2024 Yazı İklim Değişiminin Keskinleştiği Dönem Olarak Kayıtlara Geçti
Rekor seviyelere ulaşan hava sıcaklıkları, kontrol altına alınamayan devasa orman yangınları ve ölümcül sonuçlar doğuran seller… Ağustos ayının henüz başlarında olmamıza rağmen, bilim insanları 2024 yazını kuzey yarımkürede iklim değişiminin etkilerinin belirgin şekilde arttığı bir dönem olarak tanımlıyor. Birleşmiş Milletler’e bağlı iklim bilimi danışma paneli IPCC’nin üyesi olan Prof. Sonia Seneviratne, bu durumu şu sözlerle özetliyor:
“Bu yaz aşırı sıcaklar ve yağışlar, küresel ölçekte hem daha yoğun hem de daha sık bir şekilde yaşandı.”
Potsdam İklim Etkisi Araştırma Enstitüsü’nden bilim insanı Fred Hattermann ise AFP’ye yaptığı açıklamada tehlikenin boyutuna dikkat çekti:
“İklim değişikliğinin tam ortasındayız. Aşırı olayların yaşanma riski önemli ölçüde arttı. 2024, Dünya’nın ortalama yüzey sıcaklığının sanayi öncesi referans değerinin 1.6 derece üzerinde olduğu ilk yıl oldu. Küçük gibi görünen bu artış, aslında çok büyük farklar yaratıyor.”
Türkiye’de Termometreler 50 Dereceyi Aştı
AFP’nin haberine göre, Türkiye tarihinde ilk kez 50 derecelik sıcaklık sınırını aştı. Ülkenin Irak-Suriye sınırında yer alan Silopi ilçesinde 26 Temmuz tarihinde hava sıcaklığı 50.5 derece olarak ölçüldü. Bu rekor sıcaklıkların yanı sıra, ülke genelinde şiddetli kuraklığın tetiklediği çok sayıda orman yangını meydana geldi.
Dünya Genelinde Benzer Tablolar Yaşanıyor
İklim krizinin etkileri sadece Türkiye ile sınırlı değil. Dünyanın dört bir yanından benzer haberler geliyor:
- Kanada: Kuraklık ve mevsim normallerinin üzerindeki sıcaklıklar nedeniyle tarihinin en büyük mega orman yangını sezonlarından birini yaşıyor.
- Diğer Bölgeler: İskoçya’dan ABD’nin Arizona eyaletine ve Yunanistan’a kadar birçok bölge alevlerle mücadele ediyor.
- Şiddetli Yağışlar: Uzmanlara göre, yüksek sıcaklıklar buharlaşmayı artırarak atmosferde daha fazla su birikmesine yol açıyor. Bu durum, Pakistan, Hindistan, Hong Kong ve Çin gibi ülkelerde görülen şiddetli yağış ve sel felaketlerinin riskini artırıyor.
Ortadoğu ve Avrupa da Isınıyor
Sıcak hava dalgaları özellikle Ortadoğu’yu etkisi altına almış durumda:
- Birleşik Arap Emirlikleri (BAE): Mayıs ayında 50 dereceyi aşan sıcaklıklar, 1 Ağustos’ta 51.8 dereceye ulaşarak tüm zamanların rekoruna yaklaştı.
- Basra Körfezi: Suudi Arabistan’ın başkenti Riyad’da sıcaklıklar 44 dereceyi bulurken, Kuveyt’te sık sık 50 dereceyi aştı.
- Irak: Kronik elektrik kesintileri nedeniyle klimalar çalışmazken, su rezervleri de tarihi düşük seviyelerde.
- Avrupa: Kuzeydeki İskandinavya ülkelerinde bile normalde Akdeniz’e özgü sıcaklıklar görülüyor.
Avrupa Birliği’ne bağlı Copernicus iklim biriminin verilerine göre, kuzey yarımkürede yaz başından bu yana atmosfere salınan duman ve sera gazı emisyonları şimdiye kadar kaydedilen en yüksek seviyelere ulaştı.