15 Temmuz 2016: Demokrasi Direnişinin Unutulmaz Gecesi
Türkiye, 15 Temmuz 2016 tarihinde tarihinin en uzun ve zorlu gecelerinden birini yaşadı. Ülke genelinde başlatılan darbe girişimi, Türk milletinin eşsiz dayanışması ve kararlı direnişi sayesinde yalnızca birkaç saat içinde bertaraf edildi. Cumhurbaşkanlığı Külliyesi‘nden Atatürk Havalimanı‘na kadar birçok stratejik nokta, bu tarihi direnişin simgesi olarak hafızalara kazındı. Darbe girişiminin 9. yıl dönümünde, o karanlık gecede kahramanlık destanlarının yazıldığı kritik noktaları ve yaşananları yeniden ele alıyoruz.
Kalkışmanın Hedefindeki Kritik Noktalar
Darbe girişiminin merkezinde Ankara ve Diyarbakır’daki üslerden havalanan F-16 savaş uçakları bulunuyordu. Girişime katılmayı reddeden çok sayıda komutan rehin alınırken, Cumhurbaşkanlığı Külliyesi, Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM), Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT) ve Özel Harekat Daire Başkanlığı gibi kurumlar saldırıların ana hedefi oldu. Medya kuruluşları da bu saldırılardan payını aldı.
BOĞAZİÇİ KÖPRÜSÜ (15 TEMMUZ ŞEHİTLER KÖPRÜSÜ)
Her şey, o zamanki adıyla Boğaziçi Köprüsü’nün askerler tarafından kapatılmasıyla başladı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan‘ın halkı meydanlara davet etmesi üzerine vatandaşların ilk akın ettiği yerlerden biri olan köprü, tanklara karşı sivil direnişin en güçlü sembollerinden biri haline geldi.
AKINCI 4. ANA JET ÜSSÜ ve DİYARBAKIR 8. ANA JET ÜSSÜ
Bu üslerden kalkan F-16’lar, darbe girişiminin hava operasyonlarını yürüttü. Dönemin Genelkurmay Başkanı Orgeneral Hulusi Akar‘ın da rehin tutulduğu Akıncı Üssü, darbe girişimini bastırmak için Eskişehir’den kalkan jetler tarafından bombalandı. Eylül 2016’da yapılan bir düzenlemeyle üssün adı Mürted Hava Meydanı olarak değiştirildi ve statüsü “yedek meydan” olarak belirlendi.
TRT BİNASI
Bir grup darbeci asker, TRT’nin İstanbul Ulus’taki yerleşkesine girerek spiker Tijen Karaş‘a zorla korsan bir bildiri okuttu. “Yurtta Sulh Konseyi” imzası taşıyan bildiride, Türk Silahlı Kuvvetleri’nin ülke yönetimine el koyduğu iddia ediliyordu.
ÖZEL HAREKAT ve POLİS HAVACILIK DAİRE BAŞKANLIĞI
Darbecilerin en şiddetli saldırılarına maruz kalan bu iki başkanlık, büyük kayıplar verdi. Düzenlenen saldırılar sonucunda bu noktalarda 42 vatan evladı şehit oldu.
CUMHURBAŞKANLIĞI KÜLLİYESİ
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın çağrısıyla meydanlara inen binlerce vatandaş, Cumhurbaşkanlığı Külliyesi önünde toplandı. Darbecilerin Külliye çevresindeki kalabalığı hedef alan bombalı saldırıları neticesinde 5 sivil hayatını kaybetti.
JANDARMA GENEL KOMUTANLIĞI
Kalkışmanın ana merkezlerinden biri olan Jandarma Genel Komutanlığı, 16 Temmuz sabahı düzenlenen operasyonla Emniyet Özel Harekat polisleri tarafından ele geçirildi. Çatışmaların izleri, nöbetçi kulesindeki kurşun delikleriyle belgelendi.
YAVUZ FIRKATEYNİ (TGC YAVUZ)
Donanma Komutanı Veysel Kösele‘nin saatlerce bir kamarada esir tutulduğu Yavuz Fırkateyni, Gölcük’ten İstanbul’a getirilerek stratejik noktaları vurmak üzere görevlendirilmişti. Bu girişim, komutanın direnişiyle engellendi.
MALATYA ERHAÇ 7. ANA JET ÜSSÜ
Darbe girişiminin ikinci dalgasında kullanılacak uçakların bu üsten kalkması planlanıyordu. Ancak, Havalimanı Kurtarma ve Yangınla Mücadele ekiplerinin pisti araçlarla kapatması sayesinde bu plan boşa çıkarıldı.
KULELİ ASKERİ LİSESİ
“Kutlama var” denilerek okula çağrılan askeri lise öğrencilerine silah verilerek Çengelköy Karakolu’nu basmaları emredildi. Darbenin bastırılmasının ardından bu öğrenciler tutuklandı.
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ (TBMM)
Milletin iradesinin tecelligahı olan TBMM, tarihinde ilk kez Türk F-16’ları tarafından bombalandı. Saldırılar sırasında mecliste büyük hasar oluşurken, milletvekilleri binayı terk etmeyerek direnişlerini sürdürdü.
ATATÜRK HAVALİMANI
Darbeye karşı direnişin en örgütlü ve başarılı olduğu noktalardan biri Atatürk Havalimanı’ydı. Vatandaşların yoğun tepkisi sayesinde havalimanı kısa sürede darbecilerden arındırıldı. Bir vatandaşın tankın önüne yatarak ilerleyişi durdurduğu o anlar, dünya basınında geniş yer buldu.
HÜRRİYET – CNN TÜRK BİNASI
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Hande Fırat aracılığıyla canlı yayına bağlandığı CNN TÜRK, TRT’den sonra darbecilerin hedefi oldu. Helikopterle binaya gelen askerler yayını kesintiye uğratsa da polis ve vatandaşların müdahalesiyle püskürtüldü.
GENELKURMAY BAŞKANLIĞI
Girişimin en kilit noktası olan Genelkurmay Başkanlığı’nın kapıları tanklarla kapatıldı. Darbeciler ile polis arasında saatler süren şiddetli çatışmalar yaşandı.
MİT MÜSTEŞARLIĞI
Helikopterlerle havadan saldırıya uğrayan MİT binasındaki görevliler, dışarı çıkarak darbecilere ateşle karşılık verdi ve kurumu başarıyla savundu.
ŞIRNAK ÇAKIRSÖĞÜT JANDARMA KOMANDO TUGAY KOMUTANLIĞI
Tugay Komutanı Ali Osman Gürcan‘ın da aralarında bulunduğu 300’den fazla darbeci asker, yaşanan çatışmaların ardından yakalanarak etkisiz hale getirildi.