Küresel Plastik Krizi Alarm Veriyor
20. yüzyıldan itibaren kontrolsüz bir şekilde artan plastik üretimi, dünya genelinde endişe verici bir çevre sorununa dönüştü. Bilim insanlarının yaptığı araştırmalara göre, okyanuslarımızda yaklaşık 200 trilyon plastik parçası yüzüyor ve acil önlemler alınmadığı takdirde bu sayının yakın gelecekte üç katına çıkması bekleniyor.
Cenevre’de Tarihi Müzakereler: 170 Ülke Çözüm Arıyor
BBC Türkçe’nin aktardığına göre, bu endişe verici tablo karşısında 170’ten fazla ülke, plastik kirliliğine karşı yasal olarak bağlayıcı bir küresel anlaşma oluşturmak amacıyla Cenevre’de düzenlenen Birleşmiş Milletler konferansında bir araya geliyor. 2022’de başlayan bu süreç, tek kullanımlık plastiklerin ve zararlı kimyasalların azaltılmasını hedeflerken, geri dönüşümün yaygınlaştırılmasını amaçlıyor. Ancak bugüne kadar gerçekleştirilen beş müzakere turunda henüz somut bir uzlaşı sağlanamadı.
Zirvenin Gündemindeki Kritik Maddeler
Yeni müzakere turunda masaya yatırılacak olan öncelikli konular şunlardır:
- Tek kullanımlık plastiklerin üretim seviyelerinin düşürülmesi
- En zararlı plastik türlerine yönelik yasakların getirilmesi
- Plastik ürünler için evrensel tasarım standartlarının oluşturulması
- Mücadele için gerekli fonlama mekanizmalarının kurulması
Üretim Kısıtlaması Konusunda Görüş Ayrılığı
Görüşmelerde ülkeler arasında belirgin bir ayrım dikkat çekiyor. Yaklaşık 100 ülke, plastik üretiminin azaltılmasını içeren bir anlaşmayı desteklerken, Suudi Arabistan ve Rusya gibi petrol üreticisi ülkeler bu kısıtlamalara karşı çıkıyor. Bu ülkeler, çözümün üretim kısıtlaması yerine geri dönüşüm çabalarına odaklanması gerektiğini savunuyor.
Veriler, durumun ciddiyetini gözler önüne seriyor: 1950’de sadece 2 milyon ton olan yıllık plastik üretimi, 2022’de 475 milyon tona fırladı. Üretilen bu plastiklerin ise yalnızca %10’u geri dönüştürülebilirken, yaklaşık %60’ı tek kullanımlık ürünlerden oluşuyor.
Sağlık ve Ekonomiye 1,5 Trilyon Dolarlık Yük
Plastiklerin içerdiği 16 binden fazla kimyasalın büyük bir kısmının, kansere yol açabilen toksik maddeler olduğu biliniyor. Prestijli tıp dergisi Lancet’te yayımlanan bir rapora göre, plastik kirliliğinin yol açtığı sağlık sorunları ve çevresel zararların yıllık ekonomik maliyeti en az 1,5 trilyon doları buluyor.