Metaverse Hayali Kâbusa Döndü: Yatırımcılar Büyük Zararda
Bir zamanlar dünyanın sanal haritasından arsa alarak büyük kârlar elde etme umuduyla metaverse platformlarına akın eden yatırımcılar, yıllar geçmesine rağmen bekledikleri kazancı elde edemedi. Özellikle Türkiye’de, sanal para birimi bitcoin ile elde edilen yüksek kazançları gören birçok vatandaş, bu yeni yatırım fırsatını kaçırmamak için metaverse ortamındaki mülk satışlarına yoğun ilgi göstermişti.
Ancak uzmanlar, “NFT” olarak satılan bu sanal arsaların gelecekte kripto paralar gibi değerleneceği beklentisinin büyük bir spekülasyon balonu yarattığını belirtiyor. Bu balonun bir sonucu olarak, 2022-2023 yıllarında metaverse arazi fiyatlarında %80 ila %95 arasında şok edici düşüşler yaşandı ve alım satım işlemleri neredeyse durma noktasına geldi.
Piyasa Balonunun Patlaması ve Dolandırıcılık Vurgunu
Uzmanlar, bu süreçte NFT’leri kripto paralara çevirerek ortadan kaybolan çok sayıda dolandırıcı olduğuna dikkat çekiyor. Piyasa balonu patladığında, sisteme geç dahil olan yatırımcılar ve ellerindeki varlıkları satamayanlar en büyük zararı gördü.
Bilişim uzmanı Osman Demircan, bu ortamlardan arazi satın almanın hiçbir zaman kârlı bir yatırım olmadığını vurgulayarak, “Spekülatörler, bazı medya organları ve ünlüler tarafından çok değerliymiş gibi gösterilip korkunç fiyatlara araziler satıldı” dedi.
Örnek Vaka: 1000 Dolarlık Beşiktaş Stadı Artık Değersiz
Demircan, sanal evrende satılan bazı değerli yerlerin hala sahiplerinin elinde olduğunu, ancak mevcut değerlerinin satın alındığı fiyatın çok altında kaldığını belirtti. “Örneğin, bir yatırımcı Beşiktaş Stadı’nı 1000 dolar karşılığında kripto para ile satın aldıysa, şu anki değeri bu seviyenin çok çok altında. Bu tür varlıklarda yüzde 95’lere varan düşüşler yaşandı. Şu an neredeyse tamamen değersiz görünüyorlar. Satsalar bile ciddi bir değer kaybı yaşayacaklar ki zaten bu fiyata alıcı bulmaları da pek mümkün değil” ifadelerini kullandı.
Oturmamış Bir Sektörün Yarattığı Mağduriyet
Kripto varlıklar uzmanı Melis Asena Özkan ise, “Metaverse” evreninin özellikle salgın döneminde popülerlik kazandığını hatırlatarak şu değerlendirmelerde bulundu:
“Metaverse, temelinde blockchain teknolojisini kullanan bir platformdur. ‘Bir şehir kuracağız, bu şehirden dükkân alırsanız kira geliri, arsa alırsanız değerlendiğinde gelir elde edeceksiniz’ gibi vaatlerle ortaya çıktılar. Sürekli pasif gelir vaadiyle bir yatırım aracına dönüştürülmeye çalışıldı. O dönemde ilgi çok yoğundu.”
40 Bin Dolarlık Sanal Gemi Buhar Oldu
Özkan, somut bir örnekle durumu şöyle özetledi: “Liman kenti kuran bir proje vardı. Bir yatırımcı arkadaşım o projeden 40 bin dolara bir gemi satın aldı. Şu anda o geminin değeri 1000 dolar bile etmiyor. Bu projeler, finansman aracı olarak kripto varlıkları kullanıyordu. Metaverse projeleri çıktıkça, bu projelerin ‘token’ları da kripto para borsalarında listeleniyordu. Yatırımcılar hem projeye yatırım yapmak hem de erken davranmak için bu token’ları aldı. Maalesef, oturmamış bir platform ve sektör olduğu için büyük bir mağduriyet yaşandı.”