Almanya’da Yapay Zeka Yasası İçin Denetim Belirsizliği
Almanya’daki tüketici grupları ve düzenleyici kurumlar, hükümete yönelik önemli bir çağrıda bulunarak, yapay zeka (AI) sağlayıcılarının denetimine başlamak üzere ulusal bir otoritenin acilen atanmasını talep etti. Bu çağrı, Almanya’nın Avrupa Birliği’nin (AB) belirlediği son tarihi kaçırmasının ardından geldi.
AB Süresi Kaçırıldı: Almanya’nın Gecikmesi Ne Anlama Geliyor?
Almanya, işletmelerin Yapay Zeka (AI) Yasası‘na uyumunu denetleyecek piyasa gözetim otoritelerini Avrupa Komisyonu’na bildirmek için belirlenen 2 Ağustos tarihini karşılayamadı. Atanması gereken bu yerel düzenleyiciler, ülkedeki yapay zeka sistemleri sağlayıcılarını izleyerek yasalara uyumlarını denetlemekle sorumlu olacaktı.
Yetkililerden ve Tüketici Savunucularından Sert Tepkiler
Gecikmeye yönelik endişeler çeşitli kanatlardan dile getirildi. Hamburg Veri Koruma Komiseri Thomas Fuchs, federal hükümeti, AI piyasa gözetim makamlarını hızla belirlemeye çağırdı.
“Gecikme nedeniyle, şirketler ve yetkililer artık AI yönetmeliğiyle ilgili sorular için bağlayıcı irtibat kişilerini kaybetmiş durumdalar. Bu aynı zamanda yapay zeka inovasyonu için bir yer olarak Almanya için bir dezavantajdır.”
Bu endişeler, Alman Tüketici Örgütleri Federasyonu (VZBV) dijital başkanı Lina Ehrig tarafından da tekrarlandı. VZBV, denetim eksikliğinin, şirketlerin çağrı merkezlerinde gerçek zamanlı ses analizi gibi yöntemlerle tüketicileri manipüle etmesine veya bireysel zayıflıklardan faydalanmasına olanak tanıyabileceği konusunda uyardı.
“Bunu gözetleyen ve ihlallere karşı harekete geçen bir denetim otoritesinin olması gerekiyor. Bu şu ana kadar gerçekleşmedi,” diyen Ehrig, durumun ciddiyetine dikkat çekti.
AB Genelindeki Durum ve Gelecek Adımlar
Bir Komisyon yetkilisinin açıklamasına göre, 27 AB üye ülkesinden sadece birkaçı atamalarla ilgili bildirimlerini gönderdi ve çoğu üye devletin son tarihi kaçırdığı anlaşılıyor. Euronews’in Mayıs ayındaki bir haberine göre, son tarihe üç ay kala bile üye devletlerin en az yarısında hangi kurumun yetkilendirileceği belirsizdi.
Bu ulusal düzenleme boşluğuna rağmen, Hamburg veri gözlemcisi gibi bazı kurumlar proaktif davranıyor. Kurum, yasal atama anına hazır olmak amacıyla yapay zeka sistemlerinin karmaşık testleri için kapasite oluşturmaya ve personel eğitmeye başladığını duyurdu. Hatta bu yılın başlarında Meta’ya AI araçları hakkında sorular yöneltmişti.
AI Yasası, Ağustos 2024’te yürürlüğe girmiş olup, hükümleri kademeli olarak uygulanmaya başlanmıştır. Bu ay itibarıyla ulusal yetkililerin atanması ve ChatGPT, Claud AI ve Gemini gibi genel amaçlı yapay zeka sağlayıcılarına ilişkin kuralların yürürlüğe girmesi gerekiyordu.