Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’na bağlı Türkiye Çevre Ajansı’nın yürüttüğü Depozito Yönetim Sistemi (DYS), Sıfır Atık girişimi doğrultusunda çevre kirliliğini azaltma ve geri dönüşümü yaygınlaştırma hedefleriyle ülke genelinde başarıyla ilerliyor. İlk olarak 2022’de Kızılcahamam’da pilot uygulama olarak başlayan sistem, Aralık 2024’te Bakanlık ve Türkiye Çevre Ajansı merkez binalarında, Şubat 2025’ten itibaren ise pilot il Sakarya’da devreye alınmıştı. Şimdi ise proje yeni bir evreye giriyor. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, sosyal medya üzerinden yaptığı bir açıklamayla projenin genişlediğini duyurdu. Kurum, “DOA 7 bölgemize yayılıyor. Depozito İade Makinelerimizin kurulumuna; Sakarya’nın ardından; Erzurum, Mersin, Gaziantep, Samsun, İzmir, Konya’da da başladık. Depozito Yönetim Sistemi ile artık atıklar doğaya değil DOA’ya gidecek” ifadelerini kullandı. Sistemin yedi bölgeye yayılması amacıyla 24 Haziran – 8 Temmuz 2025 tarihleri arasında kamu koordinasyon toplantıları düzenlendi. Erzurum, Mersin, Gaziantep, Samsun, İzmir ve Konya’da yapılan bu toplantılara Türkiye Çevre Ajansı Başkanı Prof. Dr. Ferhat Pirinççi’nin yanı sıra valiler, büyükşehir ve ilçe belediye başkanları ile ticaret ve sanayi odası yöneticileri katıldı. Bu buluşmalarda sistemle ilgili detaylı tanıtımlar ve bilgilendirmeler yapıldı. Koordinasyon toplantılarının yapıldığı bu yeni pilot illerde Depozito İade Makineleri (DİM) kurulumu başladı. İlk aşamada bu yedi ildeki marketler, alışveriş merkezleri, üniversite kampüsleri, metro ve tren istasyonları gibi halka açık alanlar ile kamu binalarına yerleştirilen makinelerin, ilerleyen süreçte 81 ilin tamamında faaliyete geçmesi planlanıyor. Sistemin pilot uygulaması olarak Şubat 2025’te faaliyete geçen Sakarya’da, dört aylık sürede önemli sonuçlar elde edildi. Yaklaşık 200 ton cam, 20 ton PET ve 2 ton alüminyumdan oluşan toplam 3 milyon adet ambalaj toplandı. Bu başarı sayesinde 175 bin 139 litre su ve 239 bin 51 kilovatsaat enerji tasarrufu sağlanırken, 145 bin 983 kg karbondioksit salınımı da engellenmiş oldu. DYS’nin ülke çapında tam olarak faaliyete geçmesiyle yıllık 25 milyar atık şişenin toplanarak ekonomiye geri kazandırılması, denizlerdeki plastik kirliliğinin azaltılması ve kayıt dışı üretimin önüne geçilmesi hedefleniyor. Bu sayede sistemden yıllık yaklaşık 520 milyon avro ekonomik kazanç bekleniyor. Ayrıca atık toplama maliyetlerinin düşmesi, düzenli depolama sahalarının ömrünün uzaması, enerji tasarrufu ve tüketici çevre bilincinin artırılması da projenin amaçları arasında yer alıyor. Tüketicilerin sisteme kolayca dahil olabilmesi için ‘depozito işareti’ ile etiketlenen tek kullanımlık cam, PET ve alüminyum içecek ambalajları için DOA (Depozitosu Olan Ambalajlar) mobil uygulaması geliştirildi. Android ve iOS platformlarında mevcut olan uygulama, Emlak Katılım Bankası altyapısıyla çalışan bir e-cüzdan sistemiyle entegredir. Tüketiciler, iade ettikleri boş ambalajların depozito bedelini mobil uygulama aracılığıyla DİM’den anında e-cüzdanlarına aktarabiliyor. Bu bakiye, QR ödeme destekli POS cihazlarında alışveriş için veya diğer bankacılık işlemlerinde kullanılabiliyor.
Depozito Yönetim Sistemi Genişliyor: 6 Yeni İl Daha DOA Ağına Dahil Edildi
