Amerika Birleşik Devletleri’nin Arizona eyaletinde, Orta Çağ’ı anımsatan endişe verici bir gelişme yaşandı. ABD’nin Coconino County bölgesinde ikamet eden bir bireyin, 11 Temmuz 2025’te pnömonik veba teşhisiyle vefat ettiği bildirildi. Bu vaka, söz konusu bölgede son 18 yıldır vebadan kaynaklanan ilk ölüm olması nedeniyle dikkat çekiyor.
Wio News’in aktardığı bilgilere göre, Flagstaff Medical Center yetkilileri bir açıklama yaptı. Açıklamada, acil servise başvuran hastada “hızlı tanı testi” uygulanarak Yersinia pestis bakterisinin saptandığı ifade edildi. Tarih boyunca milyonlarca can alan veba hastalığının etkeni olan bu bakteri, yapılan tüm tıbbi müdahalelere karşın hastanın hayatını kaybetmesine yol açtı.
Bu vakanın, uzmanlar tarafından pnömonik veba olarak tanımlanan ve doğrudan akciğerleri etkileyen en tehlikeli veba formu olduğu belirtiliyor. Pnömonik vebanın belirtileri arasında yüksek ateş, şiddetli öksürük, göğüs bölgesinde ağrı ve kanlı balgam yer alıyor. Hastalığın solunum yoluyla insandan insana geçebilme potansiyeli, durumu daha da kaygı verici hale getiriyor. Ayrıca, hastalığın kuluçka periyodunun bir gün gibi çok kısa bir süre olabilmesi de tehlikeyi artırıyor.
En son 2007 yılında, yine aynı bölgede, enfekte bir hayvanla temas kuran bir kişi veba nedeniyle ölmüştü. O günden bu yana bu denli ciddi bir vakaya rastlanmamıştı. Yaşanan bu son ölüm vakası, bölge halkı arasında yeniden bir endişe dalgasına sebep oldu. Mahremiyet yasaları uyarınca, hayatını kaybeden kişinin kimliği ve diğer kişisel bilgileri kamuoyuyla paylaşılmadı.
ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi (CDC) verilerine göre veba, üç ana tipte kendini gösterebilir:
* **Bubonik Veba:** En yaygın rastlanan form olup, enfekte bir pirenin ısırmasıyla bulaşır. Semptomları ateş, titreme ve lenf düğümlerinde belirgin şişliklerdir.
* **Septisemik Veba:** Doğrudan kan dolaşımını etkileyerek kan zehirlenmesine yol açar. Cildin kararması, çoklu organ yetmezliği ve iç kanamalarla karakterizedir.
* **Pnömonik Veba:** En ölümcül tür olarak kabul edilir ve solunum yoluyla insanlar arasında yayılabilir.
Uzmanlar, her üç veba türünün de tedavi edilebilir olduğunun altını çiziyor. Ancak, iyileşme için erken tanının konulması ve derhal antibiyotik tedavisine başlanmasının kritik bir rol oynadığını belirtiyorlar.
Coconino County sağlık birimleri, vefat eden kişiyle teması olmuş olabilecek kişileri belirlemek için takip sürecini başlattıklarını duyurdu. Aynı zamanda, bölgedeki hayvan popülasyonlarının da mercek altına alındığı bildirildi. Hastalığın yayılımında özellikle sincap ve fare gibi vahşi kemirgenler ile bu hayvanlar üzerindeki pirelerin kilit rol oynadığı biliniyor.
Yetkililer, genel bir panik havası yaratmaya gerek olmadığını, fakat erken müdahale ve kamuoyunun bilgilendirilmesinin hayati önem taşıdığını vurgulamaktadır. Şu an için salgının yayıldığına dair bir işaret bulunmamakla birlikte, vakanın insandan insana bulaşma potansiyeli taşıyan pnömonik veba olması, ülke genelindeki kaygıları yükseltmektedir.