Yeşilay Raporu Açıkladı: Bağımlılıkların Türkiye’ye Yıllık Faturası 78 Milyar Dolar
Türkiye Yeşilay Cemiyeti tarafından hazırlanan “Bağımlılık Ekonomisi: Türkiye’de Sigara, Alkol, Kumar ve Uyuşturucu Bağımlılığının Ekonomik Maliyeti” başlıklı rapor, bağımlılıkların ülke ekonomisi üzerindeki şok edici etkisini gözler önüne serdi. Rapora göre, bu bağımlılıkların Türkiye’ye yıllık toplam maliyeti 78 milyar dolara ulaşıyor.
Yeşilay Genel Başkanı Doç. Dr. Mehmet Dinç, Denetim Kurulu Başkanı Prof. Dr. Seyithan Ahmet Ateş ve Yönetim Kurulu Üyesi Dr. Hüseyin Hayri Nuroğlu’nun katılımıyla Sepetçiler Kasrı’nda düzenlenen basın toplantısında, bu önemli bilimsel çalışmanın sonuçları kamuoyu ile paylaşıldı.
“Kalkınma Hedeflerimizi Sekteye Uğratan Yüksek Bir Maliyet”
Toplantıda konuşan Yeşilay Genel Başkanı Doç. Dr. Mehmet Dinç, bağımlılıkların sadece bireysel hayatları değil, aynı zamanda ülke geleceğini de tehdit ettiğini vurguladı.
“Bugün bağımlılıklar sadece bireylerin dünyasını yıkmakla kalmıyor; daha yıkıcı sorunlara sebebiyet veriyor. Ailelerin hatta ülkelerin geleceğini de tehdit ediyor. Dünya çapında aile içi çatışmalardan iş gücü kayıplarına, sağlık harcamalarından toplumsal huzursuzluklara kadar geniş bir yelpazede etkisini gösteren bu toplumsal problem, ekonomimizi de derinden sarsıyor. Raporumuzda yer alan veriler, Türkiye’nin her yıl 78 milyar dolarlık bir kayba uğradığını ortaya koyuyor.”
Dinç, bu büyük sorunla mücadele için 2024 yılının Kasım ayında İstanbul merkezli olarak Bağımsızlık Seferberliği’ni başlattıklarını ve bu çağrıyı tüm Türkiye’ye yaydıklarını belirtti. Önleme faaliyetlerine odaklanmanın, gençleri korumak ve ekonomik kayıpları azaltmak için en güçlü adım olduğunun altını çizdi.
Bağımlılık Türlerine Göre Ekonomik Yük
Prof. Dr. Seyithan Ahmet Ateş başkanlığındaki bir heyet tarafından hazırlanan rapor, bağımlılıkların maliyetini kalem kalem hesaplıyor. İş gücü kayıplarından sağlık giderlerine kadar birçok faktörün dahil edildiği analize göre yıllık maliyet dağılımı şu şekilde:
- Kumar: 40 milyar dolar
- Sigara: 24 milyar dolar
- Alkol: 9 milyar dolar
- Uyuşturucu: 5 milyar dolar
Raporda, özellikle sanal kumar platformlarının kontrolsüz büyümesinin, kumar bağımlılığının maliyetini bu denli yükselttiği belirtiliyor. Sigaranın dolaylı ekonomik kaybının ise Gayrisafi Yurt İçi Hasıla’nın (GSYİH) yüzde 2,2’sine denk geldiği ifade ediliyor.
Çevreye ve Doğaya Verilen Büyük Zarar
Bağımlılıkların ekonomik maliyetinin yanı sıra ekolojik etkileri de raporda dikkat çekiyor. Son 20 yılda sigara satış hacminin %39 artarak 150 milyar adete ulaştığı belirtiliyor. Doğaya atılan sigara izmaritlerinin yıllık 5000 çöp kamyonunu dolduracak hacme ulaştığı ve su kaynaklarında 10 yıla varan kirliliğe yol açtığı vurgulanıyor.
Ayrıca, İstanbul İtfaiyesi verilerine göre kentteki yangınların yüzde 40’ının sigara kaynaklı olduğu ve bu yangınların Türkiye ekonomisine doğrudan maliyetinin 4 milyar dolara ulaştığı belirtiliyor.
Peki, 78 Milyar Dolarla Neler Yapılabilirdi?
Rapor, kaybedilen bu devasa kaynakla kamu yararına yapılabilecek stratejik yatırımları da sıralıyor. İşte o yatırımlardan bazıları:
- 154 yeni şehir hastanesi inşaatı
- 513 bin aile için yeni konut projesi
- 18 milyon öğrenciye ücretsiz tablet ve yıllık eğitim desteği
- 15.000 kilometre uzunluğunda yüksek hızlı tren ağı
- 40 milyon hanenin elektrik ihtiyacının karşılanması
- 50 bin teknoloji girişimi ve projesine finansal destek
- 1.000 antik kent, müze ve tarihi alanın restorasyonu