Sivil havacılığın küresel çapta büyümesi sürerken, binlerce adadan oluşan Endonezya için hava yolu ulaşımı coğrafi koşullar nedeniyle uzun yıllardır hayati bir önem taşıyor. Ancak bu vazgeçilmez sektör, ülkenin en büyük havalimanlarından biri olan Cakarta Uluslararası Havalimanı çevresinde beklenmedik ve tehlikeli bir sorunla karşı karşıya: çocukların uçurduğu uçurtmalar.
Uçaklar ve Uçurtmaların Tehlikeli Dansı
Endonezya’da çocuklar arasında oldukça popüler bir oyun olan uçurtma uçurmak, özellikle yaz tatillerinde yoğun hava trafiğine sahip Cakarta’da büyük bir güvenlik riskine dönüşüyor. Uçak motorlarının gürültüsü, havalimanı çevresindeki tarlalarda uçurulan uçurtmaların hışırtısıyla karışıyor. Çocuklar, oyunlarının bölünmemesi için havalimanı görevlilerine karşı nöbet tutuyor.
“Artık Daha Cesurum”
İngiliz yayın kuruluşu BBC’ye konuşan 7 yaşındaki Atif, durumu şu sözlerle özetliyor:
“Eskiden arkadaşlarımla birlikte bir polis memuru geldiğinde kaçardık. Şimdi daha cesurum, bu yüzden beni azarladıklarında kaçmak yerine duruyorum. Uçurtmamı alırlarsa üzülürüm ama her zaman yenisini yapabilirim.”
Yaz tatilinin başlamasıyla artan uçurtma yoğunluğu, uçuş güvenliğinden sorumlu personelin devriye sayısını artırmasına neden oldu. Yetkililer, uçurtmaların iniş ve kalkış yapan uçakların motorlarına ve diğer aksamlarına zarar vermesinden endişe ediyor.
Temmuz Ayında 21 Uçuşa Uçurtma Engeli
Uçurtmalar sadece uçuş güvenliğini değil, aynı zamanda maliyetleri de olumsuz etkiliyor. Endonezya’nın hava trafik kontrol hizmeti sağlayıcısı AirNav Indonesia‘ya göre, temmuz ayının başında sadece üç gün içinde uçurtmalar nedeniyle Soekarno-Hatta Uluslararası Havalimanı‘nda tam 21 uçuş aksadı. Bazı uçaklar başka havalimanlarına yönlendirilirken, bazıları ise tehlike nedeniyle inişlerini iptal etmek zorunda kaldı.
Soekarno-Hatta Uluslararası Havalimanı İdaresi Başkanı Putu Eka Cahyadi, uçurtmaların uçaklar için hareketli engeller olduğunu ve ciddi bir risk oluşturduğunu belirtti. Cahyadi, “Uçurtma uçurmak eğlenceli bir aktivite, ancak halkın veya çocukların uçuşları tehlikeye atabilecek faaliyetlerde bulunmasını önlemek için onları eğitmemiz gerekiyor” diyerek, çocukları farklı oyunlara teşvik etmek amacıyla futbol topu ve badminton raketleri dağıttıklarını ancak sorunun devam ettiğini ifade etti.
Geçmişte Yaşanan Kazalar Endişeleri Artırıyor
Yetkililerin endişeleri geçmişte yaşanan somut olaylara dayanıyor. İşte bazı çarpıcı örnekler:
- Temmuz 2020: Soekarno-Hatta’ya inen bir uçağın motorunda uçurtma ipleri ve bambu çubukları bulundu.
- Temmuz 2024: Bali’de uçurtma iplerine dolanan bir helikopter düştü ve içindeki üç Endonezyalı ile iki Avustralyalı yaralandı.
Kültürel Gelenek ve Kentleşme Çatışması
Ulaştırma Bakanlığı’nın tüm uyarılara rağmen sorun çözülemiyor çünkü uçurtma, Endonezya kültürünün önemli bir parçası. Pirinç hasat törenlerinden dini ritüellere kadar pek çok alanda kullanılıyor. Endonezya Uçurtma Müzesi’nden Asep Irawan, “Uçurtma uçurmak atalarımızdan nesiller boyu aktarılan bir gelenektir” diyor ancak çocukların potansiyel tehlikeyi göremediğini de ekliyor.
Sorun Sadece Havalimanlarıyla Sınırlı Değil
Uçurtmalar, şehirlerde de trajedilere yol açabiliyor. 2024’te Cakarta’da uçurtma kovalarken otoyola giren 8 yaşındaki bir çocuk araba çarpması sonucu hayatını kaybetti. 2020’de ise bir uçurtmanın trafo merkezine düşmesiyle 70 binden fazla ev ve iş yeri saatlerce elektriksiz kaldı. Uzmanlar, sorunun temelinde 2000-2020 yılları arasında yeşil alanlarının %31’ini kaybeden Cakarta’daki hızlı ve kontrolsüz kentleşmenin yattığını belirtiyor. Sorunun nasıl çözüleceği ise belirsizliğini koruyor.