HABER MERKEZİ
Oluşturulma Tarihi: Temmuz 10, 2025 18:18
Çin, Pasifik Okyanusu’ndaki faaliyetlerini, Tayvan ya da Amerika Birleşik Devletleri ile ortaya çıkabilecek bir çatışma olasılığına yönelik olarak yoğunlaştırmış durumda. Pekin yönetimi, sivil statüdeki araştırma gemilerini kullanarak Tayvan ve Guam civarında sistematik bir şekilde veri toplama operasyonları yürütüyor.
**Haberin Devamı**
Son bir yıldır, daha önce anakaraya yakın sularda faaliyet gösteren Çin gemilerinin Pasifik Okyanusu’nun batı bölgelerine daha sık seferler düzenlediği gözlemleniyor. Bu durum, Çin’in okyanus keşiflerinde yeni bir safhaya geçtiğini gösteriyor. Devlet Başkanı Şi Cinping, ülkesinin global ölçekte bir donanma gücüne ulaşmasını amaçlıyor. Cinping, Çin’in denizlerdeki egemenliğini pekiştirmek amacıyla balıkçılık ve maden arama filolarının modernize edilerek kapasitelerinin artırılması gerektiğini sıkça dile getiriyor.
Teknolojik yeniliklerle donatılan Çin’in araştırma gemileri, artık çok daha uzak mesafelere erişim sağlayabiliyor, daha derin okyanus tabanından örnekler alabiliyor ve deniz canlıları ile iklim değişikliğinin etkileri hakkında detaylı veriler toplayabiliyor. The New York Times’ın bir haberine göre, bu toplanan veriler, Çin’in Pasifik’teki gizli Amerikan denizaltılarının konumunu belirleme ve onları izleme konusunda stratejiler oluşturmasına imkân tanıyabilir.
**Haberin Devamı**
Her geçen gün gücünü artıran bu araştırma filosu, Pekin’e ABD ile olan küresel rekabetinde mühim avantajlar sunma potansiyeli taşıyor.
**“İLERLEME ÇARPICI”**
Brookings Enstitüsü’nde Çin’in okyanus araştırmaları üzerine çalışan Bruce Jones, konuya ilişkin yaptığı değerlendirmede, “Çin’in ne kadar süratli bir ilerleme kaydettiğini görmek şaşırtıcı. Sualtı alanlarını stratejik mevkiler olarak değerlendirme çabaları da son derece dikkat çekici,” ifadelerini kullandı.
Starboard Denizcilik İstihbaratı’ndan sağlanan gemi takip verileri, Pasifik’teki nüfuzunu genişletme hedefindeki Çin gemilerinin Tayvan ve Guam adaları çevresinde faaliyet gösterdiğini doğruluyor. Uzmanlara göre bu manevralar, askeri operasyonlara destek sağlamak üzere istihbarat toplama maksadıyla yapılan planlı eylemlerdir.
Örnek olarak, Xiang Yang Hong 6 ve beraberindeki beş diğer araştırma gemisi, Tayvan’ın doğu kıyı şeridi açıklarında birbirine paralel hatlar üzerinde 25 ayrı geçiş gerçekleştirdi. Aynı zaman diliminde Xiang Yang Hong 6 gemisinin, Amerikan askeri üslerine ev sahipliği yapan ABD toprağı Guam’ın hem doğu hem de batı yakasındaki okyanus tabanını detaylı bir şekilde taradığı tespit edildi.
**Haberin Devamı**
**ARAŞTIRMA GEMİLERİYLE AVANTAJ SAĞLANIYOR**
Çin’in bu faaliyetleri yürüten gemilerinin büyük bir kısmının sivil statüde olması, Pekin’e önemli bir stratejik esneklik kazandırıyor. Devlet kurumları, üniversiteler ve çeşitli araştırma enstitüleri tarafından işletilen bu gemiler, donanma gemilerine nazaran daha az dikkat çekiyor. Bu durum, Çin’in hassas kabul edilen sularda daha rahat hareket etmesine olanak tanıyor. Çin medyasındaki haberlere göre, bu araştırma gemilerinden bazıları, yaklaşık 10 kilometre derinliğe inebilme kapasitesine sahip insanlı denizaltı araçları taşıyor.
Bölgeye tekrar dönerek aynı güzergahları takip eden gemilerin, deniz tabanının özelliklerini haritalandırmak için düşük hızlarda seyrettiği gözlemlendi. Gemilerden bazılarının Tayvan’ın karasularına tehlikeli derecede yaklaşmasına rağmen, sınırı ihlal etmemeleri nedeniyle Tayvan hükümeti tarafından herhangi bir resmi protesto yapılmadı.
**Haberin Devamı**
**BÖLGEDE ENDİŞE BÜYÜYOR**
Uluslararası hukuk çerçevesinde, sivil araştırma gemilerinin gerekli izinleri almaları koşuluyla uluslararası sularda ve diğer ülkelerin münhasır ekonomik bölgelerinde faaliyet yürütme hakkı bulunuyor. Fakat Çin’in bu tür gemileri artan bir yoğunlukta kullanması, Asya-Pasifik bölgesindeki endişeleri tırmandırıyor.
Avustralya Ulusal Üniversitesi Ulusal Güvenlik Koleji’nde görevli eski donanma subayı ve güvenlik uzmanı Jennifer Parker, durumu şöyle özetliyor: “Çin’in genişleyen deniz kontrolü, bilhassa deniz tabanını haritalayan, sensörler yerleştiren ve denizaltı harekâtlarına zemin hazırlayan ‘araştırma’ gemileri dikkatle takip edilmelidir.”
Tayvan Okyanus İşleri Konseyi Bakanı Kuan Bi-ling ise Çin araştırma gemilerinin Tayvan yakınlarına gelmesiyle ilgili olarak, “Bu gelişmeyi normal karşılamamız bizim için son derece güç,” şeklinde konuştu.