de benzer adımlar atmaya hazırlanıyor.
- İsrail, Doğu Akdeniz’de İsrail-Kıbrıs-Yunanistan enerji hattını kuruyor. Son dönemde İsrail medyasında KKTC ve adadaki Türk askeri varlığını hedef alan yayınlar dikkat çekmektedir.
ABD’nin Zengezur Koridoru Hamlesi
- Güçlendirilmiş Azerbaycan gazının bir yanda Suriye ve İsrail’e, diğer yanda ise Karadeniz üzerinden LNG gemileriyle Ukrayna’ya ulaştırılması için anlaşmalar yapıldı.
- ABD, Zengezur Koridoru‘nu aktif hale getirerek Kafkasya’ya nüfuz etmeyi amaçlıyor. ABD Büyükelçisi Tom Barrack, koridorun bir Amerikan şirketi tarafından 100 yıllığına işletilmesini talep etti ve tarafların bu talebe olumlu yaklaştığı belirtiliyor. Bu hamleyle ABD, hem Rusya ile İran arasına girmeyi hem de Kuşak ve Yol ile entegrasyonu kritik olan Orta Koridor‘a yerleşmeyi hedefliyor.
Paranın Akış Yönü ve Tarihsel Gerçekler
Bu tür karmaşık jeopolitik meseleleri analiz ederken en güvenilir veriler; boru hatlarının güzergahı, gemilerin rotası, ticaret koridorlarının konumu ve paranın akış yönüdür. Emperyalist ABD ve onun ileri karakolu olan siyonist İsrail, kendi çıkarlarını korumak için hareket etmektedir. Demokrasi, barış ve özgürlük gibi kavramlar, bu güçlerin gerçek gündeminde yer almamaktadır. Aksine, bu değerler ancak emperyalist ABD’nin bölgeden çekilmesiyle hayata geçirilebilir. Bölgedeki istikrarsızlığın ve çatışmaların asıl sorumlusu emperyalist saldırılar, işgaller ve sömürü düzenidir.
Son 150 yıllık tarih, Britanya İmparatorluğu’nun, Çarlık Rusya’sının ve emperyalist ABD’nin kendi çıkarları doğrultusunda bölge halklarını nasıl kullandığının bir kanıtıdır. Tarihi doğru okumak, bugün dünden çok daha hayati bir öneme sahiptir.