Küresel Denizcilik Sektöründe Derin Kriz
Küresel deniz taşımacılığı, 2025’in ilk yarısında navlun fiyatlarındaki sert düşüşler ve yeni gemi siparişlerindeki dramatik azalma ile derin bir durgunluk yaşıyor. Drewry Dünya Konteyner Endeksi (WCI), son yedi ayda yüzde 40’a yakın bir gerileme kaydederken, uzmanlar yılın ikinci yarısında da düşüşün süreceğini öngörüyor.
Navlun Fiyatları Neden Düşüyor?
Drewry verilerine göre, 40’lık konteyner başına spot navlun ücreti 2.499 dolara kadar geriledi. Bu düşüşün arkasındaki ana nedenler şunlardır:
- ABD-Çin Hattında Düşen Yük Hacmi: İki ekonomik dev arasındaki ticaretin yavaşlaması, fiyatlar üzerinde ciddi bir baskı oluşturuyor.
- Yavaşlayan Küresel Talep: Lojistik analiz şirketi Xeneta, 1 Haziran’dan bu yana Asya’dan ABD’ye giden konteyner taşımacılığında fiyatların yüzde 50’den fazla düştüğünü raporladı.
- Gümrük Vergisi Belirsizliği: Özellikle Trump dönemi politikalarına ilişkin belirsizlikler, piyasaları olumsuz etkiliyor.
Fiyatların tamamen çökmesini engelleyen tek faktör ise Kızıldeniz’deki güvenlik sorunları nedeniyle gemilerin rotalarını uzatmak zorunda kalması oldu.
Tersaneler Alarm Veriyor: Yeni Gemi Siparişleri Durma Noktasında
Denizcilikteki kriz, gemi inşa sektörünü de vurdu. Yeni gemi siparişleri geçtiğimiz yıla göre yüzde 64 gibi büyük bir oranda azaldı. Deniz Ticaret Odası Başkanı Tamer Kıran, konuya ilişkin endişelerini dile getirdi.
Ağustos ayı meclis toplantısında konuşan Kıran, “1000 GT ve üzeri gemilerde yeni inşa siparişleri Ocak-Haziran 2025 döneminde, bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla adet bazında yaklaşık yüzde 63,8, DWT bazında ise yüzde 57,9 azaldı. Bu durum yeni inşa fiyatlarında düşüşü de beraberinde getirdi,” dedi.
Bu durumdan en çok etkilenen ülke, sektörün lideri olan Çin oldu. Çin’in yeni gemi sözleşmeleri yılın ilk yarısında yüzde 69,6 oranında düştü.
Koster Piyasasında Kısmi Canlanma ve Riskler
Genel karamsar havanın aksine, Türkiye’nin artan ithalat talebi koster piyasasına bir miktar hareket getirdi. Navis Danışmanlık’tan Engin Koçak, Azov-Marmara ve Rostov-Mersin gibi rotalarda taşınan buğday yükleri sayesinde navlun fiyatlarında sınırlı bir yükseliş yaşandığını ifade etti. Ancak Karadeniz’deki jeopolitik riskler, armatörlerin temkinli davranmasına yol açıyor ve geleceğe yönelik endişeleri canlı tutuyor.