Haredi Partisi Degel HaTorah, Netanyahu Koalisyonundan Çekildi
İsrail basınında yer alan haberlere göre, Haredi Degel HaTorah Partisi, Başbakan Binyamin Netanyahu liderliğindeki aşırı sağcı koalisyon hükümetinden çekildiğini resmen açıkladı. Bu karar, hükümetin geleceği üzerinde ciddi bir baskı oluşturdu.
Dini Liderlerin Talimatı Kararı Getirdi
Partinin bu adımı, dini liderleri haham Moshe Hillel Hirsch ile Dov Lando‘nun parti yetkililerine gönderdiği mektubun ardından geldi. Çekilme kararından önce Haredi partilerin, İsrail Meclisi Dışişleri ve Savunma Komitesi Başkanı Yuli Edelstein ile görüştüğü ve kendilerine sunulan zorunlu askerlik yasa taslağından memnun kalmadıkları belirtildi.
Parti hahamlarının mektubunda, “İsrail yönetimi, Tevrat öğrencileri ve dini okulların öğrencilerine karşı düzenlemeleri yapma yükümlülüklerini yerine getirme konusunda yine başarısız oldu. Bu nedenle de hükümetteki ortaklığı derhal bitirme talimatı veriyorum.” ifadeleri kullanıldı.
Hükümetin bir diğer Ultra Ortodoks ortağı olan Şas Partisi‘nin de benzer görüşleri paylaştığı, fakat henüz resmi bir adım atmadığı bildirildi.
Tartışmaların Merkezindeki Haredi Askerlik Muafiyeti
İsrail’de 18 yaşını geçen herkesin zorunlu askerlik hizmetini yapması gerekirken, Haredilerin bu hizmetten muaf tutulması ülkede uzun yıllardır devam eden bir tartışma konusuydu. 7 Ekim 2023‘ten sonra İsrail’in başta Gazze Şeridi olmak üzere bölgedeki saldırganlığı nedeniyle artan asker ihtiyacı, Haredilerin orduya alınması meselesini yeniden gündeme getirdi.
Yüksek Mahkeme Kararı ve Siyasi Kriz
İsrail Yüksek Mahkemesi, 25 Haziran 2024‘te verdiği kararla Haredi erkeklerin zorunlu askerlikten muaf tutulmasının yasal bir dayanağı olmadığına hükmetmiş ve göreve uygun olanların orduya alınması gerektiğini vurgulamıştı. Hükümetin, askere alınmaya uygun yaklaşık 80 bin Haredi erkekten 24 binine askerlik celbi gönderdiği öğrenildi.
Ultra Ortodoksların askerlikten muaf tutulmasını sağlayacak bir yasanın çıkarılmaması, Netanyahu’nun Haredi koalisyon ortaklarının meclisi boykot etmesine ve meclisin fesih oylamasına kadar varan bir siyasi krize neden olmuştu. Degel HaTorah Partisi’nin çekilmesi hükümeti anında devirmese de, krizin çözülmemesi halinde hükümetin yaz tatilinin ardından düşme tehlikesiyle karşı karşıya kalacağı belirtiliyor. Kriz sürecinde İsrail İskan Bakanı Yitzhak Goldknopf da kabineden istifa etmişti.