Gazze’deki Açlık Tartışmalarının Merkezindeki Fotoğraf
Bir deri bir kemik kalmış ve üzerinde çöp torbası bulunan Gazzeli bir çocuğun fotoğrafı, bölgedeki insani krizi gözler önüne sererken, çocuğun gerçek sağlık durumu üzerinden ciddi tartışmaları da beraberinde getirdi. 18 aylık Muhammed Zakaria el-Mutavaq‘a ait olduğu belirtilen bu sarsıcı kare, uluslararası medyanın gündemine oturdu.
The New York Times, fotoğrafı manşetine taşıyarak “Gazze’de gençler, yaşlılar ve hastalar açlıktan ölüyor: Hiçbir şey yok” başlığını kullandı. Benzer şekilde BBC, CNN ve The Guardian gibi önde gelen medya kuruluşları da bu fotoğrafı, İsrail’in gıda ve ilaç ablukasına karşı dünya çapında bir kınama dalgası oluşturmak amacıyla yayınladı.
Fotoğrafın Ardındaki Tıbbi Gerçekler ve İddialar
Ancak kısa süre sonra bağımsız gazeteciler, Muhammed’in sağlığını ciddi şekilde etkileyen ve bazı kaynaklarca serebral palsi olarak tanımlanan önceden var olan bir rahatsızlığı olduğuna dair tıbbi belgelere ulaştıklarını bildirdi. Serbest araştırmacı gazeteci David Collier, X platformunda yaptığı bir paylaşımda durumu şöyle özetledi:
“Bu fotoğraf, trajik durumu istismar edilen ve silah haline getirilen tıbbi açıdan savunmasız bir çocuğa aittir.”
Collier, Muhammed’in erkek kardeşinin başka bir fotoğrafta çok daha sağlıklı göründüğüne de dikkat çekti. Bu gelişmelerin ardından The New York Times, haberine bir editör notu ekleyerek çocuğun durumu hakkında yeni bilgiler paylaştı.
Gazetenin sözcüsü, “Haberin yayınlanmasının ardından, The Times çocuğun önceden mevcut sağlık sorunları da olduğunu öğrendi. Muhammed Zakaria al-Mutawaq’a ağır malnütrisyon (ciddi beslenme yetersizliği) teşhisi konulmuştu. Bu ek ayrıntılar, okuyucularımızın onun durumunu daha iyi anlamasını sağlayacaktır” açıklamasında bulundu. Ancak fotoğrafı kullanan diğer birçok yayın organı, herhangi bir düzeltme yayınlamayarak medyanın Gazze hakkında yanıltıcı bir anlatı oluşturduğu eleştirilerine neden oldu.
Fotoğrafın, Anadolu Ajansı (AA) için çalışan serbest fotoğrafçı Ahmeed al-Arini tarafından çekilip Getty Images‘e yüklendiği öğrenildi.
Tartışmalara Rağmen Gazze’de Açlık Bir Gerçek
Muhammed’in özel sağlık durumu ne olursa olsun, Gazze’de yaşayan halkın açlıkla mücadele ettiği gerçeği, saygın insani yardım örgütleri tarafından defalarca rapor edildi. Çocuğun annesi Hedaya al-Muta, oğlunun tıbbi geçmişini doğrularken, aynı zamanda ilaç ve gıdaya erişimlerinin olmadığını ve Muhammed’in kilosunun savaş nedeniyle ciddi ölçüde düştüğünü vurguladı.
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ-WHO), Gazze’deki yetersiz beslenmenin “endişe verici seviyelere” ulaştığını belirtiyor. DSÖ’ye göre, 2025 yılında yetersiz beslenmeye bağlı olarak yaşanan ölümler şu şekildedir:
- Toplam en az 74 ölüm gerçekleşti.
- Bu ölümlerin 63’ü Temmuz ayında yaşandı.
- Hayatını kaybedenlerin 24’ü 5 yaş altı çocuk, 1’i 5 yaş üstü çocuk ve 38’i yetişkindi.
Örgüt, “Bu ölümlerin çoğu, kişiler sağlık tesislerine ulaştığında veya kısa bir süre sonra vücutlarında ciddi israf belirtileri göstererek gerçekleşti. Kriz tamamen önlenebilir. Gıda, sağlık ve insani yardımların kasıtlı olarak engellenmesi çok sayıda hayata mal oldu” dedi.
Tarafların Açıklamaları ve Suçlamalar
Birleşmiş Milletler destekli Entegre Gıda Güvenliği Aşama Sınıflandırması, Gazze Şeridi’nde “en kötü senaryonun yaşandığını” belirterek acil önlem alınmazsa “kıtlık nedeniyle yaygın ölümler” yaşanacağı uyarısında bulundu. ABD Başkanı Donald Trump Gazze’de “gerçek açlık” yaşandığını kabul ederken, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu bu iddiaları reddetti.
İsrail Savunma Bakanlığı’na bağlı Koordinasyon ve Hükümet Faaliyetleri Birimi (COGAT) ise açlık iddialarını sürekli olarak yalanlıyor ve bu tür fotoğrafların Hamas tarafından propaganda amacıyla kullanıldığını savunuyor. COGAT, sosyal medya hesaplarından Gazze’ye giren yardımların fotoğraflarını paylaşarak iddiaları çürütmeye çalışıyor. İsrail’in son dönemde bazı yardım koridorlarına izin vermesine rağmen, yardım kuruluşları bu adımların krizi hafifletmek için yetersiz kaldığını belirtiyor.