AYM’den Hüda Kaya Kararı: Haksız Tutukluluğa 200 Bin TL Tazminat
Anayasa Mahkemesi (AYM), daha önce İkinci Kobani Davası’ndan beraat eden eski HDP Milletvekili Hüda Kaya hakkında emsal bir karara imza attı. Yüksek Mahkeme, Kaya’nın 7 ay 25 gün süren tutukluluğunu “hukuki olmaması” ve “soruşturma dosyasına erişiminin kısıtlanması” gerekçeleriyle “kişi hürriyeti ve güvenliği hakkının ihlali” olarak değerlendirdi. Bu ihlal nedeniyle Kaya’ya 200 bin TL manevi tazminat ödenmesine hükmedildi.
Bireysel Başvurunun Detayları
Hüda Kaya, 2023 yılında Anayasa Mahkemesi’ne yaptığı bireysel başvuruda, tutuklama tedbirlerinin hukuka aykırı olduğunu ve soruşturma dosyasına erişiminin engellendiğini belirtmişti. Başvurusunda, bu durumların “kişi hürriyeti ve güvenliği” hakkını ihlal ettiğini savundu. Ayrıca, medya organlarındaki haberler nedeniyle “masumiyet karinesinin” ve aynı eylemden dolayı tekrar yargılanması sebebiyle de “birden fazla yargılanmama ilkesinin” çiğnendiğini iddia etti.
Yüksek Mahkeme: Tutuklama İçin Kuvvetli Suç Bulgusu Yok
AYM, başvuruyu inceleyerek kararını 25 Şubat’ta verdi ve karar dün Resmi Gazete’de yayımlandı. Mahkeme, Anayasa’nın 19. maddesinin 3. fıkrasına atıfta bulunarak, bir kişinin tutuklanabilmesi için kuvvetli suç şüphesinin varlığını gösteren somut delillerin olması gerektiğini vurguladı. Yüksek Mahkeme, soruşturma makamlarının Hüda Kaya’nın tutukluluğu için suç işlendiğine yönelik kuvvetli bir bulgu ortaya koyamadığını belirtti. Bu sebeple, tutuklama işleminin “kişi hürriyeti ve güvenliği” hakkını ihlal ettiğine oyçokluğuyla karar verildi.
Dosya Erişiminin Kısıtlanması da İhlal Sayıldı
AYM, Kaya’nın soruşturma dosyasına erişiminin kısıtlanmasını haklı gösterecek önemli bir kamu yararının da ispatlanamadığını tespit etti. Bu çerçevede, Anayasa’nın “Bu esaslar dışında bir işleme tâbi tutulan kişilerin uğradıkları zarar, tazminat hukukunun genel prensiplerine göre, Devletçe ödenir” hükmünün de ihlal edildiği sonucuna varıldı. Bu gerekçelerle Kaya’ya 200 bin TL manevi tazminat ödenmesi kararlaştırıldı.
Karara Karşı Oy Kullanan Üyeler
Karara, AYM üyeleri İrfan Fidan, Muhterem İnce, Yılmaz Akçil, Ömer Çınar ve Metin Kıratlı karşı oy kullandı. Üyeler, ortak karşı oy gerekçelerinde şu ifadelere yer verdi:
“CMK’nin ilgili hükümleri çerçevesinde başvurucu hakkında tutuklama tedbirine başvurulması isabetli olup, tutuklamanın hukuki olmadığı yönündeki çoğunluk görüşüne katılmak mümkün değildir.”
Muhalif üyeler ayrıca, Kaya’nın dosya erişimine yeterli düzeyde itiraz etme imkanı bulduğunu savunarak tazminat kararına da karşı çıktıklarını belirttiler.