Taliban Yönetiminde Kadınların Eğitim Mücadelesi
Taliban’ın 2021’de Afganistan’da kontrolü yeniden ele almasıyla birlikte kadınların sosyal ve eğitim hayatı ciddi kısıtlamalarla karşılaştı. Kadınların parklar, spor salonları ve restoranlar gibi kamusal alanlara girişi yasaklanırken, birçok mesleği icra etmeleri de engellendi. Bu kısıtlamaların en yıkıcı olanı ise kadınların ilkokul sonrası eğitimlerine devam etmelerinin yasaklanması oldu.
Hayaller İnternetle Yeniden Kuruluyor
Bu yasaklar karşısında umutsuzluğa kapılmayan Afgan kadınları, eğitim haklarını savunmak için alternatif yollar arıyor. Farmakoloji öğrencisi olan 24 yaşındaki Sodaba, çözümün internette olduğunu keşfetti. Yunanistan’da yaşayan genç bir Afgan mültecinin Dari dilinde sunduğu ücretsiz yazılım kurslarına katılarak bilgisayar programlama ve web tasarımı öğrenmeye başladı.
“Koşullar insanı eğmemeli, aksine insan hayallerine ulaşmak için her yolu denemeli”
diyen Sodaba, bu yeni beceriler sayesinde özgüvenini geri kazandığını ve geleceğe daha umutla baktığını ifade ediyor.
Mültecilikten Eğitim Girişimciliğine: Afghan Geeks
İngiliz yayın kuruluşu The Independent‘ın haberine göre, bu online kursların arkasındaki isim 25 yaşındaki Murtaza Jafari. Genç yaşta Yunanistan’a mülteci olarak giden Jafari, bir öğretmenin desteğiyle yazılım eğitimi aldı. O dönemde ne İngilizce bildiğini ne de bilgisayar kullanmayı bildiğini belirten Jafari, azmi sayesinde sertifikasını aldı. Bu deneyimden ilham alarak “Afghan Geeks” girişimini kurdu ve Aralık ayında Afganistan’daki kadınlara yönelik çevrimiçi dersler vermeye başladı.
“Bilgiyi paylaşmak bir şeyi gerçekten değiştirir. Paylaştıkça yayılır ve daha fazla insan öğrenir.”
Jafari, şu anda üç farklı seviyede toplam 28 kadın öğrenciye eğitim vererek, bir zamanlar kendisine uzatılan yardım elini şimdi ülkesindeki kadınlara uzatıyor. Taliban rejimi nedeniyle kimliklerini gizli tutmak zorunda olan kadınlar, derslere kameralarını açmadan katılıyor ve Jafari de öğrencilerinden böyle bir talepte bulunmuyor.
Gönüllülük Esaslı Bir Başka Umut: Vision Online University
Ülkede zorluklara rağmen benzer girişimler de filizleniyor. Bunlardan biri de üniversite hayalleri yarım kalan 20 yaşındaki Zuhal‘in bir akademisyenle kurduğu “Vision Online University”. Sadece beş kişiyle yola çıkan bu online akademi, bugün 150 gönüllü öğretmen ve idareciyle 4 binden fazla öğrenciye ulaşmış durumda. Platformda sunulan dersler arasında şunlar bulunuyor:
- Psikoloji
- Yabancı Diller
- Hemşirelik
- Hitabet Sanatı
Tehditler nedeniyle takma isim kullanan Zuhal, hiçbir maddi destek almadan tamamen gönüllülük esasına göre çalıştıklarını belirtiyor. İnternet faturasını ödemekte bile zorlandığını söyleyen Zuhal, pes etmeye niyetli değil.
“Eğer ben durursam, binlerce kız tekrar umutsuzluğa kapılacak. Benim amacım onları desteklemek.”