İsrail’in operasyonları sürerken, Amerika Birleşik Devletleri’nin prestijli gazetelerinden New York Times (NYT), dikkat çekici bir analiz yayımladı. Gazeteye göre, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Gazze Şeridi’ne yönelik saldırıları yaklaşık iki senedir kişisel siyasi çıkarları doğrultusunda devam ettiriyor ve çatışmayı bilinçli olarak Lübnan, Suriye, Yemen ve İran gibi ülkelere yayıyor.
NYT, bu kapsamlı değerlendirmesini, 110’dan fazla İsrailli, Amerikalı ve Arap yetkilinin ifadelerine, kabine toplantı tutanaklarına, savaş stratejilerine, istihbarat raporlarına, müzakere dökümlerine ve mahkeme kayıtlarına dayandırdı. Haberde, İsrail’in bölgedeki savaşının neden bu kadar uzadığı ve genişlediği mercek altına alındı. Analize göre, aşırı sağcı bakanların desteğiyle ayakta duran hassas bir koalisyonun başında bulunan Netanyahu, kendi siyasi kariyerini güvence altına almak amacıyla savaşın uzaması ve yayılması yönünde bir strateji benimsedi.
Ateşkes girişimleri sabote edildi
İncelenen kabine tutanakları ve kaynakların beyanları, İsrail Başbakanı’nın, koalisyonundaki aşırı sağcı bakanların hükümeti devirme yönündeki tehditleri sebebiyle ateşkes seçeneğini birçok kez gündemden kaldırdığını gözler önüne serdi. Değerlendirmede, Netanyahu’nun koalisyon bütünlüğünü koruma amacıyla Mayıs ve Ağustos 2024 tarihlerindeki görüşmeleri Philadelphi Koridoru’nu elinde tutma bahanesiyle kasten baltaladığına dikkat çekildi. Ayrıca, Ocak 2025’te varılan genişletilmiş bir ateşkese rağmen, 18 Mart’ta bu anlaşmayı bozduğu da hatırlatıldı.
Netanyahu’nun önceliğini kendi siyasi geleceğine ve koalisyonuna vermesiyle aldığı kararların ağır sonuçları olduğu belirtildi. Bu kararların neticesinde çok sayıda Filistinli yaşamını yitirdi, Gazze’deki İsrailli esirler öldü, İsrail toplumu derin bir şekilde bölündü, ülkenin uluslararası imajı ciddi hasar aldı ve Uluslararası Ceza Mahkemesi’nin tutuklama kararlarıyla yüzleşildi. Buna karşılık Netanyahu’nun, savaşı uzatıp genişleterek önemli siyasi kazanımlar sağladığı, sivil ve askeri bürokrasi üzerinde mutlak bir kontrol kurduğu ve özellikle İran’a yönelik saldırıların ardından gelecek seçimlerde yeniden iktidara gelebilecek bir kamuoyu desteğine ulaştığı ifade edildi.
İsrail Başbakanlık Ofisi, NYT’nin haberini bir açıklama ile yalanladı ve haberde kaynak ismi belirtilmemesine rağmen, iddialara temel olan üst düzey yetkililerin görevden uzaklaştırıldığını iddia etti. Açıklamada, haberdeki iddiaların tam tersine, Netanyahu’nun Hamas, Hizbullah, Suriye, Yemen ve İran’a karşı yürütülen “başarılı” operasyonları bizzat yönettiği savunuldu. Başbakan’ın ateşkes müzakerelerini bozmadığı, yalnızca “imkansız koşulları reddettiği” ve bunun koalisyon endişelerinden değil, stratejik görüş ayrılıklarından kaynaklandığı ileri sürüldü. Bu yalanlamaya yanıt olarak New York Times, sosyal medya platformu “X” üzerinden yaptığı açıklamada, haberin 110’dan fazla yetkiliyle yapılan mülakatlar, onlarca ses kaydı ve askeri belgelerin titizlikle incelenmesi sonucu hazırlandığını vurguladı.
Gazze’de su bekleyen siviller hedef alındı
Ateşkes diplomasisinin tıkandığı bir ortamda saldırılarını yoğunlaştıran İsrail ordusu, Gazze’de su almak için sırada bekleyen sivilleri ve çocukları vurdu. Gerçekleşen bu saldırıda 6’sı çocuk olmak üzere toplam 19 kişi yaşamını yitirdi. Gün içindeki diğer saldırılarla birlikte ölenlerin sayısı 40’ı aştı. Hamas ile İsrail arasındaki ateşkes ve esir takası görüşmeleri belirsizliğe sürüklenirken, Gazze’nin orta kesimlerine düzenlenen hava saldırılarında, su temin etmek için bekleyen ve aralarında 6 çocuğun da bulunduğu 19 sivilin öldürüldüğü rapor edildi. Bölgedeki acil durum ekiplerinin bilgisine göre, cenazeler Nuseyrat’taki El Awda Hastanesine sevk edildi. Hastanede görevli bir doktor, 7’si çocuk 16 yaralının da tedavi altına alındığını doğruladı. Görgü tanıkları, bir insansız hava aracının El Nuseyrat Mülteci Kampı’nda, ellerinde boş kaplarla bir su tankerinin etrafında toplanmış kalabalığın üzerine füze ateşlediğini belirtti. Gazze Sivil Savunma Kurumu, İsrail’in Gazze’nin merkez bölgeleri ile Gazze şehrine düzenlediği üç ayrı saldırıda toplam 43 kişinin hayatını kaybettiğini duyurdu.
Daha fazla para için yıkım iddiası
İsrail merkezli Haaretz gazetesi ise, Gazze Şeridi’ndeki konutların ve diğer yapıların neredeyse tamamen tahrip edilmesinin, iddia edildiği gibi “askeri bir gereklilikten” kaynaklanmadığını, asıl nedenin finansal olduğunu öne süren bir köşe yazısı yayımladı. Yazıda, Gazze’deki sistematik yıkımın, büyük ölçüde İsrail Savunma Kuvvetleri’nin (IDF) uyguladığı bir ödeme modelinden ileri geldiği iddia edildi. Bu modele göre, İsrailli askeri yetkililer, Gazze’de çalışan ağır iş makinesi operatörlerine, 3 kata kadar olan bir binanın yıkımı için 2 bin 500 şekel (yaklaşık 750 dolar), daha yüksek binalar için ise bu ücretin iki katını ödüyor. Bu sistemin, müteahhitleri mümkün olan en hızlı biçimde en fazla sayıda binayı yok etmeye teşvik ettiği vurgulandı.