Dijital Platformların Yüksek Komisyonları Esnafı Tehdit Ediyor
Küçük esnaf, dijitalleşmenin getirdiği yeni zorluklarla boğuşuyor. Özellikle yeme içme, turizm, emlak, otomobil ve perakende gibi sektörlerde hizmet veren işletmeler, çevrimiçi satış platformlarının dayattığı yüksek komisyon oranları, zorunlu reklam paketleri ve ağır üyelik koşulları nedeniyle büyük bir çıkmazın içinde. Dijital alanda oluşan tekelleşme, binlerce işletmenin kârlılığını eriterek kapanma riskiyle karşı karşıya bırakıyor.
Tekelleşmenin Getirdiği Zorluklar: Komisyonlar ve Dayatmalar
Alışveriş alışkanlıklarının hızla çevrimiçi kanallara kayması, işletmeleri bu platformlarda yer almaya mecbur kılıyor. Ancak pazarda hakim olan 3-5 büyük platform dışında alternatifin olmaması, esnafın pazarlık gücünü ortadan kaldırıyor. Türkiye Gazetesi’nde yer alan habere göre, bu platformların uyguladığı politikalar esnafın maliyetlerini ciddi şekilde artırıyor.
- Yüksek Komisyon Ücretleri: Satılan her ürün veya hizmet üzerinden alınan ve kâr marjını doğrudan düşüren oranlar.
- Zorunlu Kampanyalar: İşletmenin isteği dışında dahil edildiği ve maliyetini kendi cebinden karşıladığı indirim kampanyaları.
- Reklam ve Öne Çıkarma Paketleri: Görünürlük elde etmek için ödenmesi gereken ek ücretler ve VIP üyelikler.
- Yüksek Üyelik Aidatları: Platformda sadece yer alabilmek için talep edilen sabit ücretler.
Bu dayatmalar sonucunda esnaf, artan maliyetleri ürün fiyatlarına yansıtmak zorunda kalıyor. Yapılan araştırmalar, bir ürünün fiyatının çevrimiçi kanallarda yüzde 60-70 oranında artabildiğini gösteriyor. Bu durum, hem işletmenin rekabet gücünü zayıflatıyor hem de son tüketiciyi mağdur ediyor.
Kapanma Riski ve Müşteriye Ulaşma Engeli
Platformların kurallarına uymak istemeyen veya maliyetleri karşılayamayan işletmeler, satış kanallarından çıkarılma tehdidiyle yüzleşiyor. Dijital platformlara dahil olmadan günümüz koşullarında müşteriye ulaşmak neredeyse imkansız hale geldiği için bu durum, birçok küçük işletmeyi kapanma noktasına sürüklüyor.
Çözüm İçin Gözler Rekabet Kurumu’nda
Uzmanlar, dijital tekelleşmenin yarattığı bu haksız rekabet ortamına karşı çözümün Rekabet Kurumu’nda olduğunu belirtiyor. Platformların uyguladığı komisyon, reklam ve üyelik ücretlerinin yasal bir çerçeveye oturtulması ve denetim mekanizmalarının daha etkin bir şekilde çalıştırılması gerektiği vurgulanıyor.
Esnafın ortak talebi, komisyon oranlarının makul bir seviyede sabitlenmesi ve özellikle küçük işletmelere nefes aldıracak adil bir rekabet ortamının sağlanması yönünde. VIP ilan veya “öne çıkarma” gibi ek maliyet kalemlerinin de düzenlenmesi acil bir ihtiyaç olarak öne çıkıyor.