İstanbul Trafiğine Çözüm: Otobüs Öncelikli Yol Projesi Başlıyor
Megakent İstanbul’da her geçen gün artan trafik sorununa çözüm bulmak ve toplu ulaşımı teşvik etmek amacıyla yeni bir proje geliştirildi. Kentte toplu taşımayı önemli ölçüde hızlandırması beklenen 120 kilometrelik otobüs öncelikli yol planlandı. Projenin amacı, lastik tekerlekli toplu taşıma araçlarının bekleme ve seyahat sürelerini azaltarak yolculuk kalitesini artırmak. Bu kapsamda 80 kilometrelik güzergah belirlenirken, ilk pilot uygulamanın bu yıl içinde hayata geçirilmesi hedefleniyor.
“Yol Kapasiteleri Toplu Ulaşım Lehine Kullanılmalı”
İstanbul Ticaret Üniversitesi Ulaştırma Sistemleri Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Mustafa Ilıcalı, projenin detaylarına ilişkin önemli açıklamalarda bulundu. Ilıcalı, bu planın altyapısının 5-6 yıl önce hazır olduğunu ve eski İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Kadir Topbaş döneminde UKOME kararlarının alındığını belirtti.
“İstanbul’daki yolların yüzde 85’ini tek yolculu otomobiller kullanıyor. Otobüs, minibüs, ticari taksi gibi tüm toplu ulaşım araçları da bu yollardan geçiyor ve trafik tıkanıyor. Yapılması gereken, yol kapasitelerini toplu ulaşım lehine kullanmak ve otobüs öncelikli şeritler çizmektir.”
Prof. Dr. Ilıcalı, okullar tatil olmasına rağmen hissedilen yoğunluğun, okullar açıldığında trafiği durma noktasına getirebileceğini vurguladı. Ticari hızın 10 kilometre/saatin altına düştüğünü belirten Ilıcalı, yaya hızının ise 5 kilometre/saat olduğunu dile getirdi.
Uluslararası Örnekler ve Projenin Faydaları
Bu uygulamanın yeni bir keşif olmadığını ve dünyada başarılı örneklerinin bulunduğunu ifade eden Ilıcalı, Los Angeles’ta sistemi bizzat deneyimlediğini aktardı. Ortalama hızın İstanbul’a göre 3 kat daha fazla olduğunu belirten Ilıcalı, “Sistem çalışıyor, sağa dönüşlerde tek şeridi alıyor. Biz de İstanbul’da müsait olan yerlerde hem otobüs yolu hem bisiklet yolu hem de yol kenarı parkı yapabiliriz. Bu, vatandaşın toplu ulaşıma olan ilgisini artırır ve bireysel yolculuklarda azalma sağlar,” dedi.
Metrobüsün Önemi ve Teknolojik Yenilikler
Prof. Dr. Ilıcalı, İstanbul ulaşımında metrobüsün kritik bir role sahip olduğunu vurguladı. “Bugün taşınan 9 milyon yolcunun 1 milyonunu metrobüs taşıyor. Bu çok önemli bir rakam. Ancak artık kapasitesinin çok üstünde çalışıyor ve güvenlik riski taşıyor,” şeklinde konuştu.
Ilıcalı, İETT’ye metrobüsün otonom hale getirilmesi yönünde öneride bulunduklarını ve ASELSAN iştirakiyle kısmi otonom sistemler üzerinde bir yıldır çalışmalar yapıldığını belirtti. Bu sistemlerin, sürücüyü uyarmakla kalmayıp gerektiğinde frenleme gibi müdahalelerde bulunarak güvenliği artıracağını söyledi.
“İstanbul’un Her Yerinde Uygulanabilir”
Projenin hayata geçirilmemesi durumunda trafiğin daha da kötüleşeceğini belirten Ilıcalı, İBB’nin 2024 verilerine göre sürücülerin yılda ortalama 105 saat trafikte kaybettiğini hatırlattı. Otobüs öncelikli yolların bu süreyi azaltacağını ifade etti.
Ilıcalı, projenin sadece belirlenen 80-120 km ile sınırlı kalmaması gerektiğini savundu:
- İki şeritli her yolda bir şerit otobüslere, diğeri karma trafiğe ayrılarak uygulanabilir.
- Üç şeritli yollarda uygulama daha da kolaydır.
- Sağa ve sola dönüşler, ortak şerit uygulamalarıyla rahatça planlanabilir.
- İhlaller, Elektronik Denetim Sistemi (EDS) kameralarıyla anında tespit edilebilir.
Prof. Dr. Ilıcalı, “Binlerce kilometre ana arteri olan İstanbul’da, en az iki şeridi olan her yolda bu sistem uygulanabilir. Yeter ki iyi bir talep analizi, geometrik planlama ve elektronik denetim yapılsın,” diyerek sözlerini tamamladı.