Türkiye genelinde yaya güvenliğini artırmaya yönelik tüm bilinçlendirme faaliyetleri ve alınan önlemlere rağmen, “yayaya çarpma” sonucu meydana gelen ölümlü ve yaralanmalı trafik kazalarında beklenen düşüş sağlanamadı. Kentlerde yaya geçitleri, trafik işaretleri ve “yaya öncelikli” kampanyalar artırılsa da kaza istatistiklerindeki artış endişe verici boyutlara ulaştı.
Yapılan analizler, kazaların sadece yaya önceliğini tanımayan sürücülerden değil, aynı zamanda trafik kurallarına uymayan yayalardan da kaynaklandığını gösteriyor.
Yaya Kazalarında Korkutan Artış
Emniyet Genel Müdürlüğü Trafik Başkanlığı verilerine göre, “yayaya çarpma” şeklindeki ölümlü ve yaralanmalı kaza sayıları dikkat çekici bir şekilde yükseldi. 2019 yılında 14.777 olan bu tür kazalar, 2024’ün ilk altı ayında 18.987‘ye ulaştı. Yıllık bazda karşılaştırıldığında ise 2023’te 17.807 olan kaza sayısı, 2024’te 18.997 olarak kaydedildi.
Genel Trafik Kazası İstatistikleri
2024 yılının ilk altı aylık döneminde ülke genelinde toplam 313.868 trafik kazası meydana geldi. Bu kazalardan 958’i ölümlü kaza olarak sınıflandırılırken, kaza yerinde hayatını kaybedenlerin sayısı 1.125 oldu. Ayrıca, 129.362 yaralanmalı kazada toplam 184.831 kişi yaralandı.
Ölümlü ve Yaralanmalı Kaza Türleri
En sık görülen ölümlü ve yaralanmalı kaza türlerinde “yandan çarpma” ilk sırada yer alırken, “yayaya çarpma” ikinci en yaygın kaza türü olarak öne çıkıyor. Kaza türlerine göre dağılım şu şekildedir:
- Yandan çarpma: 44.947
- Yayaya çarpma: 18.987
- Devrilme-savrulma-takla: 18.086
- Arkadan çarpma: 14.507
- Yoldan çıkma: 12.324
- Karşılıklı çarpışma: 7.144
- Engel-cisim ile çarpışma: 5.764
Kazalarda Sürücü Kusurları Ön Planda
Ölümlü ve yaralanmalı kazaların ana nedeni olarak “sürücü kusurları” gösteriliyor. Meydana gelen 141.331 kazada sürücü hatası tespit edilirken, 12.685 kazada ise “yaya kusuru” etkili oldu. Özellikle “yaya ve okul geçitlerinde yavaşlamamak ve yayalara geçiş hakkı vermemek” nedeniyle 1.956 kaza yaşandı.
Başlıca Sürücü Kusurları
Kazalara yol açan diğer önemli sürücü kusurları ise şunlardır:
- Araç hızını yol, hava ve trafik şartlarına uydurmamak: 52.300 kaza
- Kavşak ve geçitlerde geçiş önceliğine uymamak: 23.259 kaza
- Şerit izleme ve değiştirme kurallarına uymamak: 11.382 kaza
- Arkadan çarpma (takip mesafesine uymama): 12.191 kaza
- Dönüş kurallarına uymamak: 11.628 kaza
Uygulanan Trafik Cezaları
Yılın ilk yarısında denetimler kapsamında toplam 17.134.526 trafik cezası kesildi. Bu cezaların 2.693.722’si sürücülere, 14.394.319’u ise araç plakalarına yazıldı. Yayalara 1.571, yolculara ise 44.914 ceza uygulandı. Alkollü araç kullanımı nedeniyle 121.599 sürücüye işlem yapılırken, 1.027.149 araç trafikten men edildi.