Mayıs ayında hem üretim hem de tüketim tarafında belirgin bir ivmelenme gözlemlendi. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından yayımlanan ticaret satış hacim endeksi verilerine göre, bu dönemde ticaret satış hacmi bir önceki yılın aynı ayına kıyasla yüzde 19,2 artış göstererek son 22 ayın en süratli büyümesini tescilledi. Yalnızca perakende sektörü ele alındığında, yıllık satış hacmindeki artış yüzde 17,7 olarak gerçekleşti ve bu oran son 14 ayın zirvesi olarak kayıtlara geçti. Endeksin alt kalemleri incelendiğinde, toptan ticarette yıllık bazda yüzde 20,2’lik bir büyüme yaşandığı görüldü. Hatırlanacağı üzere, sanayi üretim endeksi de mayıs ayında yıllık yüzde 4,9’luk bir artışla Aralık 2023’ten bu yana en hızlı yükselişini gerçekleştirmişti. Aylık verilerde ise ticaret satış hacim endeksi bir önceki aya göre yüzde 3,3’lük bir artış sergilerken, perakende satışlardaki aylık artış yüzde 1,6 seviyesinde kaldı.
Hacimdeki bu canlanmaya paralel olarak, ticaret ciro endeksi de mayıs ayında yıllık bazda yüzde 45,4 oranında önemli bir artış yaşadı. TÜİK’in ciro endeksleri istatistiklerine göre, perakende ticaretin ciro endeksindeki yıllık yükseliş ise yüzde 45 oldu. Şubat 2024’te yüzde 104 seviyesinde olan perakende ticaretteki ciro endeksinin artış eğilimi, o dönemden sonra enflasyona paralel bir yavaşlama göstermişti; ancak mayıs ayı itibarıyla grafiğin yeniden yukarı yönlü bir harekete geçtiği dikkat çekti.
Sektörel bazda ciro artışlarına bakıldığında, genel ciro endeksi mayıs ayında yıllık yüzde 41,5 artarken, en dikkat çekici performansı yüzde 58’lik artışla inşaat sektörü sergiledi. Tekstil, giyim ve ayakkabı sektörlerinde de ciroların yüzde 48,4 oranında yükseldiği görülmektedir. Ciro endekslerinin nominal değerleri yansıttığı ve ciroların reel olarak üretici fiyatlarına göre değerlendirildiğinde çift haneli bir artış gösterdiği unutulmamalıdır.
Ekonomideki bir diğer olumlu gelişme ise cari denge tarafında yaşandı. Türkiye’nin cari işlemler hesabı, mayıs ayında 684 milyon dolar açık vererek son yedi ayın en düşük seviyesine geriledi. Konuyla ilgili değerlendirmede bulunan Hazine ve Maliye Bakanı Şimşek, “Cari açığın milli gelire oranının, bu yıl yaklaşık yüzde 1,5 ile OVP tahminimizin altında kalmasını bekliyoruz” dedi. Şimşek ayrıca, “Programımız sayesinde cari dengede sağladığımız iyileşme, dış finansman ihtiyacını ve dış borcun milli gelire oranını azaltıyor” şeklinde bilgi verdi. Ticaret Bakanı Ömer Bolat da söz konusu açığın son 7 ayın en düşük aylık rakamı olduğunu teyit etti.
Perakende sektöründeki mayıs ayı hareketliliğini DÜNYA’ya yorumlayan Birleşmiş Markalar Derneği (BMD) Başkanı Sinan Öncel, markalar açısından bakıldığında bu canlanmada Anneler Günü’nün büyük payı olduğunu belirtti. Öncel, genel olarak ise Kurban Bayramı öncesi yapılan alışverişlerin de bir miktar katkı sağlamış olabileceğini dile getirdi. Öncel, değerlendirmesini şu sözlerle sürdürdü: “Markalı perakendede haziran ayı anket sonuçları henüz elimize ulaşıyor, fakat turizm bölgelerindeki gözlem ve görüşmelerimden edindiğim kanaat, durumun yatay seyrettiği yönünde. Cirolar enflasyonun üzerinde gibi görünse de, meseleye ciro gözlüğüyle değil, kârlılık gözlüğüyle bakmak gerekiyor. Şu anda en öncelikli konu maliyetlerdir. Herkes kendi maliyet hesabını yapıyor. Kapalı Çarşı’da meşhur bir söz vardır, ‘iş olmayınca çırağın içtiği çay göze batar’ derler; işte tam o durumdayız.”