İzmir Katip Çelebi Üniversitesi (İKÇÜ) Sosyal ve Beşeri Bilimler Fakültesi bünyesindeki akademisyenler, Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı’nın (TİKA) sağladığı destekle Moğolistan’da yürütülen ortak bir kazı projesindeki faaliyetlerine devam ediyor. Üniversiteden yapılan bilgilendirmeye göre, bu çalışmalar iki ülke arasında imzalanan bir protokol çerçevesinde gerçekleştirilmektedir.nnMoğolistan’ın Tuul Vadisi’nde yer alan ve Bilge Kağan ile Kül Tigin yazıtlarında bahsedilen Dokuz Oğuzlara (Uygur Kağanlığı’nın kurucu unsurlarından) ait Togu Balık kenti olduğuna inanılan yerleşim kalıntılarında, 40 kişilik bir ekip ortak kazı faaliyetleri yürütüyor. Projenin temel amacı, eski Türklerin inanç sistemleri, ölü gömme adetleri ve şehir planlaması gibi alanlardaki yaşam tarzlarına dair ayrıntılı veriler elde etmektir. Bu kapsamlı çalışmalar, İKÇÜ Sosyal ve Beşeri Bilimler Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Şaban Doğan’ın genel koordinatörlüğünde, Prof. Dr. Anıl Yılmaz ve Doç. Dr. Enkhtur Altangerel’in ortak başkanlığında sürdürülüyor.nnAraştırma sahası, Tuul Nehri’nin her iki kıyısındaki şehir harabelerini ve bu bölgeleri çevreleyen Mayhan, Tömst ve Agit dağlarını içine alan yaklaşık 100 kilometrekarelik geniş bir alanı kapsamaktadır. Projede, sondaj ekibine ek olarak arkeoloji, sanat tarihi, botanik ve paleografi gibi farklı disiplinlerden uzmanlar da yer alarak çok yönlü bir inceleme sağlamaktadır.nnTürk tarihine dair mevcut bilgileri yeniden şekillendirme potansiyeli taşıyan bu önemli kazı projesinde, Moğol bilim insanları da aktif olarak görev almaktadır. Buluntuların ilk analizlerinin yapılması amacıyla vadi içerisinde bir laboratuvar tesis edilmiştir. Bu yılki kazı sezonunda elde edilen veriler, özellikle Türklerin 600’lü yıllardaki madencilik alanındaki yetkinliklerine ve dönemin ekonomik yapısına ışık tutmaktadır.nn**BULGULAR, MADENCİLİĞE DAYALI BİR EKONOMİYE İŞARET EDİYOR**nnProje koordinatörü Prof. Dr. Şaban Doğan, yaptığı açıklamada Togu Balık kentindeki gündelik hayatı, ekonomik yapıyı ve mimari özellikleri aydınlatmak amacıyla çok disiplinli bir araştırma modeli benimsediklerini ifade etti. Bu seneki çalışmalarda kayda değer verilere ulaştıklarını vurgulayan Doğan, şunları aktardı: “Geçtiğimiz yıl tespit ettiğimiz şehir çeperindeki bölgelerde ve atölyelerde altın ile bakır madenlerinin işlendiği saptandı. Gerçekleştirdiğimiz yüzey araştırmaları sırasında antik döneme ait maden ocaklarına da rastladık. Bu nedenle, şehir ekonomisinin temelinin madenciliğe dayandığına dair elimizde güçlü kanıtlar bulunmaktadır. Gelecekteki çalışmalarımız bu yönde yoğunlaşacaktır. Eş zamanlı olarak mimari yapılar üzerinde de duruyoruz. Özellikle bir saray kalıntısındaki incelemelerimizi tamamlama aşamasındayız.”nnGeçen yıl yapılan çalışmalar neticesinde, İzmir Katip Çelebi Üniversitesi ve Moğolistan Bilimler Akademisi Arkeoloji Enstitüsü’nün Tuul Vadisi’nde yürüttüğü kazı alanının, Dokuz Oğuzların yaşadığı ve Göktürklerle mücadele ettiği tarihi “Togu Balık” kenti olduğu bilimsel olarak doğrulanmıştı.
Moğolistan’da Ortaya Çıkarılan Türk Şehrinin Gizemleri: Madencilik Ekonomisi ve Saray Kalıntıları Keşfedildi
