Van’da Arkeologları Şaşırtan Keşif: 3 Bin Rakımda Kale Kalıntısı
Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi (YYÜ) Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü tarafından yürütülen çalışmalar, bölge tarihine ışık tutacak önemli bir keşfe imza attı. Prof. Dr. Rafet Çavuşoğlu başkanlığındaki kazı ekibi, Van’ın tarihi yapılarını turizme kazandırmak amacıyla başlattıkları proje kapsamında, 3 bin rakımlı Tirişin Yaylası’nda devasa bir kale kalıntısı tespit etti.
Zorlu Tırmanışın Ardından Gelen Tarihi Bulgu
Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü’nün desteklediği Arkeolojik Yüzey Araştırmaları Projesi çerçevesinde, arkeolog, antropolog ve sanat tarihçilerinden oluşan 12 kişilik ekip, ilçeye 62 kilometre uzaklıktaki Beşbudak Mahallesi’nden yola çıktı. İki saatlik bir tırmanışın ardından Tirişin Yaylası‘na ulaşan ekip, burada yaptıkları yüzey araştırmalarında bazalt taşından inşa edilmiş yaklaşık 50 odalı bir kale ve 4 kilometre uzunluğunda bir sur kalıntısı ile karşılaştı. Bölgede ayrıca seramik parçaları, bir değirmen taşı ve üzerinde çeşitli işaretler bulunan taşlar da bulundu.
Kalenin Tarihi Demir Çağı’na Uzanıyor
Yapılan ilk incelemeler, kale ve sur kalıntısının Demir Çağı‘nda inşa edildiğini ve Orta Çağ’da da yoğun bir şekilde kullanıldığını göstermektedir. Van Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu başkanlığını da yürüten Prof. Dr. Çavuşoğlu, bu önemli kültürel mirasın envantere kaydedilmesi ve tescillenmesi için bölgenin koordinatlarını, mimari yapısını ve konumunu dronla fotoğraflayarak kayıt altına aldı.
Uzman Gözüyle Keşfin Önemi
Prof. Dr. Çavuşoğlu, Tirişin Yaylası’nın zengin otlak ve su kaynakları sayesinde tarih boyunca pek çok medeniyete ev sahipliği yaptığını belirtti.
Bulunduğumuz alanda bizi şaşırtan durum, uzun bir surla çevrili bir kale yer alması. Kalenin içinde de bir iç kale bulunmakta. Burada kaya resimlerinin bulunması, Mezolitik, Neolitik dönemlere kadar gittiğini gösteriyor. Bu yerleşimin geç dönemlerde, özellikle Demir çağlarına kadar, Orta Çağ ve sonrasında da kullanıldığına işaret eden bulgular var. Surların kuzeybatı kesiminde yer alan iç kalenin, adeta yönetim merkezinin bulunması önemli. Dronla çektiğimiz görüntülerde 50’ye yakın mekanın, yaşantı alanlarının bulunması da bizim için önemli.
Çavuşoğlu, surların bölgeye yerleşen halkın güvenliğini ve hayvanlarının otlatılmasını sağladığını, yapıda kullanılan bazalt taşlarının ise coğrafyanın doğal malzemesi olduğunu ekledi. Ayrıca bölgede kurgan tipi yuvarlak yapıların da tespit edildiğini vurguladı.
Yerel Halk Tarihi Mirasın Tanıtılmasını İstiyor
Beşbudak Mahallesi Muhtarı Mehmet Ceylan ise keşiften duyduğu memnuniyeti dile getirdi.
Burası atalarımızdan kalan önemli bir yer. Şu an huzur ortamı var. Herkes rahatlıkla buraya gelip istediği gibi zaman geçirebiliyor. Bu tarihi kalıntıların kayıt altına alınması ve tanıtılmasını istiyoruz. Bu kapsamda yapılan çalışmaları da çok değerli buluyoruz.