Gazze’de bir ateşkes anlaşmasına varılmasına yönelik girişimler sürerken, Filistinli yetkililer görüşmelerin çökme noktasına geldiğini ifade ederek İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’yu anlaşma sürecini baltalamakla itham etti. İngiliz yayın organı BBC’ye demeç veren Filistinli kaynaklar, Katar’ın başkenti Doha’da İsrail ile Hamas arasında devam eden müzakerelerin son durumu hakkında bilgi aktarırken, görüşmelerin “dağılmanın arefesinde” olduğunu vurguladılar. Bir yetkili, Başbakan Binyamin Netanyahu’nun ABD Başkanı Donald Trump ile görüşme amacıyla gerçekleştirdiği Washington ziyaretini “vakit kazanma” hamlesi olarak nitelendirdi ve Doha’ya gönderilen İsrail heyetinin temel anlaşmazlık konularında karar alma yetkisi bulunmadığını, bu durumun “süreci bilinçli olarak oyalama” amacı taşıdığını öne sürdü.
Yetkililer, son görüşme turlarında iki ana mesele üzerinde yoğunlaşıldığını bildirdi: Gazze’ye insani yardımın nasıl ulaştırılacağı ve İsrail’in çekilme operasyonunun kapsamı. Görüşmelerin en az iki turuna iştirak eden bir Filistinli yetkilinin ilettiğine göre Hamas, İsrail tarafından sunulan geri çekilme planını bir uzlaşı zemini için başlangıç noktası olarak değerlendirmişti. Ancak kıdemli bir Filistinli müzakereci, “(İsrailliler) Bu müzakereler konusunda hiçbir zaman samimi olmadılar. Sadece zaman kazanmak ve sahte bir ilerleme görüntüsü yaratmak amacıyla bu görüşmeleri kullandılar” ifadelerini kullandı.
Taraflar arasında müzakere edilen anlaşma taslağı, 60 gün sürecek bir ateşkes karşılığında Hamas’ın 20 rehinenin yarısını ve yaşamını yitirmiş 30 rehinenin de yarısından fazlasını serbest bırakmasını kapsıyor. Geçtiğimiz Pazar gününden bu yana Doha’da İsrail ve Hamas heyetleri arasında 8 tur dolaylı görüşme gerçekleştirildi. Katar Başbakanı Şeyh Muhammed bin Abdurrahman Al-Thani ile Mısırlı üst düzey istihbarat yetkililerinin moderatörlüğünde yürütülen bu görüşmelere ABD temsilcisi Brett McGurk da katıldı. Arabulucular, Hamas heyeti ile aralarında askeri, güvenlik ve siyasi yetkililerin de bulunduğu İsrail heyeti arasında onlarca sözlü ve yazılı mesaj alışverişi sağladı.
Beşinci tur müzakereler sırasında İsrailli yetkililerin, arabulucular vasıtasıyla İsrail’in Gazze içinde 1 ila 1.5 kilometre derinliğinde sınırlı bir “tampon bölge” oluşturacağına dair yazılı bir mesaj ilettiği kaydedildi. Ancak daha sonra Hamas’a sunulan ve İsrail’in çekileceği bölgeleri gösteren haritanın bu ilk mesajla çeliştiği ve çok daha derin askeri pozisyonların korunmasını içerdiği belirtildi. Söz konusu haritanın, bazı bölgelerde derinliği 3 kilometreye ulaşan tampon bölgeler kurulacağını ve geniş toprak parçalarında İsrail askeri varlığının devam edeceğini gösterdiği ifade edildi.
Bu sırada İsrail’in dün sabah saatlerinden itibaren Gazze Şeridi’nin farklı bölgelerine gerçekleştirdiği saldırılarda, aralarında kadın ve çocukların da bulunduğu 100’den fazla Filistinlinin yaşamını yitirdiği rapor edildi. İsrail savaş uçaklarının, Gazze kentindeki Gazze İslam Üniversitesi yakınlarında yerinden edilmiş kişilerin barındığı bir binayı vurması neticesinde 4 Filistinli hayatını kaybetti. Deyr el-Belah kentine düzenlenen iki ayrı hava saldırısında ise 7 Filistinli yaşamını yitirdi.
AFP’ye konuşan bir kaynak, “Müzakereler, İsrail’in, Gazze Şeridi’nin yüzde 40’ından fazlasında askeri güç bulundurmayı içeren ve Hamas’ın reddettiği bir yeniden konuşlanma haritasında ısrar etmesi yüzünden bir çıkmaza girdi ve karmaşık zorluklarla karşı karşıya” dedi. Uzmanlara göre, görüşmelerin geleceğine ilişkin bu belirsizliğe rağmen, Amerikan yönetiminin açık ve doğrudan baskıları sayesinde bir ‘çözülme’ yaşanması ihtimali bulunuyor. Şarkul Avsat’ın aktardığına göre, ABD ve İsrail arasında Gazze’de sükunetin sağlanması yönünde bir fikir birliği var. Zira Washington ile Tahran arasındaki mevcut diyalog hattının başarısız olması halinde, İran’a yönelik ikinci bir saldırı düzenlenmesi seçeneği değerlendiriliyor.
Amerikan New York Times (NYT) gazetesi, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun şahsi siyasi çıkarları için Gazze’ye yönelik saldırıları yaklaşık 2 yıldır sürdürdüğünü ve savaşı Lübnan, Suriye, Yemen ve İran gibi ülkelere de genişlettiğini öne süren bir haber yayınladı. NYT, savaşın yayılmasına ilişkin bu kapsamlı değerlendirmesini 110’dan fazla kaynağın ifadeleri, kabine toplantı tutanakları, savaş planları, istihbarat analizleri, müzakere ve mahkeme kayıtlarına dayandırdı. İsrail Başbakanlık Ofisi ise NYT’nin bu detaylı haberinde yer alan iddiaları yalanladı.