15 Temmuz Hain Darbe Girişiminin 9. Yıl Dönümü
Kurulduğu günden itibaren dini bir oluşum kisvesi altında devletin kritik kurumlarına sızan Fetullahçı Terör Örgütü (FETÖ), 15 Temmuz 2016 gecesi Türk demokrasi tarihine kara bir leke olarak geçen darbe girişimini başlattı. Bu hain kalkışmanın üzerinden tam 9 yıl geçti. İşte darbe girişimine giden süreç ve o gece yaşananların kronolojik özeti.
Darbeye Giden Süreç ve FETÖ’nün Planları
FETÖ, devleti ele geçirme hedefine ulaşmak için daha önce MİT Müsteşarı Hakan Fidan’ın ifadeye çağrılması, 17/25 Aralık kumpasları ve MİT tırlarının durdurulması gibi girişimlerde bulunmuş ancak başarılı olamamıştı. AK Parti’nin 1 Kasım 2015 seçimlerinde tek başına iktidara gelmesiyle, Yüksek Askeri Şura (YAŞ) kararlarıyla TSK içindeki mensuplarının tasfiye edileceğini anlayan örgüt, harekete geçme kararı aldı.
Örgüt Elebaşından Darbe Talimatı
Örgüt elebaşı Fetullah Gülen, 19 Mart 2016 tarihinde “haki renk” cübbeyle verdiği vaazda, örgüt mensubu askerlere üstü kapalı bir darbe çağrısı yaptı. Bu talimatın ardından Türkiye genelinde darbe planlamaları hız kazandı. Örgütün sivil yöneticileri, planı netleştirmek için Aralık 2015’ten itibaren ABD’ye giderek Gülen ile görüştü.
Ankara’daki Son Toplantılar
Yurt içindeki son planlama toplantıları 6-7-8-9 Temmuz tarihlerinde Ankara Konutkent’teki bir villada, FETÖ’nün sözde TSK imamı Adil Öksüz başkanlığında yapıldı. Toplantıya, darbe girişiminin merkezi olan Akıncı Üssü’nde yakalanan sivil imamlar Hakan Çiçek, Nurettin Oruç, Harun Biniş ve Kemal Batmaz ile sözde yurtta sulh konseyi üyeleri katıldı. Planın son halini elebaşı Gülen’e sunmak üzere Öksüz ve Batmaz, 11 Temmuz’da ABD’ye gitti ve 13 Temmuz’da onay alarak geri döndü. Darbenin başlangıç saati 16 Temmuz saat 03.00 olarak belirlendi.
İhbarla Deşifre Olan Plan ve Öne Çekilen Kalkışma
Planlanan darbeden saatler önce, Kara Havacılık Komutanlığında görevli bir pilot binbaşının MİT’e giderek “FETÖ’cülerin Hakan Fidan’ı kaçırmayı planladığı” yönündeki ihbarı, tüm süreci değiştirdi. MİT Müsteşarı Hakan Fidan, durumu derhal dönemin Genelkurmay 2. Başkanı Orgeneral Yaşar Güler‘e, o da Genelkurmay Başkanı Orgeneral Hulusi Akar‘a iletti.
Bunun üzerine Orgeneral Akar, Türk hava sahasının tüm uçuşlara kapatılması ve Etimesgut’taki zırhlı birliklerden hiçbir aracın çıkmaması emrini verdi. Bu gelişmelerin darbecilere sızdırılması üzerine paniğe kapılan örgüt mensupları, Akıncı Üssü’ndeki sivil imamların onayıyla darbe başlangıç saatini 15 Temmuz saat 20.30‘a çekti.
Karanlık Gecenin Başlangıcı ve İlk Şehit
Darbe talimatının verilmesiyle birlikte, Özel Kuvvetler Komutanlığından 33 bordo bereli Genelkurmay Başkanlığı’na hareket etti. Saat 21.00’de Tümgeneral Mehmet Dişli, Orgeneral Akar’a darbeyi tebliğ etti. Akar’ın teklifi reddetmesi üzerine darbeciler tarafından rehin alındı. Gecenin ilk şehidi, Genelkurmay Karargahı’nda darbeciler tarafından vurulan Kara Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Salih Zeki Çolak’ın koruma astsubayı Bülent Aydın oldu.
Milletin Direnişi Başlıyor
Saat 22.28 sularında İstanbul Boğaziçi ve Fatih Sultan Mehmet köprülerinin askerler tarafından kapatıldığı haberleri televizyonlara yansıdı. Saat 23.02’de dönemin Başbakanı Binali Yıldırım, canlı yayına bağlanarak bunun bir kalkışma olduğunu ve en ağır şekilde cezalandırılacağını duyurdu. Bu sırada Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı, darbe girişimine karşı ilk soruşturmayı başlattı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’dan Tarihi Çağrı
Darbeciler Gölbaşı’ndaki Özel Harekat Daire Başkanlığı ve Havacılık Daire Başkanlığı’nı bombalarken, TRT’yi işgal ederek korsan darbe bildirisini okuttu. Saat 00.24‘te CNN Türk’e bağlanan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, “Milletimizi meydanlara davet ediyorum” diyerek halkı direnişe çağırdı. Bu çağrı, darbenin seyrini değiştiren en önemli an oldu.
Kahraman Ömer Halisdemir Darbeci Generali Vurdu
Dönemin Özel Kuvvetler Komutanı Korgeneral Zekai Aksakallı, emir astsubayı Başçavuş Ömer Halisdemir‘i arayarak, Diyarbakır’dan Ankara’ya gelen darbeci tuğgeneral Semih Terzi’yi öldürme emrini verdi. Halisdemir, karargah girişinde Terzi’yi vurarak etkisiz hale getirdi ve ardından diğer darbeciler tarafından şehit edildi.
Gazi Meclis’e ve Millete Saldırılar
Milletin direncini kıramayan darbeciler, F-16’larla milli iradenin tecelligahı olan Türkiye Büyük Millet Meclisi‘ni (TBMM) bombaladı. Saldırıda 32 kişi yaralandı. Daha sonra Cumhurbaşkanlığı Külliyesi Kavşağı’na atılan bombalarla 15 vatandaş şehit oldu, 7 kişi yaralandı.
Kalkışmanın Bastırılması ve Zafer
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın çağrısıyla meydanları dolduran milyonlar, darbecilere geçit vermedi. İstanbul Atatürk Havalimanı halk tarafından geri alındı ve kısa süre sonra Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı taşıyan uçak piste indi. Sabahın ilk ışıklarıyla birlikte Boğaziçi Köprüsü’ndeki darbeci askerler teslim oldu. Saat 08.26’da Genelkurmay Başkanı Hulusi Akar, Akıncı Üssü’nden kurtarılarak Çankaya Köşkü’ne getirildi. Darbe girişiminin merkezi olan Akıncı Üssü’nün pistleri vurularak kullanılamaz hale getirildi. Saat 12.57‘de Başbakan Yıldırım, darbe girişiminin tamamen bastırıldığını açıkladı. Kalkışma, yaklaşık 21 saatte kontrol altına alındı.
Hain Girişimin Ağır Bilançosu
FETÖ’nün hain darbe girişimi sonucunda:
- Asker ve sivil toplam 253 kişi şehit edildi.
- Yaklaşık 9 bin askeri personel girişime katıldı.
- 35 uçak, 37 helikopter, 74’ü tank 246 zırhlı araç ve 4 bine yakın hafif silah kullanıldı.
Örgüt Elebaşının Sonu
15 Temmuz darbe girişiminin bir numaralı planlayıcısı olan terör örgütü elebaşı Fetullah Gülen, 1999’da kaçtığı ABD’nin Pensilvanya eyaletindeki çiftliğinden örgütü yönetiyordu. Türkiye’nin 7 ayrı iade talepnamesine rağmen ABD tarafından iade edilmedi. Gülen, 20 Ekim 2024‘te St. Luke’s Hastanesi’nin Monroe kampüsünde öldü. Ölümü, ABD Dışişleri Bakanlığınca Türk makamlarına iletilen bir belgeyle resmiyet kazandı.